Πηγαίνεις στον γιατρό, κάνεις τις απαραίτητες εξετάσεις κι εκείνος στο τέλος σου λέει ότι δεν έχεις τίποτα. Εσύ όμως επιμένεις…
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή… από τις ρίζες του gaslighting. Ο συγκεκριμένος όρος προέρχεται από την ταινία Gaslight (1944). Πρόκειται για ένα ψυχολογικό θρίλερ του Τζορτζ Κιούκορ με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν και τον Τσαρλς Μπόγιερ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Στην ταινία βλέπουμε τον Γκρέγκορι να επιδιώκει να πείσει την Πόλα ότι σταδιακά τρελαίνεται, για να δεχτεί να νοσηλευτεί σε ψυχιατρείο και εκείνος να διεκδικήσει την κληρονομιά της. Παρατηρούμε ότι προσπαθεί να την πείσει πως όλα όσα αντιλαμβάνεται με τις αισθήσεις της δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Gaslighting: Ο ορισμός του
Σύμφωνα με το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) “gaslighting” είναι η απόπειρα χειραγώγησης κάποιας/-ου με στόχο να αμφισβητηθεί η ορθότητα της σκέψης της/του. Αναφέρεται μάλιστα ως μορφή ψυχολογικής κακοποίησης, που ωθεί το θύμα να αμφιβάλλει για τα συναισθήματα και τη λογική του.
Πρόσφατα σε άρθρο του στο Conversation ο Caitjan Gainty, Ανώτερος Λέκτορας στην Ιστορία της Επιστήμης, της Τεχνολογίας και της Ιατρικής, στο King’s College του Λονδίνου αναφέρεται εκτενώς στο ιατρικό gaslighting. Yπογραμμίζει ότι σχετίζεται με τις περιπτώσεις όπου ένας επαγγελματίας υγείας επιβάλλει ένα μοτίβο ερωτήσεων, εξετάσεων ή διαγνώσεων που αντιβαίνει στο ιστορικό ή τα συμπτώματα που περιγράφει ή βιώνει ο ασθενής.
Ο Gainty φέρνει ως παράδειγμα τις γυναίκες με συμπτώματα μη εύρυθμης λειτουργίας του καρδιαγγειακού συστήματος. Αναφέρει ότι ίσως τύχουν λανθασμένων ιατρικών εκτιμήσεων επειδή οι παθήσεις της καρδιάς είναι συχνότερες στους άνδρες. Οπότε, για εκείνες είναι πιθανό η διάγνωση να δείξει κάτι άλλο, όπως άγχος ή κάποια διαταραχή.
H ιατρική χειραγώγηση αναφέρεται σε εκείνον τον επαγγελματία υγείας που συνηθίζει να απορρίπτει τις ανησυχίες ή τα συμπτώματα ενός ασθενή και αποδίδει (λανθασμένα) την ασθένεια ή τα συμπτώματα σε ψυχολογικούς παράγοντες, αναφέρει η Faith Fletcher, επίκουρη καθηγήτρια στο Κέντρο Ιατρικής Ηθικής και Πολιτικής Υγείας στο Baylor College of Medicine. Εμείς, μπορούμε να καταλάβουμε αν υπάρχει περίπτωση να χειραγωγούμαστε;
Είναι σημαντικό να προσέξουμε τα “σημάδια”: Αν βλέπουμε ότι συνεχώς μας διακόπτουν, αν προσπερνούν τα συμπτώματα αντί να τα συζητούν, αν δεν είναι συνεργάσιμοι και θέλουν να επισπευθεί η διαδικασία χωρίς να μας δώσουν ουσιαστικές απαντήσεις, τότε θα πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση και να ζητήσουμε δεύτερη και τρίτη γνώμη!
