Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται μια έντονη αποσύνδεση όταν αντικρίζουν μια διαφορετική εκδοχή του εαυτού τους στην κάμερα. Αυτή η αίσθηση μπορεί να είναι ξένη και απογοητευτική, και πολλές φορές μας κάνει να αναρωτιόμαστε γιατί νιώθουμε έτσι. Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη διάσταση ανάμεσα στην εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και στην πραγματικότητα που αποτυπώνεται στις φωτογραφίες;
Η απάντηση βρίσκεται σε ένα φαινόμενο γνωστό ως «φαινόμενο της απλής έκθεσης». Σύμφωνα με τον Δρα Ματ Τζόνσον, νευροεπιστήμονα, «οι άνθρωποι τείνουν να προτιμούν ό,τι βλέπουν επανειλημμένα». Αυτή η προτίμηση προκύπτει κυρίως από την καθημερινή μας αλληλεπίδραση με τον εαυτό μας μέσω καθρεφτών, όπου η εικόνα μας είναι αντεστραμμένη. Αυτή η «γνωστή» εικόνα καθορίζει την αυτοαντίληψή μας. Όταν, λοιπόν, βλέπουμε τον εαυτό μας σε μια φωτογραφία, η έλλειψη αυτής της οικείας αντανάκλασης μπορεί να προκαλέσει μια αίσθηση αποξένωσης, σχεδόν σαν να παρατηρούμε κάποιον που δεν γνωρίζουμε.
Έρευνες από τη δεκαετία του ’70 επιβεβαίωσαν αυτή την πραγματικότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν την εικόνα που έχουν συνηθίσει να βλέπουν στον καθρέφτη τους, ενώ οι φίλοι τους τείνουν να επιλέγουν την πραγματική τους εικόνα, καθώς είναι πιο εξοικειωμένοι με αυτή. Αυτή η διαφορά μπορεί να δημιουργήσει συγκρούσεις στην αυτοεκτίμηση και την εικόνα του σώματος, οδηγώντας μας να νιώθουμε λιγότερο ελκυστικοί, όταν βλέπουμε τον «πραγματικό» μας εαυτό.
Η μεροληψία της αυτοβελτίωσης
Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι η «μεροληψία αυτοβελτίωσης», μια ψυχολογική τάση που μας οδηγεί να βλέπουμε τους εαυτούς μας πιο ελκυστικούς από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Μια μελέτη του 2008 αποκάλυψε ότι οι συμμετέχοντες προτιμούσαν τις βελτιωμένες εκδοχές των εαυτών τους. Αυτό εξηγεί γιατί όταν βλέπουμε μια αυθεντική εικόνα μας, μπορεί να νιώθουμε ότι απέχει από τον «όμορφο» εαυτό που έχουμε στο μυαλό μας.
Πώς μπορούμε, λοιπόν, να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία;
Η ψυχοθεραπεύτρια και πρώην μοντέλο Έλοϊς Σκίνερ προτείνει τη συστηματική εξάσκηση στις πόζες. Είναι μια δεξιότητα που μπορούμε να μάθουμε και να βελτιώσουμε. Επίσης, η εξοικείωση με την εμφάνισή μας σε φωτογραφίες μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή μας.
Η συνεχής έκθεση στις «αληθινές» εικόνες μας μπορεί να μας βοηθήσει να μειώσουμε τη δυσφορία που αισθανόμαστε. Αντί να αποφεύγουμε τις φωτογραφίες, είναι καλό να τις προσεγγίζουμε με ανοιχτό πνεύμα και να αναγνωρίζουμε την αξία της αυθεντικότητας. Η ανάπτυξη ενσυναίσθησης προς τον εαυτό μας και η κατανόηση των προκαταλήψεών μας μπορεί να ενισχύσουν μια πιο ισορροπημένη εικόνα του εαυτού μας.
Αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο και υπομονή, αλλά είναι εφικτή. Με τη διάθεση να αποδεχτούμε την αλήθεια της εικόνας μας, μπορούμε να αναπτύξουμε μια πιο υγιή και ειλικρινή σχέση με τον εαυτό μας. Με αυτόν τον τρόπο, μαθαίνουμε να αγαπάμε τον πραγματικό εαυτό μας και να αναγνωρίζουμε την ομορφιά που κρύβει. Είναι μια πορεία προς την αυτοαποδοχή και την ευτυχία και αξίζει να την ακολουθήσουμε.
