Νέα πανελλαδική έρευνα: 9 στους 10 πολίτες πιστεύουν ότι τα στερεότυπα είναι πολύ ή πάρα πολύ διαδεδομένα στην ελληνική κοινωνία

Από
say yes to the press
-

Η εμπειρία των διακρίσεων, οι λόγοι που αποτρέπουν τις καταγγελίες και η ανάγκη για ενίσχυση των θεσμικών μηχανισμών.

Μια νέα πανελλαδική έρευνα με τίτλο «Στάσεις και εμπειρίες των πολιτών σχετικά με τις διακρίσεις και τα στερεότυπα», αναδεικνύει με σαφήνεια πως οι διακρίσεις και τα στερεότυπα εξακολουθούν να αποτελούν βαθιά ριζωμένες και καθημερινές πραγματικότητες στην Ελλάδα του 2025. Τα ευρήματα είναι αποκαλυπτικά: 9 στα 10 άτομα πιστεύουν ότι τα στερεότυπα είναι πολύ ή πάρα πολύ διαδεδομένα, ενώ το 83% έχει βιώσει προσωπικά διακρίσεις.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2025 από το ΚΜΟΠ – Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου ECOSYSTEM («Strengthening Public Authorities’ Capacity to Respond to Intersectional Discrimination through Multi-Agency Coalitions»). Το έργο υλοποιείται από το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) και το ΚΜΟΠ, με συγχρηματοδότηση από το πρόγραμμα CERV – Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πολλαπλά επίπεδα διακρίσεων

Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας καταγράφουν τη συστηματική παρουσία διατομεακών διακρίσεων στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή. Οι συμμετέχοντες εντοπίζουν τις πιο συχνές διακρίσεις με βάση:

  • Σεξουαλικό προσανατολισμό

  • Έκφραση και ταυτότητα φύλου

  • Κοινωνική κατάσταση

  • Φύλο και ηλικία

  • Φυλή και εθνική/εθνοτική καταγωγή

Οι χώροι όπου καταγράφηκαν τα περισσότερα περιστατικά διακρίσεων είναι:

  • Ο εργασιακός χώρος (34%)

  • Ο δημόσιος χώρος (24%)

  • Το διαδίκτυο

  • Η αναζήτηση κατοικίας

  • Τα αστυνομικά τμήματα

Ειδικότερα, μόνο το 15% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι δεν έχει βιώσει ποτέ καμία μορφή διάκρισης. Οι πιο συχνές προσωπικές εμπειρίες διακρίσεων σχετίζονται με:

  • Το φύλο (33%)

  • Την ηλικία (25%)

  • Την οικογενειακή ή κοινωνική κατάσταση (20%)

Επίσης, 48% παραδέχτηκε ότι έχει κάνει ασυνείδητες διακρίσεις, ενώ 8% έχει προβεί σε σκόπιμες.

Φόβος, έλλειψη εμπιστοσύνης και σιωπή

Παρά το υψηλό ποσοστό εμπειριών διάκρισης (83%), μόνο 1 στους 5 αναφέρει επίσημα το περιστατικό. Οι περισσότεροι απευθύνονται σε φιλικά ή συγγενικά πρόσωπα (ανεπίσημες πηγές). Οι βασικοί λόγοι μη αναφοράς είναι:

  • Φόβος αντιποίνων ή στιγματισμού

  • Αίσθηση αναποτελεσματικότητας των θεσμών

  • Έλλειψη προστασίας θυμάτων

  • Αίσθηση ότι «δεν έχει νόημα»

  • Γραφειοκρατία, κόστος και δυσκολία απόδειξης

  • Κανονικοποίηση των διακρίσεων

Σε περίπτωση που κάποιος/α βίωνε διάκριση ή παρενόχληση, οι περισσότεροι δήλωσαν ότι θα επέλεγαν:

  • Φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο (55%)

  • Τον Συνήγορο του Πολίτη (36%)

  • Ανώνυμη πλατφόρμα (34%)

  • Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών (32%)

  • Επιθεώρηση Εργασίας ή άλλη αρμόδια αρχή (31%)

Οι επίσημοι φορείς στους οποίους απευθύνθηκαν όσοι κατήγγειλαν περιστατικά περιλαμβάνουν: εργοδότη, αστυνομία, δικηγόρο, δικαιοσύνη, συνδικαλιστική οργάνωση, Συνήγορο του Πολίτη και γραμμές βοήθειας.

Οι θεσμικές προσπάθειες: Πόσο αποδοτικές είναι;

Σύμφωνα με την έρευνα, περίπου οι μισοί πολίτες θεωρούν σχετικά ή πολύ αποτελεσματικές τις θεσμικές προσπάθειες αντιμετώπισης των διακρίσεων στους εξής τομείς:

  • Έκφραση και ταυτότητα φύλου (53%)

  • Αναπηρία και χρόνιες παθήσεις (50%)

  • Εθνική/εθνοτική καταγωγή και φυλή (50%)

  • Θρησκεία και σεξουαλικός προσανατολισμός (47%)

Ωστόσο, οι νεότερες ηλικιακές ομάδες εμφανίζονται λιγότερο ικανοποιημένες από τις υπάρχουσες παρεμβάσεις σε σχέση με τους μεγαλύτερους.

Στόχος: ένα συνεκτικό οικοσύστημα ενάντια στις διακρίσεις

Το έργο ECOSYSTEM στοχεύει στην υποστήριξη της ανάπτυξης του 2ου Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας και εστιάζει σε τρεις βασικούς πυλώνες:

  1. Πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες για τα θύματα, μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας

  2. Εκπαίδευση δημοσίων υπαλλήλων και επαγγελματιών πρώτης γραμμής

  3. Εθνική Εκστρατεία Ευαισθητοποίησης των πολιτών

Η προσέγγιση του έργου είναι συμμετοχική, διεπιστημονική και διυπηρεσιακή, ενισχύοντας τη συνεργασία των δημόσιων αρχών με την κοινωνία των πολιτών.

Διαβάστε περισσότερα:

Με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι απόψεις και οι γνώμες που διατυπώνονται εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς και δεν αντιπροσωπεύουν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του χρηματοδοτικού φορέα CERV.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ