Θανάση Χειμωνά, τι είναι τελικά το «Τρότζαν»;

Ο συγγραφέας και Αντιδήμαρχος Δήμου Αθηναίων στο νέο του βιβλίο, το «Τρότζαν» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, μιλάει για το δυστοπικό μέλλον που μας περιμένει. Ή μήπως για κάτι που ήδη ζούμε;

Τι σημαίνει «Τρότζαν» και πώς σου ήρθε η ιδέα γι’ αυτό το βιβλίο;

Το τι σημαίνει «Τρότζαν» είναι κάτι που θα καταλάβει ο αναγνώστης, όταν φτάσει στις τελευταίες σελίδες του μυθιστορήματος. Δεν θέλω να κάνω κάποιο σπόιλερ. Η αλήθεια βέβαια είναι πως συχνά μυθιστορήματα με ακατανόητους (αρχικά) τίτλους έχουν κάνει τεράστια επιτυχία στη χώρα μας, όπως π.χ. «Γκιακ» ή «Σουέλ». Κάτι τέτοιο ελπίζω και με το «Τρότζαν». Η αρχική ιδέα γεννήθηκε πριν από πολλά χρόνια. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 βρισκόμουν στο Λονδίνο και έπεσε το μάτι μου σε μια σειρά της βρετανικής τηλεόρασης, όπου σε ένα κοντινό μέλλον είχε απαγορεύσει τη σοκολάτα. Για πολύ καιρό σκεφτόμουν να γράψω κάτι αντίστοιχο, ώσπου η επέλαση της ακραίας πολιτικής ορθότητας σε συνδυασμό με τα ισοπεδωτικά λοκντάουν επί κόβιντ ολοκλήρωσε το βιβλίο- αρχικά στο μυαλό μου και εν συνεχεία στο χαρτί.

Είναι ένα μυθιστόρημα για ένα δυστοπικό μέλλον, κάπως προφητικό, ή μια αλλιώτικη καταγραφή της πραγματικότητας;

Το μεγαλύτερο κομμάτι του βιβλίου μου διαδραματίζεται στο έτος 2073. Τυπικά, μιλάει για ένα δυστοπικό μέλλον. Στον κόσμο του «Τρότζαν» απαγορεύονται ο έρωτας, το σεξ, οι τέχνες, η κρεατοφαγία, το χιούμορ, καθώς και η παραμικρή αναφορά στο φύλο -δήθεν στο όνομα της ισότητας και της διαφορετικότητας. Εφαρμόζονται μονίμως λοκντάουν και απαγορεύσεις κυκλοφορίας, δήθεν για λόγους ασφάλειας και υγείας, ενώ τα -παντελώς ελεγχόμενα- σόσιαλ μίντια έχουν υποκαταστήσει τα δικαστήρια. Όλα αυτά ανεξαιρέτως συμβαίνουν ήδη σήμερα. Όχι (ακόμα) στον βαθμό που τα περιγράφω στο βιβλίο μου, αλλά συμβαίνουν.

Πώς αποφάσισες να γράψεις ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας και πώς  προετοιμάστηκες γι’ αυτό;

Δεν θα έλεγα πως το «Τρότζαν» είναι ένα αμιγώς επιστημονικής φαντασίας μυθιστόρημα. Σίγουρα όμως έχει κάποια τέτοια στοιχεία. Διάβασα κάποια βιβλία για το πώς θα είναι η ζωή στο μέλλον, καθώς και ξαναδιάβασα ορισμένα κλασικά δυστοπικά μυθιστορήματα, όπως το «1984», το «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος», αλλά και το «Κουρδιστό πορτοκάλι». Είδα επίσης και αρκετούς κύκλους από τη σειρά «Black Mirror» στο Netflix.

Εσύ τελικά πώς φαντάζεσαι το μέλλον μας;

Δεν είμαι μάντης, ώστε να μπορώ να περιγράψω το μέλλον. Θεωρώ όμως πως γενικά θα μοιάζει αρκετά με το σύμπαν του «Τρότζαν».

Εσύ και μέσα από την ιδιότητα του Αντιδημάρχου στον Δήμο Αθηναίων, πιστεύεις ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι για να αποτρέψουμε αυτό το απαισιόδοξο μέλλον;

Είμαι Αντιδήμαρχος κοινωνικής ένταξης μεταναστών και προσφύγων και καλά καλά δεν μπορώ να βοηθήσω, όσο θα ήθελα, τους ανθρώπους αυτούς μια και ζούμε σε μια χώρα, όπου τα πάντα περνάνε από την κυβέρνηση. Πόσω μάλλον να αποτρέψω το μέλλον, που περιγράφω στο «Τρότζαν»… Γενικά πάντως δεν νομίζω πως αυτό που ζούμε τα τελευταία χρόνια μπορεί να αλλάξει από τους διάφορους πολιτικούς άρχοντες. Πρέπει να υπάρξει συλλογική προσπάθεια. Να βάλουμε το μυαλό μας να δουλέψει. Να χλευάσουμε ηχηρά τα «cancel», που προσπαθεί να επιβάλλει ο κάθε άεργος και να στηρίξουμε αυτούς που πέφτουν θύματα αυτής της πρακτικής. Να υπερασπιστούμε τις τέχνες, το φλερτ, την ελευθερία του λόγου απέναντι σε όσους ονειρεύονται έναν απόλυτο ευνουχισμό της κοινωνίας. Να αντισταθούμε την επόμενη φορά που κάποιοι θα αποπειραθούν να μας κλείσουν σπίτια μας, που θα μας απαγορεύσουν να βλέπουμε τους αγαπημένους μας, που θα απαιτήσουν να χαμηλώσουμε τη μουσική. Αλλιώς, θα ζήσουμε το «Τρότζαν» πολύ νωρίτερα από το 2073.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Πώς είναι να πεθαίνεις και να σε επαναφέρουν στη ζωή πενήντα χρόνια αργότερα; Να βρίσκεσαι ξαφνικά σε έναν κόσμο, όπου δεν υπάρχει ελευθερία λόγου και έκφρασης, ουσιαστικά ούτε και σκέψης; Σε έναν κόσμο, όπου δεν υπάρχουν αλκοόλ, σπορ, φύλα; Σε έναν κόσμο, όπου οι γάμοι και το σεξ γίνονται με αλγόριθμο και υπό αυστηρή επιτήρηση; Σε έναν κόσμο, όπου η υγεία είναι υποχρέωση και η κρεατοφαγία έγκλημα; Σε έναν κόσμο, όπου οι άνθρωποι δεν επιλέγουν το επάγγελμα, που θα ακολουθήσουν, δουλεύουν από το σπίτι σχεδόν 24 ώρες το εικοσιτετράωρο και δεν πάνε ποτέ διακοπές; Σε έναν κόσμο, όπου τα social media είναι η ταυτότητά σου και έχουν υποκαταστήσει τα δικαστήρια; Σε έναν κόσμο, όπου στο όνομα της προόδου και της ισότητας, δεν επιτρέπονται ο έρωτας, το χιούμορ και καμιά μορφή τέχνης, όλοι είναι ίδιοι στο όνομα της διαφορετικότητας και η επιστήμη αντιμετωπίζεται ως θρησκεία; Σε έναν κόσμο, όπου η Ιστορία ξαναγράφεται συνεχώς από την αρχή για να δαιμονοποιεί τους εκάστοτε αντιφρονούντες και εξωτερικούς εχθρούς; Σε έναν κόσμο, όπου τα πάντα λογοκρίνονται, όπου υπάρχει μόνο μία άποψη, η σωστή, αυτή του καθεστώτος;