Spoiler alert: δεν φταις εσύ. Είναι το σώμα σου. Και λίγο το άγχος σου. Και ίσως και ο απλήρωτος ΕΝΦΙΑ.
Έχεις παρατηρήσει ότι, όποτε σε πετάει έξω απ’ τον ύπνο η σκέψη ότι ξέχασες να απαντήσεις ένα mail, να πληρώσεις τη ΔΕΗ ή να αλλάξεις ποτήρι στην οδοντόβουρτσα που έχει κιτρινίσει… είναι πάντα 3; Όχι 4:12. Όχι 2:47. 3:00 sharp. Σαν κάποιο εσωτερικό ξυπνητήρι να σ’ έχει ρυθμίσει πάνω σ’ αυτή την ώρα που δεν είναι ούτε βράδυ ούτε πρωί. Η «μέση της νύχτας». Το θα-έπρεπε-να-κοιμάμαι-αλλά-σκέφτομαι-τη-ζωή-μου o’clock.
Και δεν ξυπνάς επειδή σ’ ενόχλησε φως ή ήχος. Ξυπνάς γιατί το μυαλό σου αποφάσισε πως τώρα είναι η σωστή στιγμή να ανοίξει όλα τα tabs που απέφευγες όλη μέρα. Ανάμεσα σε παραλήρημα και παράνοια, σκέφτεσαι όλα όσα δεν σε απασχόλησαν καν όσο ήσουν ξύπνιος. Τη λέξη που είπες λάθος χθες. Την απάντηση που δεν έδωσες το 2014. Το τι θα γινόταν αν είχες δηλώσει άλλη σχολή. Και γιατί δεν έχεις ακόμη κάνει τσεκ απ.
Δεν είναι τυχαίο. Είναι επιστημονικό.
Οι επιστήμονες έχουν εξήγηση. (Δεν θα μας λύσει το πρόβλημα, αλλά βοηθάει να ξέρουμε.) Στις 3 π.μ. συμβαίνουν τα εξής:
-
Το σώμα σου βρίσκεται στο πιο «χαμηλό» σημείο της μέρας: θερμοκρασία, πίεση, καρδιακοί παλμοί — όλα πεσμένα. Δηλαδή είσαι πιο ευάλωτος.
-
Η μελατονίνη (ορμόνη ύπνου) είναι ακόμη ψηλά, αλλά η κορτιζόλη (ορμόνη στρες) αρχίζει να ετοιμάζεται να πάρει το τιμόνι.
-
Ο εγκέφαλός σου δεν φιλτράρει όπως τη μέρα. Το λογικό κομμάτι του (prefrontal cortex) κοιμάται, κι έχει μείνει ξύπνιο το limbic system — το συναίσθημα. Γι’ αυτό όλα φαίνονται τόσο δραματικά.
-
Κι αν ξυπνάς συχνά την ίδια ώρα, το σώμα σου το μαθαίνει. Και στο ξανακάνει.
Οπότε όχι, δεν είσαι τρελός. Είσαι απλώς άνθρωπος με άγχος και καλό βιολογικό ρολόι.
Και γιατί τα σκέφτομαι όλα τότε;
Γιατί η σιωπή σε αναγκάζει να σε ακούσεις. Και γιατί, όσο κοιμάται το φίλτρο, τα μικρά γίνονται τεράστια. Ο «δεν μου απάντησε το μήνυμα» γίνεται «δεν με θέλει κανείς». Το «μήπως αύριο βρέξει» γίνεται «πάλι θα καταρρεύσουν όλα». Το «να κλείσω ραντεβού με τον οδοντίατρο» γίνεται existential crisis με φόντο τις ρίζες της ύπαρξης.
Η σκέψη δεν είναι πρόβλημα. Το overthinking στις 3 τα ξημερώματα είναι. Κι εκεί, δεν υπάρχει πιο μεγάλος εχθρός απ’ το ίδιο σου το μυαλό που δεν λέει να κλείσει.
Και τι να κάνω;
Αν ξυπνήσεις στις 3, μην τσεκάρεις το κινητό. ΜΗ. Το φως της οθόνης θα σου πει ότι «ώρα να ξυπνήσεις, φίλε». Αντί γι’ αυτό:
-
Μην προσπαθείς να ξανακοιμηθείς με το ζόρι. Σήκω, πιες νερό, περπάτα λίγα λεπτά.
-
Γράψε (ναι, σε χαρτί). Το άγχος πολλές φορές θέλει να το δεις μπροστά σου για να μικρύνει.
-
Βάλε κάτι ουδέτερο στο background — όχι Netflix. Ίσως ένας ήχος βροχής. Ίσως μια λίστα «boring podcast».
-
Κι αν παλεύεις με σκέψεις, πες τους “όχι τώρα, θα σας ακούσω το πρωί”.
Αλλά το σημαντικότερο: μην ταυτίζεσαι με τη φωνή που μιλάει εκείνη την ώρα. Δεν είσαι εσύ — είναι η νυχτερινή σου εκδοχή. Η δραματική. Η κουρασμένη. Η ελαφρώς τρελή.
Ξέρεις κάτι;
Το μυαλό είναι σαν παιδί. Αν δεν του δώσεις κάτι να παίξει, θα σου χαλάσει το σπίτι. Κι αν το αφήσεις να κάνει πάρτι στις 3 το πρωί, το πρωί θα σε βρει με μάτια panda και ψυχολογία καφέ φίλτρου χωρίς καφεΐνη.
Γι’ αυτό, την επόμενη φορά που θα ξυπνήσεις στις 3, μην κάνεις debate με τις σκέψεις σου. Κάνε ησυχία. Άφησέ τις να περάσουν σαν κύμα. Κι εσύ απλώς ξαναγύρνα πίσω στον ύπνο.
Ο κόσμος δεν αλλάζει στις 3 τα ξημερώματα.
Ούτε κι εσύ.
Say Yes Note:
Αν σε βρίσκουν τα χαράματα να σκέφτεσαι υπαρξιακά ενώ έξω είναι μαύρα μεσάνυχτα, απλώς θυμήσου:
«Δεν φταις εσύ. Φταίει η κορτιζόλη.»
