Τα μανιτάρια αποτελούν έναν μοναδικό διατροφικό σύμμαχο. Είναι πλούσια σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μέταλλα, φυτικές ίνες και ισχυρά αντιοξειδωτικά, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην καλή υγεία. Παράλληλα, έχουν χαμηλή θερμιδική αξία, καθώς αποτελούνται κατά 80-90% από νερό, κάτι που τα καθιστά ιδανικά για όσους επιδιώκουν μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή.
Ένα από τα μεγαλύτερα διατροφικά τους πλεονεκτήματα είναι η υψηλή τους περιεκτικότητα σε βιταμίνες Β, όπως η ριβοφλαβίνη, η νιασίνη και το παντοθενικό οξύ. Αυτές οι βιταμίνες συμβάλλουν στην παραγωγή ενέργειας, στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος και στην ενίσχυση του μεταβολισμού. Η ριβοφλαβίνη βοηθά στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων, η νιασίνη βελτιώνει την υγεία του πεπτικού συστήματος και του δέρματος, ενώ το παντοθενικό οξύ παίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση ορμονών.
Επιπλέον, τα μανιτάρια είναι πηγή σημαντικών μετάλλων όπως χαλκός, κάλιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρος, τα οποία υποστηρίζουν τη λειτουργία της καρδιάς, των μυών και του ανοσοποιητικού συστήματος. Το κάλιο, για παράδειγμα, βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, ενώ ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για την επούλωση των πληγών και την παραγωγή ενζύμων.
Ένα ακόμα πολύτιμο συστατικό που περιέχουν είναι οι βήτα-γλυκάνες, είδος διαλυτών ινών που συνδέεται με τη βελτίωση των επιπέδων χοληστερόλης, την ενίσχυση της καρδιαγγειακής υγείας και τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Ιδιαίτερα οι ποικιλίες shiitake και oyster περιέχουν τις πιο αποτελεσματικές μορφές β-γλυκανών.
Τα μανιτάρια είναι επίσης πλούσια σε εργοθειονίνη (ή ERGO), ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, που προστατεύει τα κύτταρα από τις βλαβερές επιδράσεις των ελευθέρων ριζών, προλαμβάνοντας την εμφάνιση ασθενειών όπως ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες. Αν και αυτό το συστατικό υπάρχει και σε άλλα τρόφιμα (όπως κόκκινα φασόλια και συκώτι), τα μανιτάρια θεωρούνται η πιο πλούσια πηγή του στη διατροφή μας.
Εκτός από τα θρεπτικά οφέλη, τα μανιτάρια υποστηρίζουν τη διαχείριση του βάρους, καθώς προσφέρουν κορεσμό και μειώνουν την όρεξη. Οι φυτικές τους ίνες λειτουργούν και ως πρεβιοτικά, ενισχύοντας τα «καλά» βακτήρια του εντέρου. Σημαντικό είναι και το γεγονός πως περιέχουν φυλλικό οξύ, χρήσιμο στην εγκυμοσύνη για την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου.
Πρέπει όμως να υπάρχει προσοχή, γιατί πολλά είδη άγριων μανιταριών είναι τοξικά ή ακόμα και θανατηφόρα. Η amanita muscaria, γνωστή για την έντονη εμφάνισή της (κόκκινο καπέλο με λευκές βούλες), είναι παραισθησιογόνα και επικίνδυνη. Από την άλλη, η τρούφα, ένα υπόγειο μανιτάρι, θεωρείται εκλεκτό έδεσμα με εξαιρετική γεύση και άρωμα, αλλά και υψηλή τιμή λόγω σπανιότητας.
Πώς να τα συντηρήσετε
Τα μανιτάρια καταναλώνονται φρέσκα, αποξηραμένα ή μαγειρεμένα. Τα αποξηραμένα χρειάζονται μούλιασμα για λίγα λεπτά, ώστε να επανέλθουν και να απελευθερώσουν τα αρώματά τους. Μάλιστα, το νερό στο οποίο μουλιάστηκαν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ενισχύσει τη γεύση σαλτσών και σούπας.
Κατά την αποθήκευση, είναι προτιμότερο να φυλάσσονται στο ψυγείο, σε θερμοκρασία 5°-7°C, μέσα σε χάρτινες σακούλες ή καλυμμένα με χαρτί κουζίνας. Δε συνιστάται η κατάψυξή τους ωμά, γιατί χάνουν υφή και γεύση. Μπορείτε όμως να τα προμαγειρέψετε και να τα καταψύξετε.
Τέλος, τα μανιτάρια έχουν έντονη γεύση umami, παρόμοια με του κρέατος, γι’ αυτό και χρησιμοποιούνται ευρέως σε vegan ή χορτοφαγικές διατροφές, αλλά και σε δίαιτες όπως η Keto, η Paleo και η Atkins.
Ήξερες ότι…
Υπάρχουν πολλές χιλιάδες είδη μανιταριών και διαρκώς ανακαλύπτονται και καταγράφονται καινούρια, με μοναδικά σχήματα και υφές.
Η παλαιότερη καλλιέργεια μανιταριών ανακαλύφθηκε στην Κίνα και η χώρα αυτή είναι σήμερα ο κορυφαίος παραγωγός μανιταριών στον κόσμο.
Ορισμένες ποικιλίες μανιταριών κοστίζουν εξαιρετικά ακριβά, όπως π.χ. η ευρωπαϊκή λευκή τρούφα (Ιταλία) και τα Yartsa Gunbu (Ιμαλάια) και Matsutake (Ιαπωνία).
