Η 20η Μαΐου γιορτάζεται κάθε χρόνο ως Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας, με απόφαση του ΟΗΕ, με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη σημασία των επικονιαστών, τις απειλές που αντιμετωπίζουν και τη συμβολή τους στην αειφόρο ανάπτυξη.
Για αιώνες, οι μέλισσες έχουν ωφελήσει τους ανθρώπους, τα φυτά και το περιβάλλον. Μεταφέροντας τη γύρη από το ένα λουλούδι στο άλλο, οι μέλισσες και άλλοι επικονιαστές επιτρέπουν την παραγωγή φρούτων, ξηρών καρπών και σπόρων, αλλά και μεγαλύτερης ποικιλίας και καλύτερης ποιότητας, συμβάλλοντας τόσο στη διατροφή, όσο και στην ασφάλεια των τροφίμων.
Το 1/3 των τροφίμων που παράγονται σήμερα παγκοσμίως συνδέονται με την επικονίαση από τις μέλισσες. Μάλιστα, εάν οι μέλισσες αφανιστούν, οι 71 από τις 100 πιο σημαντικές φυτικές καλλιέργειες παγκοσμίως, θα αρχίσουν να εξαφανίζονται και αυτές.
Η ανθρώπινη δραστηριότητα αποτελεί απειλή για την επιβίωση των μελισσών. Σχεδόν 35% των ασπόνδυλων επικονιαστών, ιδίως των μελισσών και των πεταλούδων, και περίπου 17% των σπονδυλωτών επικονιαστών, όπως οι νυχτερίδες, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της εξαφάνισης παγκοσμίως.
Εάν συνεχιστεί αυτή η τάση, οι καλλιέργειες, όπως τα φρούτα, οι ξηροί καρποί και πολλές φυτικές καλλιέργειες θα αντικατασταθούν όλο και περισσότερο από βασικές καλλιέργειες όπως το ρύζι, το καλαμπόκι και οι πατάτες, με αποτέλεσμα τελικά μια μη ισορροπημένη διατροφή.
Οι εντατικές καλλιεργητικές πρακτικές, η αλλαγή χρήσης γης, η μονοκαλλιέργεια, τα φυτοφάρμακα και οι υψηλότερες θερμοκρασίες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, δημιουργούν προβλήματα για τους πληθυσμούς των μελισσών και, κατ’ επέκταση, την ποιότητα των τροφίμων που καλλιεργούμε.
Η προστασία των μελισσών προστατεύει τη βιοποικιλότητα: η συντριπτική πλειονότητα των επικονιαστών είναι άγριες, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 20.000 ειδών μελισσών.
Η επιλογή της 20ης Μαΐου ως Παγκόσμιας Ημέρας Μέλισσας συμπίπτει με τη γέννηση το 1734 του Σλοβένου ζωγράφου και μελισσοκόμου Άντον Γιάνσα, που θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης μελισσοκομίας.
