Με τον όρο αυτοάνοσα νοσήματα εννοούμε μια μεγάλη κατηγορία Νοσημάτων που οφείλονται σε φλεγμονή λόγω της υπερδαστηριότητας του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου, το οποίο αναγνωρίζει ως ξένα τα δικά του στοιχεία και στρέφεται εναντίον τους.
Τα περισσότερα αυτοάνοσα μπορεί να έχουν συμμετοχή και των οφθαλμών, είτε σαν αρχική εμφάνιση είτε δευτεροπαθώς, αφού προηγουμένως έχουν κάνει βλάβη σε κάποιο άλλο όργανο – στόχο του οργανισμού π.χ. καρδιά, νεφρά, δέρμα κλπ.
Συχνά αυτοάνοσα νοσήματα με οφθαλμική συμμετοχή είναι η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, η Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα, ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, η Ψωριασική Αρθρίτιδα, η Σαρκοείδωση, οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου όπως νόσος Chron και ελκώδης κολίτιδα, διάφορες Αγγειίτιδες και το σύνδρομο Sjogren.
Πώς επηρεάζουν τα μάτια τα αυτοάνοσα νοσήματα;
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;
Ανάλογα με το αυτοάνοσο νόσημα είναι πιθανόν να επηρεαστούν διάφορες δομές του ματιού και των δακρυικών αδένων, και έχουμε μεταξύ άλλων:
1) Ξηροφθαλμία δηλ. σημαντική μείωση στην παραγωγή δακρύων και πρόκληση σοβαρής νόσου της οφθαλμικής επιφάνειας και του κερατοειδούς, ειδικά στο σύνδρομο Sjogren και σε θυρεοειδίτιδα, που προκαλεί συχνά κάψιμο και αίσθηση ξένου σώματος.
2) Ιριδοκυκλίτιδα, που εκδηλώνεται με μείωση της οπτικής οξύτητας και πόνο κατά την προσπάθεια εστίασης όταν κοιτάμε μακριά στην τηλεόραση ή όταν διαβάζουμε, σε περιπτώσεις φλεγμονής του πρόσθιου ημιμορίου του ματιού και της ίριδος.
3) Οπίσθια ραγοειδίτιδα – υαλίτιδα δηλ. μυγάκια και θόλωση της όρασης όταν προσβάλλεται το οπίσθιο μέρος του ματιού το υαλώδες σώμα (τζελ του ματιού) και ο αμφιβληστροειδής.
Συμπτώματα που απαιτούν επίσκεψη σε οφθαλμίατρο:
– Θολή όραση
– Ξηρά μάτια
– Πόνος στα μάτια
– Ευαισθησία στο φως
– Ερυθρότητα ή πρήξιμο των ματιών
Μερικές φορές, οι αλλαγές στην όραση μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια μιας αδιάγνωστης αυτοάνοσης νόσου.
Οφθαλμολογικά συμπτώματα (φλεγμονές) που αντιστοιχούν στην εκδήλωση συγκεκριμένων
αυτοάνοσων νοσημάτων.
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Σύμπτωμα: ξηρά κερατοεπιπεφυκίτις (ξηροφθαλμία), σκληρίτιδα-επισκληρίτιδα
(φλεγμονή του σκληρού χιτώνα του οφθαλμού/φλεγμονή του επισκληρίου), κερατίτιδα (φλεγμονή στον κερατοειδή), χοριοειδίτιδα (φλεγμονή στο χοριοειδή χιτώνα του οφθαλμού) φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, όζοι του επισκληρίου, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, οίδημα στην ωχρά κηλίδα
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – ΝΕΑΝΙΚΗ ρευματοειδής αρθρίτιδα
Σύμπτωμα: Ραγοειδίτιδα (φλεγμονή στο ραγοειδή χιτώνα του ματιού)
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Σύνδρομο Sjögren
Σύμπτωμα: Ξηρά κερατοεπιπεφυκίτις (ξηροφθαλμία)
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Σύμπτωμα: Ραγοειδίτιδα (φλεγμονή στο ραγοειδή χιτώνα του ματιού)
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Σύνδρομο Reiter
Σύμπτωμα: Επιπεφυκίτιδα, ραγοειδίτιδα, κερατίτιδα
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Εντεροπαθητική αρθρίτιδα
Σύμπτωμα: Ραγοειδίτιδα, επισκληρίτιδα, περιφερική ελκώδης κερατίτιδα
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Ψωριασική αρθρίτιδα
Σύμπτωμα: Ραγοειδίτιδα, επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδα
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΩΔΗΣ ΛΥΚΟΣ
Σύμπτωμα: Ξηρά κερατοεπιπεφυκίτις (ξηροφθαλμία), επιπεφυκίτιδα, ραγοειδίτιδα, σκληρίτιδα-επισκληρίτιδα, κερατίτιδα, αιμορραγία στον αμφιβληστροειδή, φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, υπερπλαστική αμφιβληστροειδοπάθεια, οπτική νευρίτιδα, ισχαιμική οπτική νευροπάθεια, ημιανοψία (αδύναμη όραση στο ήμισυ του οπτικού πεδίου), αμαύρωση (αδυναμία ή απώλεια όρασης), μεσοπυρηνική οφθαλμοπληγία, αλλοιώσεις στην κόρη του
ματιού, αλλοιώσεις στο κινητικό νεύρο του οφθαλμού, οπτικές παραισθήσεις
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Σκλήρυνση κατά πλάκας
Σύμπτωμα: Οπτική νευρίτιδα, οπισθοβολβική νευρίτιδα, αλλοιώσεις στο οπτικό πεδίο
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΝΟΣΗΜΑ – Νόσος Graves
Σύμπτωμα: Πρόπτωση/εξόφθαλμος (όταν τα μάτια προεξέχουν από τις κόγχες), κερατίτιδα, μειωμένη οπτική οξύτητα, αχρωματοψία
Θεραπεία για αυτοάνοσα προβλήματα όρασης
Η θεραπεία για τη μείωση της φλεγμονής στο μάτι ξεκινά συχνά με κορτικοστεροειδή με τη μορφή οφθαλμικών σταγόνων, χαπιών ή ενέσεων. Ο οφθαλμίατρος θα παρακολουθεί την όρασή του ασθενούς – κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Άλλες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν ανοσοτροποποιητικά φάρμακα και βιολογικές θεραπείες. «Με τις τελευταίες εξελίξεις στις θεραπείες, μπορούμε συχνά να μειώσουμε τη φλεγμονή γρήγορα και να αποκαταστήσουμε την όραση».
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Μερικές φορές, οι αλλαγές στην όραση μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια μιας αδιάγνωστης αυτοάνοσης νόσου. Εάν ο οφθαλμίατρος παρατηρήσει οποιαδήποτε αυτοάνοσα συμπτώματα στα μάτια, μπορεί να σας παραπέμψει σε ρευματολόγο ή άλλο ειδικό για περαιτέρω αξιολόγηση.
