Η Ελένη Γραμματικοπούλου, συνδιοργανώτρια του Φεστιβάλ Γρίφων Ξάνθης (04-06 Απριλίου), και ο Πανταζής Χουλής,-μαθηματικός, συλλέκτης γρίφων, επίσης συνδιοργανωτής του φεστιβάλ και ένας εκ των δύο γριφολόγων που έχουμε στην Ελλάδα- μας αποκαλύπτουν τα μυστικά των γρίφων και το πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης.
Έπειτα από τέσσερις συνεχείς χρονιές επιτυχών διοργανώσεων, το Φεστιβάλ Γρίφων κατόρθωσε να εδραιωθεί ως επιστημονικός και πολιτιστικός θεσμός στο Καστελλόριζο, κερδίζοντας προοδευτικά πανελλαδική αναγνώριση αλλά και διεθνή προβολή. Φέτος για πρώτη φορά θα φιλοξενηθεί στην πόλη της Ξάνθης, που διαθέτει πολυετή εμπειρία στη διοργάνωση κοινωνικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Πώς ξεκίνησε το φεστιβάλ γρίφων και τι περιλαμβάνει το πρόγραμμά του;
Ε.Γ: Ήταν μια ευτυχής συγκυρία η συνάντηση και συνεργασία μου με τον Πανταζή Χούλη, μαθηματικό, γριφολόγο και ιδρυτή του Μουσείου Γρίφων Καστελλορίζου (2018),στο πλαίσιο ενός φεστιβάλ επιστήμης που διοργάνωνα στην Αθήνα. Με γοήτευσε το πάθος του για τους γρίφους και το γεγονός ότι άφησε μια επιτυχή πανεπιστημιακή καριέρα στην Αυστραλία για γυρίσει στο νησί του και να δημιουργήσει ένα μικρό Μουσείο Γρίφων, οι οποίοι αποτελούν ένα καινοτόμο «εργαλείο» εκπαίδευσης. Του πρότεινα να διοργανώσουμε σειρά εκπαιδευτικών δράσεων για τα παιδιά του νησιού, κάτι που αποδέχτηκε με μεγάλο ενθουσιασμό. Αυτή η πρόταση γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα φεστιβάλ, το οποίο με κύρια θεματική τους γρίφους (εκθέσεις, εργαστήρια) θα κάλυπτε και πολλούς τομείς των θετικών επιστημών μέσα από διαδραστικα πειράματα, δρώμενα, εργαστήρια, και παράλληλες δραστηριότητες, που θα αναδείκνυαν τη σχέση Τέχνης και Επιστήμης.
Έτσι, το 2021 προέκυψε το 1ο Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου/Παιγνίδια Επιστήμης με την αφιλοκερδή συνδρομή και παρουσία ενός μεγάλου αριθμού καταξιωμένων ακαδημαϊκών δασκάλων, νέων ερευνητών, εκπαιδευτικών και καλλιτεχνών. Έκτοτε, το φεστιβάλ γιγαντώνει με αποτέλεσμα το 2024 να καθιερωθεί ως θεσμός και να αποδείξει πως ένα μικρό ακριτικό νησί μπορεί να δημιουργεί και να εξάγει τον δικό του πολιτισμό.
Φέτος θα διεξαχθεί στην Ξάνθη. Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη περιοχή και τι δράσεις θα υπάρχουν;
Ε.Γ: Το 2022 το φεστιβάλ πήγε Πάτρα και Αθήνα. Μας εντυπωσίασε όμως το γεγονός ότι στις δύο τελευταίες διοργανώσεις του 2023 & 2024υπήρξε αθρόα συμμετοχή μαθητών/τριών .εκπαιδευτικών , γονέων και επισκεπτών από όμορα νησιά. Αυτό μας οδήγησε στην απόφαση, διατηρώντας τον ακριτικό του χαρακτήρα, να επισκεφθούμε και άλλες απομακρυσμένες περιοχές. Καλύτερη επιλογή δεν θα μπορούσε να είναι από αυτήν της Ξάνθης, μια πόλη με πλούσια παράδοση και μακρά εμπειρία στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ένας εξίσου δυναμικός παράγοντας υπήρξε το γεγονός ότι, το Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά, με έδρα την Αθήνα και παρουσία στην πόλη της Ξάνθης δέχτηκε με ενθουσιασμό να είναι ο κύριος συνδιοργανωτής και υποστηρικτής του φεστιβάλ .Να σημειώσουμε πως συνεργάτες του Αθηνά συμμετέχουν διαχρονικά στις διοργανώσεις του ΦΓ με αξιόλογες παρουσιάσεις και ενδιαφέροντα εργαστήρια.
Το Φεστιβάλ Γρίφων Ξάνθης θα διατηρήσει τον ίδιο στόχο του: τη διάχυση της νέας γνώσης και τη διαφορετική της προσέγγιση μέσα από πληθώρα πρωτότυπων και καινοτόμων επιστημονικών δρώμενων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, διαγωνισμών γρίφων και εκθέσεων. Επίσης, θα έχει την ίδια δομή με το Φεστιβάλ του Καστελλόριζου, με διευρυμένο όμως αριθμό δρώμενων, συμμετοχών και κυρίως διεθνώς διακεκριμένων ομιλητών. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ονόματα όπως οι καθηγητές Σταμάτης Κριμιζής, Νεκτάριος Ταβερναράκης, Γιάννης Ιωαννίδης, Γιάννης Εμίρης.
Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν και με ποιον τρόπο;
Ε.Γ: Το τριήμερο αυτό πανηγύρι της επιστήμης είναι ανοιχτό για καθέναν που ενδιαφέρεται να δει, να μάθει, να απολαύσει, να δημιουργήσει και να κατανοήσει την επιστήμη με τρόπο διαφορετικό, απλό και απολαυστικό. Είτε παρακολουθώντας τις πρωινές δράσεις (για οργανωμένες επισκέψεις σχολείων, παιδιών, οικογενειών, κ.λπ.) είτε τις απογευματινές ομιλίες και καλλιτεχνικά δρώμενα, που απευθύνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες, φοιτητές, εκπαιδευτικούς και ευρύ κοινό.
Πώς φτιάχνεται ένας γρίφος;
Π.Χ: Πρώτα γεννιέται η ιδέα. Έπειτα, ένα πρωτότυπο μπορεί να φτιαχτεί από διαφορετικά υλικά, ή έναν συνδυασμό τους. Η ουσία πάντως είναι ο κάθε γρίφος να στηρίζεται σε αυστηρούς θεωρητικούς και πρακτικούς κανόνες ώστε να υπάρξει ένας (πολύ σημαντικός) έλεγχος ποιότητας. Και φυσικά, αν ο γρίφος-πρωτότυπο αρέσει σε πολύ κόσμο, τότε είναι ένα καλό σημάδι για να ξεκινήσει μια μικρή ή μεγάλη παραγωγή.
Γιατί μας αρέσουν οι γρίφοι;
Π.Χ: Οι γρίφοι είναι παιχνίδια, με τη διαφορά πως μέσα σε αυτά τα παιχνίδια κρύβονται επιμελώς όλες οι επιστήμες. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, μια από τις διαλέξεις μου ονομάζεται «Δούρειος Γρίφος». Επιπρόσθετα, υπάρχει τεράστια ποικιλία γρίφων με ιδιοφυείς και εντυπωσιακούς μηχανισμούς, έτσι ώστε πάντα να μπορούμε να βρούμε έναν κατάλληλο γρίφο, που θα είναι αρεστός ακόμα και στον πιο αδιάλλακτο άνθρωπο.
Ποια τα θετικά των γρίφων στη ζωή μας και την υγεία μας γενικότερα;
Π.Χ: Λόγω της φύσης του, κάθε γρίφος σχετίζεται με τη λογική ή με κάποια επιστημονική θεωρία. Έτσι, με τρόπο διασκεδαστικό, ελκυστικό, κατανοητό και αποτελεσματικό, μπορούμε να διαδώσουμε τη γνώση με μεγάλη ευκολία. Ταυτόχρονα, οι γρίφοι μας εξοπλίζουν με νέες δεξιότητες, που είναι ικανές να μας βοηθήσουν σε πολλές περιπτώσεις στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, όταν γίνουμε καλοί σε ταιριαστικούς γρίφούς, ξέρουμε πώς να χωρέσουμε πολλά είδη διακοπών στο αυτοκίνητο μας. Όλα αυτά μας βοηθούν στο να ξεπερνάμε ευκολότερα πολλά προβλήματα, καλυτερεύοντας τη ζωή μας και την ψυχολογία μας.
Εσείς πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τους γρίφους;
Π.Χ: Ήμουν τυχερός που από μικρός είχα πολλές παραστάσεις από ταξίδια και παιχνίδια που δοκίμαζα. Μετά, όταν ήθελα παιχνίδια που οι γονείς μου δεν μου αγόραζαν, τότε τα έφτιαχνα μόνος μου (όσο μπορούσα βέβαια!). Και μπορεί να μιλάμε για παιχνίδια, αλλά και μόνο η πράξη δημιουργίας μπορεί να βοηθήσει αφάνταστα και να μας εμπνεύσει απίστευτα. Και μετά, αντί για παιχνίδια, μπορούμε να εφαρμόσουμε την ίδια τεχνική για την ανακάλυψη νέων ιδεών σε επιστημονική έρευνα και σε άλλα πολλά.
Ποιος είναι ο πιο δύσκολος γρίφος που έχετε συναντήσει στη ζωή σας;
Π.Χ: Ο πιο δύσκολος και συνάμα ελκυστικός γρίφος που υπάρχει και που πάντα θα υπάρχει, είναι η γυναίκα. Και τη στιγμή που εμείς οι άντρες πιστεύουμε πως τον έχουμε λύσει, μεταμορφώνεται σε έναν νέο γρίφο !Δεν γνωρίζω αν υπάρχει λύση και πιστεύω πως δεν θα το μάθω ποτέ. Αλλά αυτός ο γρίφος αξίζει όλη την αγάπη μας!
Ε.Γ: Ο πιο δύσκολος γρίφος είναι η ίδια η ζωή και κυρίως το ότι πάντα θα μας βασανίζει η σκέψη αν κάθε επιλογή μας ήταν τελικά η σωστή…
To Say Yes …to the Press, είναι Χορηγός Επικοινωνίας.
, και ο Πανταζής Χουλής,-μαθηματικός, συλλέκτης γρίφων, επίσης συνδιοργανωτής του φεστιβάλ και ένας εκ των δύο γριφολόγων που έχουμε στην Ελλάδα- μας αποκαλύπτουν τα μυστικά των γρίφων και το πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης.){kind=link}