Πεπτικό και Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα

Σε μια αυτοάνοση νόσο, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και βλάπτει τους ίδιους τους ιστούς του σώματος.

Το Πεπτικό Σύστημα αποτελεί πολλές φορές στόχο των Αντισωμάτων και πολλά συμπτώματα των Α.Ρ.Ν. μπορεί να αφορούν οποιοδήποτε μέρος της γαστρεντερικής οδού, του ηπατοχολικού συστήματος και του παγκρέατος, που εξαρτώνται από τα παθοφυσιολογικά χαρακτηριστικά της υποκείμενης ΑΡ.Ν.


Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία γαστρεντερικών εκδηλώσεων στα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά: στοματικά έλκη, δυσφαγία, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κοιλιακό άλγος, δυσκοιλιότητα, διάρροια, ακράτεια κοπράνων, ψευδο απόφραξη, διάτρηση και γαστρεντερική παλινδρόμηση.
Σε κάποια συγκεκριμένα ρευματικά νοσήματα είναι δυνατό να εμφανισθούν ειδικά προβλήματα από το πεπτικό:
– Συστηματική Σκλήρυνση (σκληρόδερμα): παλινδρόμηση (ΓΟΠ) ή/ και διάρροια
– Σπονδυλαρθρίτιδες: εικόνα (συνήθως υποκλινική) φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου (ΦΝΕ)
– Συστηματικός Ερυθηματώδη Λύκος: εντερίτιδα του λύκου αναφέρεται στις βλάβες του πεπτικού σωλήνα. Η πιο συχνή περιοχή προσβολής είναι η στοματική κοιλότητα, η οποία
μπορεί να παρουσιαστεί με έλκη του βλεννογόνου και μειωμένη σιελόρροια (ξηροστομία). Στοματικά έλκη μπορεί να εμφανιστούν σε ποσοστό έως και 50% των ασθενών. Οι
ερυθηματώδεις βλάβες είναι ανώδυνες, αλλά τα δισκοειδή έλκη τείνουν να είναι επώδυνα. Εμφανίζονται συνήθως στη σκληρή υπερώα.
Τα συμπτώματα του οισοφάγου είναι συνήθως δυσφαγία ή οδυνοφαγία σπάνια άτυπα συμπτώματα όπως ναυτία, ανορεξία, κοιλιακό άλγος, πιο σπάνια αγγειίτιδα ή ηπατίτιδα
– Ρευματοειδής Αρθρίτιδα: Οι γαστρεντερικές εκδηλώσεις είναι συχνές.
Η προσβολή της κροταφογναθικής άρθρωσης εμποδίζει τη μάσηση. Ο οισοφάγος μπορεί να εμφανίσει μειωμένη άπω περισταλτικότητα, μειωμένο τόνο του κατώτερου οισοφαγικού
σφιγκτήρα και διαφραγματοκήλη.
Σε ασθενείς με σύνδρομο Felty μπορεί να εμφανιστεί οισοφαγικό έλκος. Το πεπτικό έλκος στην ΡΑ είναι πιθανώς το Πεπτικό και Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα αποτέλεσμα φαρμακολογικής θεραπείας. Η συχνότητα εμφάνισης χρόνιας ατροφικής γαστρίτιδας είναι υψηλότερη σε σύγκριση με τον φυσιολογικό πληθυσμό.
Η δευτερογενής αμυλοείδωση μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενείς με μακροχρόνια ρευματοειδή αρθρίτιδα, μπορεί να αφορά οποιοδήποτε τμήμα της γαστρεντερικής οδού, μπορεί να εκδηλωθεί με χρόνια διάρροια και μπορεί να διαγνωστεί με ενδοσκοπικές βιοψίες.
– συστηματικές αγγειίτιδες: προσβολή πεπτικού σε IgA ή ANCA αγγειίτιδες και οζώδη πολυαρτηρίτιδα.
Τέλος, νοσήματα που πεπτικού όπως ΦΝΕ είναι δυνατό να συνοδεύονται από ρευματικές εκδηλώσεις (αρθρίτιδα, ιερολαγονίτιδα, οστεοπόρωση) ή κοιλιοκάκη (αρθρίτιδα, αρθραλγίες,
μυαλγίες, οστικό άλγος).

Συμπερασματικά
Τα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα προκαλούν ποικίλες γαστρεντερικές εκδηλώσεις.
Οι γαστρεντερικές επιπλοκές είναι μια από τις αιτίες νοσηρότητας και περιστασιακά θνησιμότητας, ειδικά εάν δεν διαγνωστούν και δεν αντιμετωπιστούν στην κατάλληλη στιγμή.

Ελένη Κομνηνού
Ειδική Ρευματολόγος, Clinical Assistant Professor of University of Nicosia, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ρευματολογικού Τμήματος Metropolitan General, Διευθύντρια Κλινικής “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων" Metropolitan General, Υπεύθυνη Τμήματος “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησης" ΜΗΤΕΡΑ