Πριν μερικά χρόνια, το binge-watching —δηλαδή η συνεχόμενη θέαση πολλών επεισοδίων μίας σειράς χωρίς διακοπή— ήταν σχεδόν βρισιά. Το ταύτιζαν με τεμπελιά, «κάψιμο» εγκεφάλου και αμέτρητες χαμένες ώρες. Σήμερα, όμως, οι επιστήμονες το βλέπουν αλλιώς: μπορεί να λειτουργεί ως μια μορφή ψυχικής αποκατάστασης, σαν reset για το μυαλό.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε το Digital Trends, το binge-watching μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους, να προσφέρει ανακούφιση μετά από στρεσογόνες εμπειρίες, αλλά και να ενισχύσει τη φαντασία και τη μνήμη. Ο εγκέφαλος, λένε οι ειδικοί, δεν «κλείνει» όταν παρακολουθούμε μια σειρά· αντίθετα, δουλεύει με τρόπους που μας ξεκουράζουν και μας τροφοδοτούν δημιουργικά.
Γιατί το binge-watching μας κάνει καλό;
-
Απόδραση από την πραγματικότητα
Όταν βλέπουμε μια σειρά back-to-back, βυθιζόμαστε σε έναν άλλο κόσμο. Αυτή η «βύθιση» λειτουργεί ως ψυχολογική παύση από την καθημερινότητα. -
Μνήμη και σύνδεση γεγονότων
Το να ακολουθείς μια ιστορία 10 επεισοδίων σερί, γυμνάζει τον εγκέφαλο. Θυμάσαι πρόσωπα, plot twists, λεπτομέρειες — σαν να κάνεις άσκηση μνήμης χωρίς να το καταλαβαίνεις. -
Συναισθηματική εκτόνωση
Ταυτιζόμαστε με τους ήρωες, βιώνουμε τη χαρά, την απώλεια, τη νίκη ή την ήττα τους. Αυτό λειτουργεί σαν ένα ασφαλές πεδίο συναισθηματικής αποφόρτισης. -
Κοινωνική σύνδεση
Πόσες φορές μια σειρά δεν έγινε αφορμή για να συζητήσεις με φίλους ή συναδέλφους; Σειρές όπως το Breaking Bad, το Stranger Things ή το The Crown δημιουργούν κοινότητες και μας δίνουν κοινά θέματα.
‘Ηξερες ότι…
-
Το Netflix ήταν το πρώτο που καθιέρωσε τον όρο binge-watching, το 2013, όταν άρχισε να ανεβάζει ολόκληρες σεζόν μονομιάς.
-
Σύμφωνα με έρευνα του Deloitte, το 73% των νέων κάτω των 35 ετών binge-watchάρουν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.
-
Το 2020, στη διάρκεια της πανδημίας, ο μέσος χρόνος binge-watching αυξήθηκε κατά 30%, με το Netflix να καταγράφει 15,8 εκατ. νέες συνδρομές μόνο στο πρώτο τρίμηνο.
-
Το ρεκόρ συνεχόμενης θέασης είναι… 94 ώρες (σχεδόν 4 μέρες non-stop) και καταγράφηκε σε ειδικό event στις ΗΠΑ.
-
Σύμφωνα με νευροεπιστήμονες, η θέαση σειρών ενεργοποιεί τα ίδια «κυκλώματα ανταμοιβής» στον εγκέφαλο με το φαγητό και τη μουσική.
Fun Fact:
-
Η φράση «just one more episode» έχει μελετηθεί από ψυχολόγους! Ονομάζεται cliffhanger effect: όταν μια ιστορία σταματά σε σημείο αγωνίας, ο εγκέφαλος εκκρίνει ντοπαμίνη και μας ωθεί να συνεχίσουμε.
-
Ο όρος «Netflix and chill» ξεκίνησε σαν αστείο στο Twitter το 2009 και κατέληξε να γίνει παγκόσμιο meme για το binge-watching.
-
Η Κορέα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση σειρών σερί· μάλιστα, ορισμένα streaming services εκεί ανεβάζουν ταυτόχρονα ολόκληρες σεζόν αντί για επεισόδιο ανά εβδομάδα.
-
Στην Ιαπωνία, υπάρχουν ειδικά «binge-watching cafés» με καναπέδες, κουβέρτες και ατομικές οθόνες για μαραθώνιους θέασης.
Tο binge-watching ως αυτοφροντίδα
Η μεγάλη αλλαγή στη συζήτηση είναι ότι το binge-watching δεν θεωρείται πια απλώς “ένοχη απόλαυση”. Για πολλούς ανθρώπους είναι ένα είδος αυτοφροντίδας — μια στιγμή να «πατήσεις pause» από τη ζωή, να χαθείς σε μια ιστορία και να επιστρέψεις πιο ήρεμος.
Φυσικά, το μέτρο είναι απαραίτητο. Κανείς δεν λέει ότι είναι υγιές να περνάς μέρες κολλημένος στην οθόνη. Αλλά ένα καλό binge μετά από μια δύσκολη εβδομάδα, μπορεί να είναι πιο θεραπευτικό απ’ όσο φανταζόμασταν.
Οπότε, την επόμενη φορά που θα πεις «ένα ακόμα επεισόδιο», θυμήσου: δεν είναι τεμπελιά. Είναι ίσως ο πιο σύγχρονος τρόπος του μυαλού να σου ψιθυρίσει: «Χαλάρωσε. Βρες καταφύγιο σε μια ιστορία. Θα επιστρέψεις πιο δυνατός.»
Top 5 σειρές για… «θεραπευτικό binge-watching»
-
Ted Lasso (Apple TV+)
-
Είδος: Κωμωδία – Δράμα
-
Γιατί: Μια feel-good σειρά γεμάτη αισιοδοξία, που μας θυμίζει ότι η καλοσύνη είναι υπερδύναμη.
-
-
Stranger Things (Netflix)
-
Είδος: Sci-fi – Adventure
-
Γιατί: Απόδραση σε έναν άλλο κόσμο, γεμάτο αγωνία και νοσταλγία ’80s. Ιδανικό για reset του μυαλού.
-
-
The Crown (Netflix)
-
Είδος: Ιστορικό Δράμα
-
Γιατί: Ενισχύει τη μνήμη και τη συγκέντρωση με τις αληθινές ιστορικές αναφορές και τα συγκλονιστικά πορτρέτα ηγετών.
-
-
Friends (HBO Max / Netflix σε ορισμένες χώρες)
-
Είδος: Sitcom
-
Γιατί: Το απόλυτο comfort watch. Το γέλιο και η παρέα της σειράς μειώνουν άγχος και δημιουργούν αίσθηση οικειότητας.
-
-
Our Planet (Netflix)
-
Είδος: Ντοκιμαντέρ
-
Γιατί: Ταξιδεύει τον θεατή στον φυσικό κόσμο, προκαλώντας δέος και γαλήνη. Σαν meditation με εικόνες υψηλής ανάλυσης.
-
