Με αφορμή τη σημερινή World Sea Turtle Day
Δε χρειάζεται να είσαι ακτιβιστής. Ούτε δύτης. Ούτε να αγαπάς το κολύμπι ή τις ντοκιμαντερίστικες βόλτες. Αρκεί να έχεις λίγο χώρο στην καρδιά σου για ό,τι κινείται αργά, αθόρυβα και διακριτικά – αλλά κρατάει ισορροπίες πιο σημαντικές απ’ όσες φαντάζεσαι.
Κάπως έτσι ξεκινάμε σήμερα. Με αφορμή τη World Sea Turtle Day, μια μέρα αφιερωμένη στις θαλάσσιες χελώνες που ζουν στον κόσμο μας εδώ και 110 εκατομμύρια χρόνια — και ακόμα παλεύουν να μείνουν. Χωρίς να ενοχλούν, χωρίς να φωνάζουν. Ακριβώς όπως οι καλοί άνθρωποι που λέγαμε χθες.
Αργές, αλλά ανθεκτικές
Οι θαλάσσιες χελώνες δεν είναι οι σταρ του ζωικού βασιλείου. Δεν κάνουν άλματα, δεν βρυχώνται, δεν έχουν χρώματα του ουράνιου τόξου. Είναι… αθόρυβες. Σχεδόν διακριτικές. Και όμως, είναι αυτές που διατηρούν ζωντανά ολόκληρα οικοσυστήματα. Τρώνε μέδουσες, κρατούν ισορροπίες στους βυθούς, γυρίζουν στα ίδια μέρη να γεννήσουν με μαθηματική ακρίβεια.
Αν χαθούν αυτές; Χάνεται ένα κομμάτι της αλυσίδας που κρατάει ζωντανή τη θάλασσα – κι εμείς μαζί της.
Και η Ελλάδα τι κάνει;
Η Ελλάδα δεν είναι απλώς μία από τις πολλές χώρες που φιλοξενούν θαλάσσιες χελώνες. Είναι το σπίτι τους. Στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, στη Ζάκυνθο, στη Χαλκιδική, στη Ρόδο, γεννιούνται κάθε καλοκαίρι χιλιάδες μικρά χελωνάκια που παλεύουν να φτάσουν από την άμμο ως το νερό. Μερικά τα καταφέρνουν. Άλλα όχι.
Η Caretta caretta είναι η χελώνα της καρδιάς μας. Και κάθε φορά που κάποιος αφήνει μια πλαστική σακούλα στην παραλία, πετάει το αποτσίγαρό του ή πλησιάζει με σκάφος ένα σημείο φωλεοποίησης, της στερεί ένα βήμα.
Η ομορφιά του αργού
Σε έναν κόσμο που φωνάζει, τρέχει, ανταγωνίζεται, οι χελώνες είναι η υπενθύμιση ότι δεν χρειάζεται να φτάσεις πρώτος. Αρκεί να συνεχίσεις. Ότι η ομορφιά είναι στο σταθερό, στο απαλό, στο αφοσιωμένο. Και ότι το να αφήνεις κάτι πίσω σου — μια γενιά, ένα ίχνος, μια διαδρομή — είναι τελικά ο μόνος τρόπος να μείνεις για πάντα.
Και τι μπορώ να κάνω εγώ;
Όλα ξεκινούν από πολύ απλά:
-
Αν φέτος βρεθείς σε παραλία που φιλοξενεί χελώνες, σεβάσου τις πινακίδες και τις σημάνσεις. Μην ανάβεις φωτάκια, μην πλησιάζεις φωλιές.
-
Μάζεψε ό,τι σκουπίδι μπορεί να φτάσει στο νερό – ακόμα κι αν δεν είναι δικό σου.
-
Αν δεις χελώνα τραυματισμένη ή εξαντλημένη, ειδοποίησε το ΑΡΧΕΛΩΝ ή το Λιμενικό – μην προσπαθήσεις να την αγγίξεις μόνος/η.
-
Και φυσικά, πες αυτή την ιστορία στα παιδιά σου. Γιατί εκείνα θα συνεχίσουν τον κύκλο.
Ήξερες ότι…
-
Οι θαλάσσιες χελώνες επιστρέφουν στην ίδια παραλία που γεννήθηκαν για να γεννήσουν τα δικά τους αυγά;
Κι όμως! Ακόμα κι αν έχουν περάσει δεκαετίες και έχουν ταξιδέψει χιλιάδες χιλιόμετρα, η φύση τις οδηγεί πίσω στον “τόπο τους”. - Οι μικρές χελώνες καθοδηγούνται από το φως του φεγγαριού για να βρουν τη θάλασσα;
Κι εκεί ακριβώς είναι το πρόβλημα: τα τεχνητά φώτα από τα ξενοδοχεία τις μπερδεύουν, κι έτσι πολλές πάνε προς το… πάρκινγκ.
3. Η Caretta caretta μπορεί να φτάσει τα 90 κιλά και να ζήσει πάνω από 50 χρόνια;
Και παρόλο που μοιάζει “δυνατή”, η επιβίωσή της εξαρτάται απολύτως από το πόσο προσεκτικοί είμαστε εμείς.
4. Μόνο 1 στις 1.000 μικρές χελώνες καταφέρνει να φτάσει στην ενηλικίωση;
Αυτό από μόνο του είναι λόγος να χειροκροτάς κάθε χελώνα που βλέπεις να κολυμπάει!
5. Οι χελώνες “κλαίνε”, αλλά όχι από συναίσθημα;
Εκκρίνουν υγρό από τα μάτια τους για να αποβάλουν το αλάτι του σώματός τους. Αλλά το αποτέλεσμα είναι σαν να δακρύζουν. Ποιητικό, δεν νομίζεις;
6.Η λέξη “χελώνα” στα αρχαία ελληνικά ήταν “χελώνη”, και υπάρχει ακόμα ως επιστημονική ονομασία;
Η λέξη διατηρήθηκε αναλλοίωτη στη διεθνή κοινότητα — απόδειξη ότι η ιστορία τους ξεκινά από πολύ παλιά. Όπως και η ανάγκη μας να τις σεβόμαστε.
