Ο Γιάννης Καλαβριανός εμπνέεται για το νέο του έργο, «Η πύλη της Κόλασης», που παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου από δύο θυελλώδεις ερωτικές ιστορίες: του Αύγουστου Ροντέν και της Καμίγ Κλοντέλ, κι ενός παράνομου ζευγαριού του 13ου αιώνα, του Πάολο και της Φραντσέσκα. Τέσσερις ερμηνευτές δημιουργούν έναν κόσμο για την αφύπνιση του ανθρώπινου πνεύματος, την προσπάθειά του να νικήσει τον χρόνο και την ασταμάτητη φόρα του να αναζητά τον έρωτα.
Ανεβάζεις φέτος την «Πύλη της Κόλασης», ένα δικό σου έργο. Πες μας λίγα λόγια για την ιστορία και το πώς την εμπνεύστηκες;
Αν έπρεπε να ορίσουμε μία συγκεκριμένη αφετηρία ως έμπνευση του καινούριου έργου, θα λέγαμε πως ήταν ένας πίνακας, «Ο θάνατος της Φραντσέσκα ντα Ρίμινι και του Πάολο Μαλτέστα», του Αλεξάντρ Καμπανέλ. Εκεί, οι παράνομοι εραστές Πάολο και Φραντσέσκα πέφτουν νεκροί, χτυπημένοι από το ξίφος του Τζιοβάνι, αδελφού του Πάολο και συζύγου της Φραντσέσκα. Η ιστορία τους διαδραματίστηκε τον 13ο αιώνα και καταγράφηκε από τον Δάντη στην «Κόλαση». 600 χρόνια μετά, ο γλύπτης Ογκίστ Ροντέν έλαβε την ανάθεση να φτιάξει την πύλη για το νέο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών, που θα κατασκευαζόταν στη θέση του καμμένου Παλαί Ντ’ Ορσέ. Άρχισε να διαβάζει την «Κόλαση» και μετέφερε τις ιστορίες και τα πρόσωπά της στο γλυπτό του, που ονόμασε «Πύλη της Κόλασης». Ανάμεσά τους ήταν και οι Πάολο και Φραντσέσκα. Το κράτος ακύρωσε την κατασκευή του μουσείου και ο Ροντέν πήρε τις φιγούρες που είχε βάλει στην Πύλη και έφτιαξε νέα γλυπτά, ανάμεσά τους τα πιο διάσημά του, τον «Σκεπτόμενο» και το «Φιλί». Στο «Φιλί», το ζευγάρι είναι ο Πάολο και η Φραντσέσκα. Την περίοδο που εμπνεόταν από την ερωτική ιστορία τους, ο ίδιος και η γλύπτρια Καμίγ Κλοντέλ ζούσαν τη δική τους παράφορη ιστορία έρωτα και δημιουργίας. Ο Ροντέν έγινε διάσημος και η Κλοντέλ κλείστηκε σε ψυχιατρείο για 30 χρόνια, μέχρι το τέλος της ζωής της. Τελικά, το μουσείο φτιάχτηκε 100 χρόνια μετά, είναι το γνωστό Μουσείο Ορσέ και φιλοξενεί την «Πύλη της Κόλασης» και τον πίνακα του Καμπανέλ.
Αναφέρεσαι σε δυο μεγάλους έρωτες, ο ένας απόλυτος, ο άλλος τοξικός , τουλάχιστον για την Κλοντέλ, που έπεσε θύμα όλων των πατριαρχικών στερεοτύπων. Πώς συνδέονται μεταξύ τους αυτές οι δυο;
Τα δύο ζευγάρια της παράστασης έζησαν δύο μεγάλους έρωτες. Ο Ροντέν δούλευε την «Πύλη της Κόλασης» την περίοδο της σχέσης του με την Κλοντέλ, έχοντας ως έμπνευση την ιστορία του άλλου ζευγαριού. Όπως όλοι οι μεγάλοι έρωτες, δεν είναι εύκολο να περιγραφούν με μία λέξη. Δεν θα έλεγα πως ήταν ένας τοξικός έρωτας για την Κλοντέλ, αλλά μία μακροχρόνια σχέση που άλλαξε τη ζωή και των δύο. Οι γυναίκες του έργου έζησαν μέσα σε σκληρές, αυστηρά πατριαρχικές κοινωνίες, που τις περιόρισαν, εκείνες όμως δεν υποτάχθηκαν σε αυτές και προσπάθησαν να ζήσουν όπως επιθυμούσαν.
Εφόσον έχεις εμπνευστεί από ένα γλυπτό και δύο κορυφαίους γλύπτες , η παράσταση αυτή έχει μια εικαστική θα λέγαμε ματιά; χρησιμοποιείς τη γλυπτική ή τους κανόνες της σε αυτή;
Έχω γράψει στο σημείωμα πως είναι η πιο εικαστική μου παράσταση. Οι ηθοποιοί βρίσκονται πάνω σε βάθρα και όλες οι κινήσεις και οι στάσεις τους είναι λεπτομέρειες από γλυπτά του Ροντέν και της Κλοντέλ. Όμως δεν είναι μια παράσταση για τη γλυπτική, ούτε μια βιογραφία των διάσημων γλυπτών. Δεν είναι καν μια παράσταση για τον έρωτα. Είναι μια παράσταση για τον χρόνο, για τη δημιουργία, τις σχέσεις εξουσίας, την πατριαρχική καταπίεση, τις γυναίκες που τις πάντρεψαν με τη βία, τις γυναίκες που δεν παντρεύτηκαν ποτέ, για τους άνδρες που συνεχώς πρέπει να πετυχαίνουν, για τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν, για τα χέρια που συνεχώς φτιάχνουν κάτι, για όλους εκείνους που ένιωσαν να χάνουν το σχήμα τους όταν έχασαν αυτούς που αγαπούσαν. Για ό,τι θέλει να σκεφτεί και να νιώσει ο κάθε ξεχωριστός θεατής.
Τελικά αυτή η «Πύλη» που οδηγεί και αν την ανοίξουμε τι θα δούμε από πίσω;
Ευτυχώς δεν βρίσκουμε όλοι τα ίδια πράγματα. Μακάρι, ο καθένας βρίσκει αυτό που ψάχνει.
Ο έρωτας τελικά μπορεί να είναι και κόλαση;
Τα πράγματα δεν έχουν μόνο ένα νόημα. Η αλήθεια δεν είναι μία και ο τρόπος που νιώθουμε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους. Ο έρωτας όπως όλες οι έντονες καταστάσεις, μπορεί να μας εξυψώσει ή να μας κατακρημνίσει.
Έχεις την ανάγκη τελευταία να ανεβάζεις περισσότερο δικά σου κείμενα; Γιατί;
Αυτό είναι η ταυτότητά μου και έχει ξεκινήσει από την πρώτη μου παράσταση. Οι ιδέες είναι πρωτότυπες, γράφονται νέα έργα και αναλαμβάνω και τη σκηνοθεσία τους. Για τη δική μου δουλειά, το να φτιάχνεται κάτι από το μηδέν, είναι βασικής σημασίας και ο τρόπος μου να παρουσιάζομαι στον κόσμο. Απαιτεί μεγάλες περιόδους μελέτης και συλλογής του υλικού, που συνήθως, από την αρχή της ιδέας μέχρι τη σκηνική πραγμάτωσή της, είναι γύρω στα δύο χρόνια. Παράλληλα, αναλαμβάνω και σκηνοθεσίες έργων άλλων συγγραφέων, το έχω κάνει με έργα της Λένας Κιτσοπούλου, του Χέρμαν Μπροχ, του Ευριπίδη, του Σλομποτζιάνεκ, της Έμιλυ Μπροντέ, της Αμάντας Μιχαλοπούλου και του Μποστ.
Επόμενα σχέδια.
Να πάει καλά η «Πύλη της Κόλασης» και να αγαπηθεί από το θεατρόφιλο κοινό. Και περιμένω την επόμενη ιδέα που θα σκαλώσει στο μυαλό μου.
