18 Μαΐου. Δεν είναι μια τυχαία μέρα στο ημερολόγιο. Είναι η Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων — κι αν νομίζεις ότι αφορά μόνο τους τουρίστες ή τους μαθητές σε εκδρομή, ίσως να θες να το ξανασκεφτείς.
Γιατί τα μουσεία δεν είναι αποθήκες του χτες. Είναι καθρέφτες του ποιοι ήμασταν, φιλτράρονται μέσα από το ποιοι είμαστε και μπορούν να αλλάξουν το ποιοι θα γίνουμε. Είναι οι μοναδικοί χώροι όπου ένα αγγείο, μια μάσκα ή μια πινελιά σε έναν πίνακα, μπορεί να σε κάνει να δεις τη δική σου ζωή αλλιώς. Και όχι, δεν χρειάζεται να είσαι ιστορικός τέχνης για να το νιώσεις αυτό.
Τι γιορτάζουμε τελικά;
Η Διεθνής Ημέρα Μουσείων, που καθιερώθηκε το 1977 από το ICOM (International Council of Museums), έχει κάθε χρόνο ένα διαφορετικό θέμα. Για το 2025, το σύνθημα είναι “Museums for Education and Research” — γιατί η γνώση δεν τελειώνει στο σχολείο και η έρευνα δεν αφορά μόνο επιστήμονες.
Η φετινή θεματική της ICOM εστιάζει στη βιωσιμότητα και την καινοτομία, γιατί, ναι, τα μουσεία δεν είναι αποστειρωμένοι χώροι – είναι πυρήνες ιδεών και αλλαγής. Κάθε έκθεση, κάθε επιμελημένο δωμάτιο, κάθε έργο που εκτίθεται, είναι μια αφορμή να συζητήσουμε το χθες για να αλλάξουμε το αύριο.
Μουσεία που δεν είναι «βαρετά»
Αν νομίζεις ότι μουσεία = βαρετές ταμπέλες και μουμιοποιημένες προθήκες, ήρθε η ώρα να το ξανασκεφτείς:
• Το Μουσείο της Ακρόπολης σε κάνει να δεις τον Παρθενώνα σαν κάτι περισσότερο από πέτρες – σαν έναν χτύπο καρδιάς που ακόμα χτυπά.
• Το Μουσείο Μπενάκη συνδυάζει Ελλάδα, τέχνη και design, με σύγχρονες προσεγγίσεις που σε βάζουν σε διάλογο με τη μνήμη και τη μόδα.
• Το Musée des Arts et Métiers στο Παρίσι σου δείχνει πώς γεννήθηκαν οι εφευρέσεις που σήμερα θεωρείς δεδομένες.
• Το Vasa Museum στη Σουηδία φιλοξενεί ολόκληρο το πλοίο Vasa που βυθίστηκε το 1628 – και είναι καλύτερο από κάθε ταινία.
Γιατί να πας σήμερα σε ένα μουσείο;
Γιατί η Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων είναι σαν ένα ανοιχτό κάλεσμα: μπες, δες, νιώσε. Πολλά μουσεία έχουν σήμερα δωρεάν είσοδο, ειδικές ξεναγήσεις, διαδραστικά events και workshops που σου δείχνουν ότι η γνώση είναι πιο παιχνιδιάρα απ’ όσο νομίζεις. Πήγαινε με τα παιδιά σου, με φίλους ή και μόνος σου – γιατί στο τέλος της ημέρας, κάτι θα έχεις πάρει μαζί σου. Έστω κι ένα χαμόγελο μπροστά σε ένα έκθεμα που σε έκανε να πεις «μα πώς;».
Τα μουσεία δεν είναι του χθες. Είναι το σήμερα με μάτια στραμμένα στο αύριο. Είναι το σημείο όπου η τέχνη συναντά την επιστήμη, η μνήμη τον προβληματισμό και ο άνθρωπος την ανάγκη να αφήσει κάτι πίσω. Σήμερα, κάνε ένα δώρο στον εαυτό σου: αφιέρωσε μια ώρα, μια βόλτα, ένα βλέμμα. Πίστεψέ με, έχει αξία.
Γιατί η πολιτιστική κληρονομιά δεν είναι για να την κουβαλάμε – είναι για να τη ζούμε.
Μουσεία αλλιώς: Τα 10 πιο παράξενα μουσεία που υπάρχουν εκεί έξω
Μπορεί να έχεις επισκεφθεί μουσεία με πίνακες, με αρχαία ευρήματα, με έργα μοντέρνας τέχνης. Αλλά… τι θα έλεγες για ένα μουσείο με noodles; Ή με μαλλιά; Ή με αντικείμενα που απέτυχαν παταγωδώς;
Σήμερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων, αποφασίσαμε να αφήσουμε τα καθιερωμένα και να ρίξουμε φως στα πιο απροσδόκητα μουσεία του πλανήτη – εκείνα που μας θυμίζουν πως η ανθρώπινη περιέργεια (και φαντασία) δεν έχει όρια.
1. Museum of Broken Relationships – Κροατία & LA
Στο Ζάγκρεμπ και στο Λος Άντζελες, υπάρχει μουσείο αφιερωμένο στις… χαμένες αγάπες. Εκθέματα: ένα μπουκάλι, ένα παπούτσι, μια τοστιέρα και πολλές ακόμα αναμνήσεις που κάποτε ήταν τα πάντα για κάποιον.
2. Sulabh International Museum of Toilets – Ινδία
Αν νόμιζες ότι η τουαλέτα είναι βαρετή υπόθεση, αυτό το μουσείο στο Δελχί σε διαψεύδει. Εδώ θα δεις αποχωρητήρια από τον 16ο αιώνα μέχρι hi-tech εκδόσεις. Το πιο σοκαριστικό; Τουαλέτα-θρόνος με WiFi.
3. Avanos Hair Museum – Τουρκία
Σε μια μικρή πόλη της Καππαδοκίας, υπάρχει μουσείο όπου οι τοίχοι είναι καλυμμένοι από… μαλλιά. Ναι, μαλλιά. Χιλιάδες τούφες, με το όνομα κάθε δωρήτριας γραμμένο πάνω τους. Μακάβριο ή συγκινητικό; Εσύ αποφασίζεις.
4. Icelandic Phallological Museum – Ισλανδία
Το μοναδικό μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο στα… πέη. Από φάλαινες, φώκιες και, ναι, ανθρώπους. Αντικείμενο μελέτης για τη βιολογία, την τέχνη και την… αμηχανία των επισκεπτών.
5. The Momofuku Ando Instant Ramen Museum – Ιαπωνία
Λατρεύεις τα noodles; Εδώ είναι ο ναός τους. Το μουσείο είναι αφιερωμένο στον εφευρέτη των instant ramen και σου δίνει τη δυνατότητα να φτιάξεις τη δική σου συσκευασία. Yum!
6. Museum of Bad Art – ΗΠΑ
Όταν η τέχνη… δεν το ’χει. Έργα που είναι τόσο κακά που γίνονται θρυλικά. Από παραμορφωμένα πορτρέτα μέχρι πίνακες με εξωφρενικά λάθη προοπτικής, αυτό το μουσείο στη Μασαχουσέτη υμνεί το αποτυχημένο με πολύ χιούμορ.
7. Cup Noodles Museum – Γιοκοχάμα, Ιαπωνία
Ναι, άλλο ένα. Γιατί οι Ιάπωνες αγαπούν τα noodles με τέτοιο πάθος που έχουν δύο διαφορετικά μουσεία! Εδώ παίζεις, ζωγραφίζεις και τρως. Αν είσαι παιδί (ή απλώς νιώθεις σαν παιδί), θα ενθουσιαστείς.
8. Musée des Vampires – Γαλλία
Στο Παρίσι, μια παλιά έπαυλη φιλοξενεί βαμπιρικά εκθέματα, από σταυρούς και σκόρδα μέχρι βιβλία μαγείας και πίνακες εμπνευσμένους από τον Δράκουλα. Ιδανικό για fans του goth και των αιματοβαμμένων παραμυθιών.
9. Museum of Failure – Σουηδία
Το φιάσκο έχει το δικό του μουσείο στο Χέλσινμποργκ. Εδώ φιγουράρουν προϊόντα που απέτυχαν εμπορικά: το Google Glass, η Coca-Cola με καφέ, το Colgate Lasagna. Τελικά, το να αποτυγχάνεις μπορεί να γίνει πολύ ενδιαφέρον.
10. Dog Collar Museum – Αγγλία
Κρυμμένο στο Leeds Castle, αυτό το μουσείο έχει πάνω από 130 περιλαίμια σκύλων από τον 15ο αιώνα και μετά. Από δερμάτινα μέχρι μεταλλικά με αγκάθια – γιατί κι οι σκύλοι έχουν στυλ (και ιστορία).
Τελικά… ποιος είπε ότι τα μουσεία είναι βαρετά;
Αν κάτι μας θυμίζουν αυτά τα απίθανα μουσεία, είναι ότι κάθε τι – όσο παράξενο κι αν φαίνεται – μπορεί να κρύβει μια ιστορία. Και, τελικά, αυτό δεν είναι το ζητούμενο;
Οπότε την επόμενη φορά που θα επισκεφτείς ένα μουσείο, άσε το βλέμμα σου να χαθεί στις λεπτομέρειες, ρώτα την πιο αλλόκοτη ερώτηση και μην πάρεις τίποτα για δεδομένο. Το παράξενο είναι απλώς μια άλλη οπτική του θαυμαστού.
Αν ήθελες να πας σε ένα απ’ αυτά, ποιο θα διάλεγες πρώτο;
