Η θάλασσα είναι πολλά περισσότερα από το καλοκαίρι μας. Είναι αναμνήσεις, παρηγοριά, πηγή ζωής. Είναι οικονομία, πολιτισμός, τροφή και οξυγόνο. Είναι η αρχή και το τέλος για τόσους λαούς της Ευρώπης — και της Ελλάδας ακόμα περισσότερο.
Κάθε χρόνο, στις 20 Μαΐου, γιορτάζουμε την Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα, όχι με βουτιές αλλά με προβληματισμό. Γιατί αυτή η μέρα δεν είναι απλώς αφιερωμένη στο φυσικό μας μπλε. Είναι μια ευκαιρία για διάλογο, για δράση, για ένα μέλλον πιο καθαρό, πιο δίκαιο και πιο θαλάσσιο.
Μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία με παγκόσμια σημασία
Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα καθιερώθηκε το 2008 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος της; Να αναδείξει τον κεντρικό ρόλο των θαλασσών και των ωκεανών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την καινοτομία, την οικονομία και την κλιματική σταθερότητα.
Η θάλασσα δεν είναι απλώς ένας φυσικός πόρος. Είναι ένα οικοσύστημα από το οποίο εξαρτώνται πάνω από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη — οικονομικά, διατροφικά, οικολογικά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με πρωτοβουλίες όπως η Blue Economy, η Marine Strategy Framework Directive και η EU Mission: Restore Our Ocean and Waters, θέτει την προστασία των θαλάσσιων πόρων στο κέντρο των πολιτικών της. Αλλά όλα αυτά τα μεγάλα σχέδια χρειάζονται εμάς — τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τις τοπικές κοινωνίες.
Ήξερες ότι…
-
🔹 Το 70% της επιφάνειας της Γης καλύπτεται από νερό — και οι ωκεανοί παράγουν το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε.
-
🔹 Η θάλασσα απορροφά το 30% του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε.
-
🔹 Πάνω από 150 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού βρίσκονται ήδη στους ωκεανούς, με 11 εκατομμύρια να προστίθενται κάθε χρόνο.
-
🔹 Η θαλάσσια οικονομία απασχολεί σχεδόν 5 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ε.Ε. και συνεισφέρει περίπου 650 δισ. ευρώ ετησίως στο ΑΕΠ.
-
🔹 Η Μεσόγειος Θάλασσα είναι μια από τις πιο ρυπασμένες στον κόσμο, με το 95% των απορριμμάτων να είναι πλαστικά.
Η θάλασσα μας χρειάζεται όσο τη χρειαζόμαστε
Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος θαλασσινή. Από το Αιγαίο και το Ιόνιο, μέχρι τον Ατλαντικό, τη Βαλτική και τη Βόρεια Θάλασσα, το υδάτινο στοιχείο διαμορφώνει όχι μόνο το τοπίο, αλλά και την ταυτότητά μας.
Η θάλασσα δεν είναι απλώς τοπίο. Είναι ευθύνη. Και κάθε φορά που ξεχνάμε να τη σεβαστούμε, εκείνη μας το υπενθυμίζει: με λευκές μέδουσες αντί για ψάρια, με μικροπλαστικά στο στομάχι φαλαινών, με οικοσυστήματα που καταρρέουν σιωπηλά.
Ελλάδα και θάλασσα: ένας δεσμός που δεν επιτρέπεται να σπάσει
Η Ελλάδα είναι μια από τις πιο «θαλασσινές» χώρες του κόσμου: 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, περισσότερα από 6.000 νησιά και νησίδες, μια ναυτιλία που κυριαρχεί διεθνώς και ένας τουρισμός που βασίζεται στο γαλάζιο.
Και παρ’ όλα αυτά, οι θάλασσές μας υποφέρουν. Ρύπανση, υπεραλίευση, ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη, απόβλητα, απώλεια βιοποικιλότητας.
Στην Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα δεν αρκεί να κοιτάξουμε τον χάρτη. Πρέπει να κοιτάξουμε κατάματα τις επιλογές μας.
Τι μπορούμε να κάνουμε – απλά, καθημερινά
✅ Μειώνουμε τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης: όχι άλλο καλαμάκι στον πάτο της θάλασσας.
✅ Στηρίζουμε βιώσιμες επιχειρήσεις που σέβονται τη θαλάσσια ζωή.
✅ Καθαρίζουμε τις παραλίες και ανακυκλώνουμε σωστά.
✅ Μαθαίνουμε στα παιδιά μας για τη θαλάσσια προστασία, όχι μόνο για τις καλοκαιρινές διακοπές.
✅ Συμμετέχουμε σε δράσεις και πρωτοβουλίες που έχουν πραγματικό αντίκτυπο.
Η αλλαγή δεν χρειάζεται να είναι τεράστια. Χρειάζεται να είναι συνεπής. Και συλλογική.
Μπλε μέλλον ή μπλε αναμνήσεις;
Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα είναι κάτι παραπάνω από ημερομηνία. Είναι αφορμή. Να ξαναβρούμε τη σύνδεση. Να αφήσουμε πίσω την αδιαφορία. Να θυμηθούμε πως δεν κολυμπάμε απλώς σε θάλασσες – ζουν μέσα μας.
Αν δεν σε συγκινεί η λέξη «ωκεανός», σκέψου τη λέξη «ανάσα». Γιατί χωρίς υγιείς θάλασσες, δεν υπάρχει ανάσα.
