‘’Δουλεύεις για να ζεις ή ζεις για να δουλεύεις;’’, ένα ερώτημα που πολύ συχνά προβληματίζει και διχάζει. Είναι ένα ερώτημα που καλούμαστε να ρωτήσουμε στον εαυτό μας σε στιγμές σωματικής και συναισθηματικής εξάντλησης από την δουλειά. Η απάντηση που θα δοθεί οδηγεί στο συμπέρασμα του αν τελικά βιώνεις επαγγελματική εξουθένωση ή όχι.
Τι είναι η Επαγγελματική Εξουθένωση (Job Burnout) και γιατί συναντάται σε όλο και περισσότερα άτομα χρόνο με τον χρόνο;
Αρχικά, είναι καλό να ξεκαθαρίσουμε πως όταν μιλάμε για επαγγελματική εξουθένωση δεν αναφερόμαστε στην υπερκόπωση, που αφορά την εξάντληση του σώματος μετά από πολλές ώρες εργασίας.
Το Job Burnout συνήθως συναντάται στις ακόλουθες προτάσεις:
- σηκωνόμαστε με δυσκολία από το κρεβάτι κάθε πρωί
- νιώθουμε πως η ώρα στην δουλειά δεν περνάει
- νιώθουμε πολύ κουρασμένοι, λιγότερο παραγωγικοί και παράλληλα ένα απαισιόδοξο συναίσθημα πως δεν έχουμε να προσφέρουμε κάτι καινούριο στην δουλειά
- βιώνουμε έντονα σωματικά συμπτώματα όπως αϋπνία ή υπνηλία, πονοκεφάλους, γαστρεντερικά προβλήματα καθώς και μηδενική διάθεση για σεξ
- κυρίαρχα συναισθηματικά συμπτώματα είναι ο θυμός, η μελαγχολία, ο εκνευρισμός, η απαισιόδοξη σκέψη που συχνά οδηγεί και σε καταθλιπτική διάθεση
- η εργασιομανία έρχεται πολύ συχνά ως αντιστάθμισμά των αρνητικών συναισθημάτων που βιώνουμε
Τα επαγγέλματα που βιώνουν συχνά το σύνδρομο αυτό είναι συνήθως τα επαγγέλματα υγείας, καθώς υπάρχει άμεση επαφή με τον ανθρώπινο πόνο καθημερινά, κάτι που οδηγεί σε αποπροσωποποίηση του εργαζόμενου. Πλέον, βέβαια, παρατηρείται σε ολοένα και περισσότερα επαγγέλματα με κύρια αιτία το συνεχόμενο και κεκαλυμμένο εργασιακό στρές.
Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα που πάσχουν από burnout, εμμένουν στην επιστημονική υποστήριξη και ξεχνούν τη συναισθηματική υποστήριξη, γιατί πιστεύουν πως αυτό είναι η πηγή εξάντλησής τους.
Αν βιώνουμε έλλειψη ενδιαφέροντος για το επάγγελμα μας, χαμηλή αυτοεκτίμηση και μείωση των προσωπικών μας επιτευγμάτων, καθώς και απουσία οποιουδήποτε θετικού συναισθήματος για τους πελάτες ή τους ανθρώπους με τους οποίους δουλεύουμε, τότε καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε τι πρέπει να αλλάξουμε πάνω στο επαγγελματικό μας κομμάτι και στον εαυτό μας.
Υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο;
Η λύση βρίσκεται στη συνειδητοποίηση και στην αποδοχή αυτού που συμβαίνει. Σε αυτό μπορεί να μας βοηθήσει το οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον, όταν παρατηρήσει διάφορες συναισθηματικές ή συμπεριφορικές αλλαγές σε εμάς. Η ουσιαστική λύση, όμως ξεκινάει από εμάς και από το πως θα επιλέξουμε να δούμε τον εργαζόμενο εαυτό μας από νέα σκοπιά.
Σημαντικό είναι να ανακαλύψουμε τις αιτίες που μας οδήγησαν σε burnout. Κάποιες από αυτές μπορεί να είναι:
- το εργασιακό άγχος που συσσωρεύεται και δεν εκφράζεται
- κακή σχέση με συναδέλφους
- έλλειψη αυτονομίας και ελέγχου στη δουλειά
- μη μόνιμη θέση εργασίας, ανασφάλεια του εργαζόμενου για το μέλλον του
- ελάχιστος προσωπικός χρόνος, υπερβολικός αριθμός καθηκόντων
Αφού ανακαλύψουμε ποια αίτια μας οδήγησε στο να αισθανόμαστε εξουθενωμένοι, έπειτα είναι η στιγμή να περάσουμε σε πρακτικές λύσεις.
Με ποιους συγκεκριμένους τρόπους μπορεί να γίνει αυτό;
- Στοχεύουμε στην κάλυψη των σωματικών μας αναγκών όπως καλός ύπνος και σωστή, ισορροπημένη διατροφή.
- Βρίσκουμε εξωτερικές δραστηριότητες εκτός δουλείας, όπως ένας καινούριο χόμπι.
- Παίρνουμε για κάποιο διάστημα άδεια από την δουλειά. Αυτό θα βοηθήσει τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική αποφόρτιση.
- Μαθαίνουμε να ζητάμε βοήθεια τόσο στην δουλειά από συναδέλφους όσο και στην προσωπική μας ζωή από φίλους.
- Θέτουμε την ερώτηση ‘’τι θυσιάζω πραγματικά για την δουλειά μου’’. Συνειδητοποίηση πως πολλές φορές η δουλειά είναι το μέσο.
- Αναλογιζόμαστε που ξοδεύουμε πραγματικά τον εργασιακό μας χρόνο.
- Θέτουμε ρεαλιστικές προσδοκίες από την δουλείας μας και επαναπροσδιορίζουμε τους στόχους και τα κίνητρά μας. Ο λόγος που ξεκινήσαμε τη συγκεκριμένη δουλειά παραμένει ο ίδιος ή έχει αλλάξει στο πέρασμα του χρόνου;
- Επιλέγουμε έναν ρόλο την φορά. Όταν είμαστε στο γραφείο είναι καλό να εστιάζουμε εκεί και όχι στο πόσο κάλοι φίλοι, σύντροφοι ή γονείς είμαστε. Το ίδιο χρειάζεται να συμβαίνει και όταν φεύγουμε από την δουλειά μας.
Σημαντικό να θυμόμαστε πως η εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής είναι μείζονος σημασίας. Κάποια περίοδο της ζωή μας θα χρειαστεί να στοχεύσουμε περισσότερο στο επαγγελματικό πλαίσιο από όσο στο προσωπικό. Καλό είναι εξαρχής να ορίσουμε πόσο θέλουμε να διαρκέσει αυτό και όχι να γίνει μόνιμος τρόπος ζωής.
