Ο Αμαζόνιος είναι ένα από τα πιο ανέγγιχτα μέρη του πλανήτη. Μύθος! Ο Αμαζόνιος κάποτε φιλοξενούσε πόλεις…
Μπορεί εμείς να βλέπουμε τον Αμαζόνιο σαν ένα αχανές δάσος, μια άγρια και τεράστια έκταση, όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Σύμφωνα με τα τελευταία ευρήματα ενισχύεται η άποψη ότι υπάρχουν χαμένες πόλεις στα βάθη του. Βέβαια δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες να βρεθούν ερείπια στις αχανείς δασώσεις εκτάσεις, όμως η ελπίδα δεν χάνεται… χάρη στην τεχνολογία. Ειδικότερα, οι επιστήμονες μέσω της τεχνολογίας LIDAR, κατάφεραν κατά κάποιο τρόπο να αποψιλώσουν τη βλάστηση, με αποτέλεσμα να δουν τα ερείπια ενός μεγάλου αρχαίου οικισμού κοντά στο Llanos de Mojos στον Αμαζόνιο της Βολιβίας. Ο συγκεκριμένος οικισμός εγκαταλείφθηκε πριν από περίπου 600 χρόνια. Η περιοχή που θεωρούνταν πάντα ακατοίκητη τελικά αποδείχθηκε πυκνοκατοικημένη! Διέθετε εκτεταμένο σύστημα ύδρευσης με δεξαμενές και κανάλια. Όλα αυτά όμως πολύ πριν την καταγεγραμμένη ιστορία της… Πρόκειται για μια ιστορία που αγνοούνταν αλλά τώρα ήρθε αρχίζει να βγαίνει στο φως…
Ο ερευνητής Heiko Prümers από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο λέει ότι «Πρόκειται για έναν μύθο των Ευρωπαίων που μιλούσε για ζούγκλα και για τεράστιες περιοχές ανέγγιχτες από τον άνθρωπο». Κατά συνέπεια πολλοί δεν ήθελαν να δουν ότι υπάρχουν εκεί αρχαιολογικοί χώροι που αξίζουν εξερεύνηση.
Ποιοι ήταν οι Casarabe;
Μπορεί να γνωρίζουμε αρκετά πράγματα για τους Μάγια και τον πολιτισμό τους, όμως και οι Casarabe είχαν έναν ξεχωριστό πολιτισμό και ζούσαν σε μία σαβάνα με παραποτάμια δάση.
Οι κοινότητές τους πιθανότατα εγκαταλείφθηκαν γύρω στο 1400 μ.Χ., δηλαδή πριν πάνε οι Ευρωπαίοι στον Αμαζόνιο. Η αιτία δεν είναι γνωστή, αλλά πιθανολογείται πως ήταν η ξηρασία. Άλλωστε ο Αμαζόνιος βίωσε περιόδους μεγάλης ξηρασίας αρκετές φορές.
Μύθων συνέχεια…
Η παλαιοκλιματολογία έχει καταστήσει πλέον σαφές ότι μεγάλο μέρος του δάσους του Αμαζονίου είναι πολύ νεότερο από ό,τι νομίζουμε! Επίσης, ένα τμήμα του ήταν σαβάνα πριν την έλευση των Ευρωπαίων στην Αμερική.
Το 2018, με τη χρήση δορυφορικών εικόνων, διαπιστώθηκε ότι εκτεταμένες περιοχές του δάσους του Αμαζονίου στην πολιτεία Μάτο Γκρόσο της Βραζιλίας, ήταν διάσπαρτες με χωριά και γεωγλυφικά.
Πέντε αιώνες ησυχίας…
Μπορεί ο Αμαζόνιος να έσφυζε κάποτε από ζωή, ωστόσο πολλές αρχαίες τοποθεσίες παρέμειναν σε… ησυχία για περίπου πέντε αιώνες. Σύμφωνα με τον Prümers «Η περιοχή έχει σήμερα πολύ αραιό πληθυσμό, πράγμα που σημαίνει ότι βρίσκουμε τα λείψανα των προ-ισπανικών πολιτισμών σχεδόν ανέγγιχτα».
Τώρα όμως ο Αμαζόνιος αλλάζει και είναι σημαντικό να μη χάσουμε πράγματα που δεν γνωρίζαμε ποτέ ότι υπήρχαν…
Ο Αμαζόνιος σήμερα
O Aμαζόνιος σήμερα καταρρέει. Σύμφωνα με νέα μελέτη έως και το ήμισυ του τροπικού δάσους του Αμαζονίου θα μπορούσε να μετατραπεί σε λιβάδια ή αποδυναμωμένα οικοσυστήματα μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Η κλιματική αλλαγή, η αποψίλωση των δασών και οι ξηρασίες δυστυχώς προκαλούν σοβαρές και μη αναστρέψιμες ζημιές. Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature αποτελεί την πρώτη μεγάλη έρευνα που εστιάζει στις σωρευτικές επιπτώσεις πληθώρας απειλών.
Από τη μελέτη προέκυψε ότι το ένα δέκατο του Αμαζονίου ήταν ιδιαίτερα ευάλωτο στο να μετατραπεί σε λιβάδια ή υποβαθμισμένα οικοσυστήματα με χαμηλότερη δενδροκάλυψη. Το 47% του δάσους έχει μέτρια πιθανότητα μετασχηματισμού, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων κυρίως ανέγγιχτων περιοχών που είναι πιο ευάλωτες σε ακραίες ξηρασίες. Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να ωθήσουν το δάσος σε ένα σημείο καμπής που θα είχε ως απόρροια την κατάρρευση ολόκληρου του δασικού οικοσυστήματος.
Ήξερες ότι…
Ο Αμαζόνιος φιλοξενεί το ένα δέκατο των χερσαίων ειδών του πλανήτη!
Προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση του Αμαζονίου η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου, η αποψίλωση των δασών θα πρέπει να διατηρηθεί κάτω από το 10% της αρχικής δενδροκάλυψης και η ετήσια ξηρή περίοδος δεν μπορεί να υπερβαίνει τους πέντε μήνες.
