“Αυτό το έχω ξαναζήσει… Το θυμάμαι!”, “Το έχω ξαναδεί”, “Το έχω αισθανθεί και στο παρελθόν: Όλα όσα αναφέρθηκαν εμπεριέχονται σε αυτό που ονομάζουμε προμνησία…
Προμνησία είναι η αίσθηση που έχει κάποιος ότι μία κατάσταση που βιώνει στο παρόν έχει επαναληφθεί στο παρελθόν και μάλιστα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
Σύμφωνα με έρευνες ένα πολύ μεγάλο ποσοστό συνανθρώπων μας -πάνω από το 70% έχουν βιώσει εμπειρίες προμνησίας. Η πλειοψηφία των ειδικών συμφωνεί ότι πρόκειται για μία δυσλειτουργία της μνήμης. Δηλαδή, ο εγκέφαλος εσφαλμένα σηματοδοτεί ότι έχει καταγεγραμμένη μία εμπειρία, αφού δεν μπορεί να ανακαλέσει ούτε τη χρονική στιγμή, ούτε τις συνθήκες κτλ.
Η θεωρία που απορρίφθηκε
Οι επιστήμονες παλαιότερα θεωρούσαν ότι το φαινόμενο είχε σχέση με την οπτική καθυστέρηση. Ειδικότερα, υπάρχει μία διαφορά δευτερολέπτων στη μεταφορά του οπτικού ερεθίσματος από το ένα μάτι στον εγκέφαλο συγκριτικά με το άλλο μάτι. Έτσι, το ίδιο μήνυμα πηγαίνει στον εγκέφαλο δύο φορές. Η συγκεκριμένη θεωρία απορρίφθηκε όταν σημειώθηκαν εμπειρίες προμνησίας από τυφλούς ανθρώπους.
Τα είδη της προμνησίας
Το déjà vécu σημαίνει “το έχω ξαναζήσει” και είναι η πιο συνηθισμένη μορφή προμνησίας. Οι περισσότεροι από μας έχουμε βιώσει τέτοια περιστατικά.
Το déjà senti σημαίνει “το έχω ξανανιώσει”, δεν είναι τόσο συνηθισμένο και πρόκειται για μία συναισθηματική κατάσταση στην οποία πιστεύουμε ότι έχουμε ξαναβρεθεί και είναι πανομοιότυπη με αυτή που βιώνουμε τώρα.
Το déjà visité σημαίνει “το έχω ξαναεπισκεφθεί” και συμβαίνει σε πολλούς όταν ταξιδεύουν. Πιστεύουν πως έχουν ξαναπάει σε ένα μέρος ενώ στην πραγματικότητα είναι η πρώτη φορά που βρίσκονται εκεί. Μπορεί να συμβεί όταν βρισκόμαστε σε ένα κτίριο ή σε μία περιοχή όπου όλα μας φαίνονται πολύ οικεία και γνώριμα.
Τέλος, το déjà rencontré σημαίνει “το έχω ξανασυναντήσει” και είναι η αίσθηση ότι έχουμε ξαναγνωρίσει ένα συγκεκριμένο άτομο κι ας το συναντάμε για πρώτη φορά στη ζωή μας…
Η εξωαισθητηριακή αντίληψη
Ορισμένοι λένε πως είχαν προβλέψει την εμπειρία που βίωσαν κάποια στιγμή στη ζωή τους, μέσω ενός ονείρου ή μιας συζήτησης που είχαν κάνει κάποτε. Το φαινόμενο αυτό λέγεται εξωαισθητηριακή αντίληψη. Σε αυτή την περίπτωση η προμνησία βιώνεται ως μία μεταφυσική εμπειρία.
