Μπορούν τα audiobooks να σώσουν τη λογοτεχνία;

Δεν είναι μυστικό ότι το διαδίκτυο και τα social media καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του χρόνου και της προσοχής μας. Πόσες φορές έχετε θελήσει να χαθείτε στις σελίδες ενός κλασικού μυθιστορήματος, αλλά στο τέλος οι ατελείωτες συνομιλίες στα chat, το ακατάπαυστο σκορολάρισμα στα κοινωνικά δίκτυα σας απορρόφησαν τόσο που χάσατε την όρεξη για διάβασμα;

Οι εκδότες, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, έχουν εντοπίσει τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Η ανάγνωση σε φυσική μορφή έχει αναμφίβολα τη γοητεία της – η μυρωδιά του χαρτιού, η αίσθηση των σελίδων στα χέρια, η συγκέντρωση που απαιτεί. Ωστόσο, μήπως ήρθε η ώρα η λογοτεχνία να προσαρμοστεί στις νέες τεχνολογικές συνήθειες;

Σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, τα audiobooks έχουν κερδίσει έδαφος. Μπορούν να συνοδεύσουν κάποιον στις καθημερινές του δραστηριότητες, κατά τη διάρκεια  των μετακινήσεών του, της άσκησης ή ακόμα και πριν τον ύπνο.

Τα οφέλη των audiobooks

Πρώτον, επιτρέπουν στους χρήστες να “διαβάσουν” περισσότερα βιβλία από όσα θα είχαν τη δυνατότητα μέσω της παραδοσιακής ανάγνωσης. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί πως η ακρόαση μειώνει το άγχος και βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, ενώ αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για μαθητές με δυσλεξία ή άλλες μαθησιακές δυσκολίες.

Η συγγραφέας Denise Johnson τονίζει ότι τα audiobooks έχουν βοηθήσει πολλούς μαθητές που δυσκολεύονταν να διαβάσουν έντυπα βιβλία, δίνοντάς τους την ευκαιρία να απολαύσουν τη λογοτεχνία. Ωστόσο, σημειώνει πως οι ακουστικές εκδόσεις δεν είναι ακόμα τόσο δημοφιλείς στο ευρύ κοινό.

Τα audiobooks προσφέρουν επίσης λύσεις για άτομα με οπτικές ή άλλες αναπηρίες. Όπως αναφέρει ο Φάρος Τυφλών, η ακρόαση ενός βιβλίου είναι μια εμπειρία προσιτή, χωρίς ανάγκη για ειδικό εξοπλισμό, και μπορεί να περιλαμβάνει από ακαδημαϊκά βιβλία μέχρι παραμύθια και εγχειρίδια.

Τι λένε οι στατιστικές

Τα στατιστικά δείχνουν ότι οι πωλήσεις audiobooks σε ευρωπαϊκές χώρες αυξάνονται τα τελευταία χρόνια. Στο εξωτερικό, είναι σύνηθες να βλέπουμε κόσμο να διαβάζει στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ στην Ελλάδα η αναγνωστική κουλτούρα δεν είναι τόσο έντονη. Ωστόσο, η ακρόαση μπορεί να αποτελέσει μια πιο ελκυστική και διασκεδαστική εμπειρία, δημιουργώντας νέες συνήθειες.

Αν λάβουμε υπόψη τη ραγδαία άνοδο των podcasts, γίνεται φανερό ότι η ανάγκη για ακουστικό περιεχόμενο είναι παρούσα και μπορεί να προσελκύσει πιστούς ακροατές.

Αν και κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ανάγνωση προσφέρει βαθύτερη κατανόηση από την ακρόαση, τα δεδομένα αλλάζουν. Σύμφωνα με μια διαπανεπιστημιακή μελέτη του 2010, οι μαθητές που μελέτησαν μέσω έντυπου υλικού είχαν καλύτερα αποτελέσματα από εκείνους που άκουσαν το υλικό, αν και αρχικά προτίμησαν τα audiobooks. Δέκα χρόνια αργότερα, όμως, το τοπίο είναι διαφορετικό: οι ακροατές είναι πλέον πιο εξοικειωμένοι με την ακουστική πληροφορία, και σε έναν κόσμο όπου ο ελεύθερος χρόνος είναι ελάχιστος, τα audiobooks προσφέρουν μια ιδανική λύση.

Κάποιοι, βέβαια, θα αντεπιχειρηματολογήσουν λέγοντας ότι η ακρόαση ενός βιβλίου ενώ κάνουμε κάτι άλλο ίσως δεν είναι αποδοτική, καθώς μπορεί να χάνουμε σημαντικά σημεία. Ωστόσο, αυτό μπορεί να συμβεί και σε έναν κουρασμένο αναγνώστη, που διαβάζει χωρίς πραγματικά να προσέχει τις σελίδες.