Η καθημερινή κούραση, το στρες και οι εποχικές ασθένειες μπορεί να μας οδηγήσουν σε εργασιακή εξουθένωση, το γνωστό burnout. Ποια σημάδια μας προειδοποιούν ότι είμαστε κοντά σε μια τέτοια κατάσταση και πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε;
Το burnout στην πραγματικότητα δεν έρχεται απρόσκλητο και ξαφνικά. Όσο οι απαιτήσεις για την απόδοσή μας αυξάνονται, όλο και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με την επαγγελματική εξουθένωση.
Πρέπει να βλέπουμε τα σημάδια
Υπάρχουν κάποια σημάδια που μας προειδοποιούν ότι το burnout βρίσκεται πολύ κοντά μας. Συμπτώματα, όπως ο πονοκέφαλος και ο πόνος στο στομάχι, μας χτυπούν το καμπανάκι. Επιπλέον, η εξασθένηση της μνήμης, η αϋπνία και τα συχνά ξεσπάσματα θυμού συγκαταλέγονται στα συμπτώματα επαγγελματικής εξουθένωσης. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η επαγγελματική εξουθένωση σχετίζεται με την αντίληψη, κι έτσι όταν τη βιώνουμε αλλάζει το πώς βλέπουμε τη δουλειά μας. Δηλαδή, όταν κάποιος βιώνει burnout ενδέχεται να παρουσιάζει στο εργασιακό του περιβάλλον κυνική συμπεριφορά και είναι πιθανό να γίνει απόμακρος και να επιδιώκει συχνά να απομονώνεται.
Όλα αυτά οδηγούν σε μειωμένη απόδοση, η οποία δεν σχετίζεται όμως με την ικανότητά του να ανταπεξέλθει στα καθήκοντά του αλλά με την εξουθένωση που βιώνει.
Αποπροσωποποίηση & συναισθηματική εξάντληση
Όταν κάποιος βιώνει burnout συχνά είναι κυνικός και απόμακρος απέναντι τόσο σε συναδέλφους του όσο και σε πελάτες, με αποτέλεσμα πολλές φορές να θεωρείται αγενής. Τους αντιμετωπίζει ως αντικείμενα και όχι ως πρόσωπα (αποπροσωποποίηση). Η έλλειψη ενέργειας λόγω συναισθηματικής εξάντλησης οδηγεί σε αδυναμία να ανταποκριθεί κάποιος στα καθήκοντά του όπως έκανε παλιότερα και αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε απογοήτευση.
Το burnout και η αντιμετώπισή του
Το βιβλίο “Burnout: A Guide to Identifying Burnout and Pathways to Recovery” έχει ως στόχο του να δημιουργήσει ένα νέο μοντέλο αντιμετώπισης της εξουθένωσης επειδή οι άνθρωποι μπορούν να την αναγνωρίσουν αλλά η κλινική της διάγνωση είναι συγκεχυμένη.
Ο συγγραφέας του βιβλίου, Gordon Parker, καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία, δήλωσε στο Healthline ότι μελέτησε 40 χρόνια κλινικής έρευνας για την επαγγελματική εξουθένωση, που στην πλειοψηφία της βασιζόταν στο τριαδικό μοντέλο των συμπτωμάτων: εξάντληση, απώλεια ενσυναίσθησης και μειωμένη εργασιακή απόδοση.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι αρχικά πηγαίνουμε σε έναν ειδικό για να επιβεβαιώσουμε το burnout και να αποκλείσουμε άλλες καταστάσεις όπως είναι για παράδειγμα η κατάθλιψη. Στη συνέχεια εντοπίζουμε τους παράγοντες που ενεργοποιούν τη συγκεκριμένη κατάσταση και στο τέλος εφαρμόζουμε τεχνικές αποφόρτισης, όπως είναι ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα.
Η σωματική και ψυχολογική χαλάρωση είναι αναγκαία για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το burnout. Οι διακοπές και η επαρκής ξεκούραση συμβάλλουν σημαντικά στην αντιμετώπισή του. Ακόμα, η ενασχόληση με ευχάριστες δραστηριότητες βοηθάει πολύ. Επίσης, είναι πολύτιμη η υποστήριξη όχι μόνο από την οικογένεια αλλά και από το εργασιακό περιβάλλον, τόσο από τους συναδέλφους όσο και από τους διευθυντές/εργοδότες. Οι μικροί, συγκεκριμένοι στόχοι που πρέπει να τίθενται και η προτεραιοποίηση των εργασιών που πρέπει να ολοκληρωθούν είναι πολύ σημαντικές.
