Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμού. Είναι εντυπωσιακό ότι χρειάστηκε το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας για να φτάσει ο πληθυσμός το 1 δισεκατομμύριο, αλλά χρειάστηκαν περίπου δύο αιώνες για να εκτοξευθεί στα 8 δισεκατομμύρια! Πόσος ιδιωτικός χώρος πρέπει να αναλογεί στον καθένα μας για να ξεπεράσουμε τη στεγαστική και κλιματική κρίση; Πόσο πρέπει άραγε να στριμωχτούμε;
Σήμερα θα αναφερθούμε στη “δική” μας ήπειρο, την Ευρώπη, και θα μιλήσουμε για το πώς η μείωση του χώρου κατοικίας για τον καθένα μας θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να μας χαρίσει ευημερία.
Πρόσφατη έρευνα με τίτλο “Living Smaller” του γερμανικού Ερευνητικού Ινστιτούτου για τη Βιωσιμότητα RIFS συμπεραίνει ότι αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής και της στεγαστικής κρίσης, πρέπει να δεχθούμε μία μείωση του χώρου κατοίκησης. Ας δούμε τι ακριβώς εννοούν και τελικά πού και πώς προτείνουν να μένουμε… και να ζούμε.
Οι επιστήμονες δεν αναφέρονται μόνο στο να κατοικούμε σε πιο λίγα τετραγωνικά. Αναφέρονται επίσης στην καταναλωτική μας συμπεριφορά και στις σχέσεις μας.
Λένε λοιπόν ότι το να χτίζουμε σε μικρότερη κλίμακα θα μας κάνει να ζούμε σε γειτονιές που θα αναπνέουν καλύτερα. Από τη μία μιλάνε για μείωση του χώρου κατά κεφαλήν αλλά από την άλλη για ένα ισχυρό κοινοτικό δίκτυο. Το δίκτυο αυτό θα κάνει τη διαφορά και θα λειτουργήσει αντισταθμιστικά επειδή θα μας παρέχει σύγχρονες υποδομές αλλά και ελεύθερους χώρους. Η μείωση του κατά κεφαλήν χώρου κατοικίας θα μείωνε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως όσον αφορά στη θέρμανση.
Γιατί οι Ευρωπαίοι να θέλουν να μένουν σε μικρότερα σπίτια;
Για πάρα πολλούς τα ακίνητα είναι επενδύσεις. Στόχος λοιπόν είναι να καταφέρουν να έχουν στην ιδιοκτησία τους ακίνητα με μεγάλη αξία. Γιατί να θέλουν να κατοικήσουν σε σπίτια πιο μικρά; Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα, μέσα από διαδραστικά εργαστήρια, όπου έλαβαν μέρος πολίτες και φορείς.
Στην Ευρώπη, ο μέσος κατά κεφαλήν χώρος κατοίκησης – σε εμβαδόν ανά άτομο, αυξήθηκε κατά 16% μεταξύ 2000 και 2018. Αλλά φάνηκε ότι υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ των χωρών. Για παράδειγμα, στη Λετονία, ο μέσος κατά κεφαλήν χώρος είναι 29,6 τετραγωνικά μέτρα, ενώ στη Σουηδία είναι 48,7 τετραγωνικά μέτρα. Πέρα από τις διαφορές, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων είχε αντιρρήσεις που σχετίζονταν με τον περιορισμό της ιδιωτικής τους ζωής. Με πιο θετικό βλέμμα είδαν τη μείωση των τετραγωνικών τους οι Ισπανοί. Ειδικότερα, το 42% των συμμετεχόντων από την Ισπανία απάντησαν θετικά σε μια τέτοια προοπτική για το καλό του περιβάλλοντος. Οι πιο αρνητικοί ήταν οι Ούγγροι, με μόλις 15%. Πάντως, κατά μέσο όρο, λιγότεροι από ένας στους τρεις θα δέχονταν να ζήσουν σε μικρότερους χώρους και ακόμα πιο λίγοι βλέπουν θετικά την προοπτική κοινοτικής διαβίωσης, μόλις 21%.
Ναι μεν, αλλά
Από την έρευνα προέκυψε ότι οι Ευρωπαίοι θα ήταν πρόθυμοι να ακολουθήσουν την τάση του “Living Smaller” αλλά υπό προϋποθέσεις. Δηλαδή, αν μιλάμε για περιοχές με πράσινο, που είναι ασφαλείς και έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες και εγκαταστάσεις αναψυχής. Η μείωση του ιδιωτικού τους χώρου, επίσης, θέλουν να αντισταθμίζεται. Πώς; Με δημόσιους χώρους που τους προσφέρουν ανέσεις και συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Small Living και Ελλάδα… πάνε μαζί;
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, σχεδόν το 27% των κατοίκων της Ελλάδας ζει σε χώρους που δεν πληρούν τις προδιαγραφές για επαρκή χώρο διαβίωσης, έναντι 16,8% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η στενότητα χώρου “μετριέται” ανάλογα με τα δωμάτια που αντιστοιχούν στα μέλη της οικογένειας. Στη χώρα μας πολλοί άνθρωποι εφαρμόζουν αναγκαστικά το small living, κυρίως νέοι, φοιτητές και όσοι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Από την άλλη, δυστυχώς δεν εφαρμόζεται στο σύνολό του, καθώς οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν το πλεονέκτημα των δημόσιων χώρων που τους εξασφαλίζουν ανέσεις κτλ.
