Για περισσότερα από 100 χρόνια, άνθρωποι κατοικούν αδιάλειπτα στο νησί Gardi Sugdub της Καραϊβικής. Τώρα, ετοιμάζονται να γίνουν πρόσφυγες εξαιτίας της κλιματική αλλαγής.
Στο αρχιπέλαγος San Blas, το μικροσκοπικό νησί της Καραϊβικής Gardi Sugdub φιλοξενεί σχεδόν 1.300 μέλη της κοινότητας των ιθαγενών Guna. Αφού επέζησε από τον ισπανικό αποικισμό στις αρχές του 15ου αιώνα, πιστεύεται ότι ένας συνδυασμός παραγόντων (συμπεριλαμβανομένων των ασθενειών, των δηλητηριωδών φιδιών και των συγκρούσεων με άλλες αυτόχθονες ομάδες) οδήγησε τους Guna να εγκατασταθούν κατά μήκος μιας σειράς 49 νησιών καθώς και σε μια λωρίδα ακτών. Μετά από έναν αιώνα συνεχούς κατοίκησης του Gardi Sugdub, οι κάτοικοί του θα αναγκαστούν σύντομα να το εγκαταλείψουν, και αυτό γιατί το νησί θα εξαφανιστεί κάτω από τη θάλασσα.
Από τη δεκαετία του 1990, οι κάτοικοι του πυκνοκατοικημένου νησιού έχουν παρατηρήσει ότι τα σπίτια τους πλημμυρίζουν όλο και περισσότερο, ειδικά κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων από τον Νοέμβριο έως τον Φεβρουάριο. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Τροπικών Ερευνών Smithsonian, η θάλασσα γύρω από το Gardi Sugdub “αυξάνεται” τώρα 3,4 χιλιοστά ετησίως (περισσότερο από το διπλάσιο του ρυθμού κατά τη δεκαετία του 1960). Δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα νησιά που κατοικούνται από τους Guna βρίσκονται μόνο 0,5 έως 1 μέτρο πάνω από το νερό, “είναι σχεδόν βέβαιο ότι όλα τα νησιά θα πρέπει να εγκαταλειφθούν έως το 2100”, δήλωσε ο Steve Paton, διευθυντής του προγράμματος ωκεανογραφικής παρακολούθησης του Ινστιτούτου.
Οι κάτοικοι έχουν σχέδιο!
Καθώς η στάθμη της θάλασσας συνεχίζει να ανεβαίνει, ο ίδιος ωκεανός που ιστορικά συνέβαλε στη διατήρηση της κουλτούρας, της γλώσσας και των χαρακτηριστικών πολύχρωμων ενδυμάτων των Guna απειλεί τώρα την επιβίωσή του. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλες κοινότητες Guna που επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή, οι κάτοικοι του Gardi Sugdub έχουν ένα σχέδιο. Το 2010, οι ηγέτες του νησιού άρχισαν να συνεργάζονται με την κυβέρνηση του Παναμά για την ανάπτυξη ενός νέου χωριού στην ηπειρωτική χώρα από το οποίο κάποτε διέφυγαν. Γνωστή ως Isber Yala, η σχεδιαζόμενη κοινότητα χτίζεται από τους νησιώτες σε γη που ήδη κατέχουν.
Με την πρώτη ματιά, το Isber Yala δεν θα μπορούσε να είναι πολύ διαφορετικό από το Gardi Sugdub: αντί για ξύλινα και μεταλλικά σπίτια με θέα στη θάλασσα, η νέα κοινότητα αποτελείται από προκατασκευασμένα σπίτια από σκυρόδεμα που βρίσκονται αρκετά χιλιόμετρα μακριά από τον ωκεανό. Οι οικογένειες έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν τη μετεγκατάσταση από το νησί στη νέα κοινότητα τον Φεβρουάριο του 2024 και όταν το κάνουν, οι Guna θα είναι μεταξύ των πρώτων κλιματικών προσφύγων στην Αμερική.
info
Το Gardi Sugdub είναι με διαφορά το πιο πυκνοκατοικημένο από τα 38 νησιά και τις 11 κοινότητες της ηπειρωτικής χώρας όπου ζουν οι Guna. Το όνομα Gardi Sugdub σημαίνει Νησί των Καβουριών στη μητρική γλώσσα Guna.
