Η Βάνα Πεφάνη σκηνοθετεί την «Φθινοπωρινή Ιστορία», του Α. Αρμπούζωφ στο ανακαινισμένο θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης, με την Πέμυ Ζούνη και τον Σταύρο Ζαλμά. Ένα έργο που άφησε εποχή με την Έλλη Λαμπέτη και τον Μάνο Κατράκη, αυτή τη φορά παρουσιάζεται σε μια διαφορετική, σύγχρονη εκδοχή με συνοδεία ζωντανής μουσικής, αποκαλύπτοντας τις δυναμικές των ανθρώπινων σχέσεων.
Τι έχει να μας πει αυτή η «Φθινοπωρινή Ιστορία» και γιατί διάλεξε να την ανεβάσεις;
To έργο γράφτηκε το 1975 και είναι το τελευταίο από τα τριάντα θεατρικά του Αρμπούζωφ. Δυο εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι συναντιούνται τυχαία σ’ ένα θεραπευτήριο και μετά από πολλές συγκρούσεις, κατορθώνουν να επικοινωνήσουν και να γίνουν απαραίτητοι ο ένας στον άλλο. Διαβάζοντας το κείμενο, με παρέσυρε το δυναμικό συναισθηματικό background , ο συγκινησιακός πλούτος, οι έντονα συγκρουσιακές καταστάσεις, οι έξυπνοι διάλογοι κι η ποιητικότητα του κειμένου, που προσδίδουν μια διαχρονικότητα και το τοποθετούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του σύγχρονου θεατή. Νομίζω πως η «Φθινοπωρινή Ιστορία» προσφέρει ένα ικανοποιητικό ερέθισμα ακόμα και για τις απαιτήσεις του κυνικού και αποστασιοποιημένου κοινού, που έχει προσαρμοστεί στο σκληρό κλίμα του 21ου αιώνα.
Γιατί ο Αρμπούζοφ επιλεγεί το φθινόπωρο;
Το Φθινόπωρο είναι μια μεταβατική περίοδος. Σε προετοιμάζει για τον Χειμώνα, για το τέλος αν θες. Οι ήρωες μας και ηλικιακά αλλά και συναισθηματικά, βρίσκονται στο Φθινόπωρο. Τώρα πως καταλήγουν να μεταφέρονται μαγικά σχεδόν στην Άνοιξη ,αυτό δεν θα το αποκαλύψω. Είναι ισχυρός λόγος για να δεις την παράσταση και να ταξιδέψεις μαζί τους.
Το έργο αναφέρεται στον έρωτα δυο ανθρώπων, που θεωρούνται μεγάλοι. Έχει ο έρωτας τελικά ηλικία;
Θα δείξεις ταυτότητα στο συναίσθημα και θα του απαγορέψεις την είσοδο;Πώς μπορεί να συμβεί αυτό; Η διαχείριση των συναισθημάτων είναι διαφορετική, τα συναισθήματα παραμένουν ίδια. Σε όλες τις ηλικίες. Ο έρωτας είναι παιδί και οφείλουμε να μην τον χάσουμε από τα μάτια μας.
Γιατί όμως θεωρείται σχεδόν απαράδεκτο κάποιος να ερωτεύεται όταν μεγαλώνει από την κοινωνία και μάλιστα προκαλεί και αρνητικά σχόλια; Γιατί ο έρωτας να θεωρείται αποκλειστικό προνόμιο των νέων;
Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που επιτρέπονται τα πάντα στους νέους και τίποτα σχεδόν στους μεγαλύτερους. Από τη στιγμή που δεν παίρνεις σύνταξη, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να μην ενοχλείς. Να γίνεις αόρατος. Υπάρχει μια κατηγοριοποίηση ως προς όλα. Ως προς το φύλο, τον ερωτικό προσανατολισμό, την εργασία, τα χρήματα, τη γνώση, την ηλικία. Προωθείται η νεότητα, η ομορφιά, τα πτυχία. Η ευτυχία όμως; Αυτές οι λίγες στιγμές που νιώθεις να πετάς; Θέλω να καταλήξω ότι ο έρωτας δεν είναι προνόμιο, είναι δικαίωμα και οφείλουμε να το υπερασπιστούμε σε όλες τις ηλικίες και τα στάδια που βρισκόμαστε.
Τι θα ήθελες να πεις στην κάθε- διαφορετική- γενιά που θα δει αυτή την παράσταση;
Στους νέους γύρω στα τριάντα, να κοιτάξουν με διαφορετική ματιά τους γονείς, ή τους παππούδες τους. Να τους φανταστούν σαν ανθρώπους και όχι με την ιδιότητά τους μέσα στην οικογένεια. Στη μέση ηλικία, θα ήθελα να μιλήσω για τον φόβο. Αυτό το, φόβο που μας εμποδίζει να πραγματοποιήσουμε τις πιο τρελές μας επιθυμίες. Σε όλες τις γενιές όμως θα ήθελα να πω το ίδιο πράγμα:Η ζωή είναι μία και είναι μικρή-κι αυτό δεν αλλάζει- ας τη ζήσουμε.
Η εποχή μας έχει μια νεολαγνεία. Πού πιστεύεις ότι θα οδηγήσει όλα αυτό; Και πώς επηρεάζει την τέχνη και συγκεκριμένα το θέατρο;
Η νεολαγνεία οδηγεί ήδη σε μια υπερπροσπάθεια των ανθρώπων να μη συμφιλιώνονται με τα χρόνια τους, με την εικόνα τους και γι’ αυτό είναι δυστυχείς. Εμείς σαν ηθοποιοί πρέπει να αντισταθούμε σ αυτό. Να δεχόμαστε ρόλους, που μπορεί να είναι και μεγαλύτερης ηλικίας. Το λέω γιατί όταν έκανα το ρόλο της Αμαλίας στα «Μυστικά της Εδέμ», απείχα πολύ από την ηλικία του ρόλου, αλλά το πάλεψα. Και τα κανάλια και οι σκηνοθέτες πρέπει να στηρίζουν τις δυνατότητες, όχι την εικόνα. Όσον αφορά στο θέατρο, ελπίζω το κοινό να μην αρέσκεται μόνο σε νέες παρουσίες αλλά να δώσει χώρο και στις παλαιότερες γενιές. Τα φρέσκα πράγματα, οι νέες ιδέες, οι καινούργιοι τρόποι μπορούν να εμφανιστούν σε όλες τις ηλικίες στην Τέχνη. Παράδειγμα, ο Τερζόπουλος, που για μένα λόγω της αφοσίωσής του στην έρευνα είναι πολύ πιο σύγχρονος από σημερινούς εικοσιπεντάρηδες σκηνοθέτες.
Τι άλλο ετοιμάζεις για φέτος;
Θα σκηνοθετήσω έναν μονόλογο για τη ζωή της Λένι Ρίφενσταλ στο Θέατρο Φούρνος, που θα παιχτεί τον Φεβρουάριο. Περισσότερα γι΄αυτό επί σκηνής.
