Όταν βρισκόμαστε σε μια συζήτηση, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν διαφωνίες, η τάση μας είναι να προσπαθούμε να «καταρρίψουμε» τη θέση του άλλου με επιχειρήματα και γεγονότα. Σκεφτόμαστε ότι αν παρουσιάσουμε τα σωστά δεδομένα, ο αντίπαλός μας δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αποδεχτεί την αλήθεια μας. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill Κερτ Γκρέι, αυτή η προσέγγιση είναι λανθασμένη.
Στο βιβλίο του «Outraged: Why We Fight About Morality and Politics and How to Find Common Ground», ο Γκρέι αναφέρει ότι τα γεγονότα από μόνα τους δεν έχουν την ισχύ που νομίζουμε και ότι ακόμη και όταν κάποιος γνωρίζει τα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν μια θέση, συχνά επιλέγει να τα αγνοήσει.
Αυτό συμβαίνει γιατί ζούμε σε μια κοινωνία, όπου τα μέσα ενημέρωσης διαμορφώνουν την αντίληψη για το τι θεωρείται αλήθεια, και έτσι ο καθένας διαλέγει ποια γεγονότα θα πιστέψει, ανάλογα με τα μέσα που παρακολουθεί. Έτσι, τα δεδομένα δεν έχουν την ίδια αντικειμενική αξία που είχαν παλαιότερα.
Αλλά πώς μπορούμε να πείσουμε κάποιον που διαφωνεί μαζί μας;
Η λύση, σύμφωνα με τον Γκρέι, είναι να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τη σκέψη και τα συναισθήματα του άλλου. Όταν εμπλεκόμαστε σε μια συζήτηση, συχνά δεν επιθυμούμε τον διάλογο, αλλά αναζητούμε την ευκαιρία να κερδίσουμε ή να δείξουμε ότι ο άλλος κάνει λάθος. Ωστόσο, μια αληθινή συζήτηση απαιτεί να κάνουμε ερωτήσεις και να δείξουμε ενδιαφέρον για την άποψη του άλλου, χωρίς να τον αντιμετωπίζουμε ως αντίπαλο.
«Η σύναψη σύνδεσης με κάποιον, να τον βλέπεις ως συνάνθρωπό σου, μάλλον είναι μια μακρά διαδικασία», ισχυρίζεται ο Γκρέι. «Και οι δύο θα φύγετε νιώθοντας καλύτερα και με μεγαλύτερη αλληλοεκτίμηση,αν προσπαθήσετε τουλάχιστον να καταλάβετε ο ένας τον άλλον.Η υπ’ αριθμόν ‘1’ συμβουλή μου είναι ότι αν μπεις σε αυτή τη διαδικασία, προσπαθώντας να κερδίσεις, έχεις ήδη χάσει, γιατί κανείς δεν παραδέχεται ποτέ την ήττα όσον αφορά στην ηθική», λέει. «Αντίθετα, μπορείτε να προσπαθήσετε να καταλάβετε».
Αν κατανοήσουμε τα κίνητρα και τους φόβους του συνομιλητή μας, θα μπορέσουμε να τον προσεγγίσουμε με μεγαλύτερη ευαισθησία και σεβασμό. Επιπλέον, το να μοιραστούμε μια προσωπική εμπειρία που να εξηγεί την άποψή μας μπορεί να έχει μεγαλύτερη απήχηση από την αναφορά σε στατιστικά στοιχεία. Η δημιουργία μιας προσωπικής σύνδεσης μπορεί να βοηθήσει το συνομιλητή μας να δει την αξία της άποψής μας και να οδηγήσει σε έναν πιο εποικοδομητικό διάλογο.
Καθώς καλλιεργείτε τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες, να θυμάστε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τους άλλους. Δεν μπορείτε να αποφασίσετε ποιος θα συμφωνήσει μαζί σας, πότε ή σε ποιο βαθμό.
Πείτε λοιπόν «ευχαριστώ», όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο για να διαφωνήσει μαζί σας, γιατί δεν έχει καμία υποχρέωση να αφιερώσει πολύτιμο χρόνο από τη ζωή του για να συμμετέχει στη συζήτηση. Δεν σας χρωστάει ούτε την προσοχή του ούτε την ευγένειά του. Αν και μπορεί να μην το συνειδητοποιείτε, η διαφωνία είναι στην πραγματικότητα ένα δώρο. Όταν κάποιος επιλέγει να διαφωνήσει μαζί σας με σεβασμό, αυτό είναι μια πράξη ευγένειας. Έτσι, καλό είναι να αναγνωρίζετε και να εκτιμάτε την ομορφιά αυτής της διαδικασίας.
Δεν είναι πάντα εύκολο να συζητάτε με οποιονδήποτε, για οποιοδήποτε θέμα, χωρίς να χάσετε την ψυχραιμία σας. Ωστόσο, η υγιής διαφωνία δεν συμβαίνει από μόνη της – απαιτεί σκληρή δουλειά, δεξιότητες, εξάσκηση και θάρρος. Αλλά το αποτέλεσμα αξίζει τον κόπο, γιατί μόνο έτσι μπορείτε να δημιουργήσετε ισχυρές σχέσεις και να συμβάλλετε σε μια κοινωνία που εξελίσσεται.
