Τα Mockbusters είναι πολύ διαδεδομένα στην κινηματογραφική βιομηχανία. Ο όρος βγαίνει από τις αγγλικές λέξεις mock και blockbuster, όπου mock σημαίνει “κοροϊδεύω” αλλά και “πλαστός”. Ουσιαστικά είναι ταινίες οι οποίες βγαίνουν αμέσως σε home release (συνήθως “direct-to-DVD”) την ίδια περίοδο που μια blockbuster ταινία μεγάλου studio βγαίνει στους κινηματογράφους. Tα Mockbusters θυμίζουν τις μεγάλες ταινίες που βασίζονται, ενώ πολλές φορές δανείζονται μερικά generic χαρακτηριστικά της original ταινίας, όπως λέξεις του τίτλου ή και γραφικά εμπνευσμένα από την ταινία που αντιγράφουν.
Σκοπός τους είναι σχεδόν πάντα να έχουν ένα μερίδιο κέρδους από καταναλωτές που θα μπερδευτούν θέλοντας να αγοράσουν μια original movie και ίσως εν αγνοία τους βρεθούν με το Mockbuster DVD. Οι ταινίες συνήθως είναι μικρού budget με άγνωστους ηθοποιούς, ακολουθώντας το πρότυπο των λεγόμενων b-movies. Για την ιστορία το πρώτο mockbuster που δημιουργήθηκε ποτέ ήταν το The Monster of Piedras Blancas του 1959 που αποτελεί αντιγραφή του Creature from the Black Lagoon.
Δικαστικές διαμάχες
Ίσως η πιο γνωστή εταιρία παραγωγής mockbusters είναι η The Asylum η οποία το 2012 είχε δικαστικό θέμα με κάποιες άλλες μεγάλες εταιρίες για κάποια ταινία της. Το 2012, οι Warner Bros. Pictures, New Line Cinema, Metro-Goldwyn-Mayer, WingNut Films και The Saul Zaentz Company (SZC) μήνυσαν την The Asylum για παραβίαση εμπορικών σημάτων, ψευδείς ονομασίες, εσκεμμένη παραποίηση εμπορικών σημάτων, ψευδή διαφήμιση και αθέμιτο ανταγωνισμό. Οι ενάγοντες βρήκαν αφορμή από μια ταινία που τότε η The Asylun είχε στην αγορά.
Οι παραπάνω εταιρίες ισχυρίστηκαν ότι ο τίτλος της ταινίας του κατηγορούμενου Age of the Hobbits παραβίασε τα καταχωρημένα εμπορικά σήματα που κατέχει η SZC στην ονομασία “Hobbit.” Σε αντίθεση με τις μυθολογικές ιστορίες τους, οι οποίες ανήκουν στο κοινό, τα μυθιστορήματα του J. R. R. Tolkien έχουν αποκλειστικά άδειες για την Warner Bros. και την SZC για παραγωγή και διασκευή ταινιών και άλλου περιεχομένου. Το δικαστήριο χαρακτήρισε την Global Asylum (ο εναγόμενος σε αυτήν την υπόθεση) ως εταιρία χαμηλού προϋπολογισμού που φτιάχνει “mockbusters” δημοφιλών ταινιών με παρόμοιο τίτλο.
Οι Warner Bros. και SZC υπέβαλαν αποδεικτικά στοιχεία για να αποδείξουν ότι οι καταναλωτές θα μπερδεύονταν από τον ίδιο τίτλο και ότι θα έχαναν όχι μόνο τις πωλήσεις εισιτηρίων αλλά και τα έσοδα από DVD. Τα στοιχεία περιελάμβαναν έρευνα που έδειξε ότι το 48% των 400 ερωτηθέντων συσχέτιζαν τον όρο “Hobbit” με τις τις γνωστές ταινίες των Warner Bros./ SZC και των ιστοριών του Tolkien. Τελικά η The Asylym έχασε την δίκη και άλλαξε όνομα σε Lord of the Elves (γνωστό και ως Clash of the Empires).
Τέχνη ή απλά χωρίς ντροπές rip-off ;
Οι χαμηλοί προϋπολογισμοί σημαίνουν ότι οι σκηνοθέτες και οι παραγωγοί πρέπει να σκεφτούν δημιουργικούς αλλά φθηνούς τρόπους για να επιτύχουν τα επιτεύγματα και τις εισπράξεις που επιθυμούν. Για παράδειγμα, το Snakes on a Train θα μπορούσε να αποτελεί rip-off τίτλο του γνωστού Snakes on a Plane. Όμως δόθηκε μια άλλη εξήγησε από τον παραγωγό David Michael Latt σχετικά με τον τίτλο. “Με μόλις τέσσερις μέρες να απομένουν για να τελειώσουν τα γυρίσματα, ένας συνεργάτης μου με κάλεσε και είπε ότι όλοι είναι πραγματικά ενθουσιασμένοι για το Snakes on a Train, αλλά είναι πιο ενθουσιασμένοι για την αφίσα, η οποία έδειχνε ένα φίδι να καταπίνει ένα τρένο. Ήταν σκόπιμο να είναι, ξέρετε, μεταφορικά. Αλλά οι διανομείς το ήθελαν, οπότε μου δόθηκε η εντολή ότι το τέλος έπρεπε να έχει το φίδι να τρώει το τρένο.” Παράλληλα, ένας άλλος εκπρόσωπος της The Asylum, ο David Rimawi, λέει ότι αν και πολλές ταινίες τους έχουν “καλλιτεχνικά και μεταφορικά στοιχεία”, αυτό δεν είναι κάτι που τους ενδιαφέρει. Η The Asylum δεν ισχυρίζεται ότι είναι “καλλιτεχνικός” οίκος παραγωγής περιεχομένου απλά καθαρά εμπορικός.
Πηγές:
https://threepixelslab.gr/movies-series/68575/mockbusters/
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Monster_of_Piedras_Blancas
https://en.wikipedia.org/wiki/Creature_from_the_Black_Lagoon
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Asylum
