Είμαστε σχεδόν στα μέσα του Καλοκαιριού και μας έχει πιάσει αυτό το αίσθημα να μη μας κρατάει το σπίτι. Βόλτες για παγωτό, καφέ, φαγητό είμαστε όλοι έξω και αυτό μου δίνει την ευκαιρία να παρατηρώ πολλές και διαφορετικές συμπεριφορές. Και εγώ σαν παιδί αλλά και ο γιος μου μόλις δει την τελευταία γουλιά από μπύρα ή κρασί πάντα μου ζητάει να την πιει, να δοκιμάσει. Και όπως αντιλαμβάνομαι αυτό δε συμβαίνει μόνο στο δικό μου μικρόκοσμο αλλά σχεδόν σε όλα τα γύρω τραπέζια. Πρέπει να επιτρέπουμε στα μεγαλύτερα παιδιά μας να “δοκιμάζουν” λίγο από το αλκοόλ που καταναλώνουμε εμείς σαν ενήλικες; Ή πρέπει να τους το απαγορεύουμε και να μη δεχόμαστε κουβέντα επί του θέματος;
Μήπως το να απαγορεύουμε το αλκοόλ στους εφήβους το κάνουμε πιο ελκυστικό; Μήπως το να μειώσουμε τη νόμιμη ηλικία κατανάλωσης αλκοόλ και να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να πίνουν μαζί μας, θα κοινωνικοποιηθούν και θα χρησιμοποιούν υπεύθυνα το αλκοόλ, όπως κάνουν ευρύτερα στον κόσμο;
Επιφανειακά, αυτό ακούγεται σαν μια πραγματικά λογική ιδέα. Το πρόβλημα είναι ότι οι έρευνες διαφωνούν. Η ιδέα ότι οι έφηβοι χρησιμοποιούν το αλκοόλ πιο υπεύθυνα στην υπόλοιπη Ευρώπη ή Αμερική είναι ένας τεράστιος μύθος. Μπορεί στις πρόσφατες διακοπές σας σε κάποιο ευρωπαϊκό προορισμό να είδατε έναν έφηβο να πίνει ανέμελα ένα ποτήρι κρασί ενώ δειπνούσε με την οικογένειά του. Αλλά αυτό που πιθανότατα δεν είδατε είναι τον ίδιο έφηβο να πέφτει κάτω μεθυσμένος φεύγοντας από το νυχτερινό κέντρο χωρίς την παρουσία των εν λόγω γονέων. Γιατί μπορεί τα παιδιά να πίνουν υπεύθυνα με τους γονείς τους, αλλά δε σημαίνει ότι το τηρούν όταν διασκεδάζουν μόνα τους.
Και ναι, είναι πολιτισμικά πιο αποδεκτό για τους ευρωπαίους εφήβους να καταναλώνουν μικρές ποσότητες αλκοόλ παρουσία μελών της οικογένειας και σε ειδικές περιστάσεις. Αλλά αποδεικνύεται ότι αυτές οι εποπτευόμενες περιπτώσεις κατανάλωσης οινοπνεύματος με τους γονείς δεν μεταφράζονται σε πιο υπεύθυνες πρακτικές κατανάλωσης αλκοόλ μόλις ξεφύγουν από τα άγρυπνα μάτια των γονιών τους . Η Ευρώπη έχει τα υψηλότερα ποσοστά επικίνδυνης κατανάλωσης αλκοόλ στους εφήβους στον κόσμο.
Γιατί; Γιατί ο εγκέφαλος των εφήβων είναι ακόμη υπό ανάπτυξη. Τα μέρη του εγκεφάλου τους που λειτουργούν πολύ καλά είναι τα μέρη που ανταποκρίνονται στην ανταμοιβή, αυτά που τους κάνουν να θέλουν να αναζητήσουν νέες εμπειρίες και να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Τα μέρη του εγκεφάλου τους που δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως είναι αυτά που φρενάρουν (η λογική) και αυτά που τους επιτρέπουν να σκεφτούν τις συνέπειες των πράξεών τους. Αυτή είναι μια συνταγή για την καταστροφή ή όπως τη λέμε «εφηβεία». Και επειδή τα εφηβικά χρόνια είναι μια τόσο κρίσιμη περίοδος για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, το αλκοόλ επηρεάζει επίσης τον εγκέφαλο των εφήβων διαφορετικά από τον εγκέφαλο των ενηλίκων.
Τι πρέπει να κάνει λοιπόν ένας γονιός; Αποδεικνύεται ότι υπάρχει κάτι και έχει αποδειχθεί επανειλημμένα ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό! Η γονική παρακολούθηση. Πρέπει να ξέρεις που είναι τα παιδιά σου, με ποιους και τι κάνουν. Γνωρίζοντας τα ίδια τα παιδιά πως εσείς έχετε την εποπτεία και θα έχουν πραγματικές κυρώσεις όταν ο “υπανάπτυκτος” εγκέφαλός τους δεν λειτουργήσει με βάση τη λογική, αυτό από μόνο του ενεργεί αποτρεπτικά και θα τα (σας) γλιτώσει από πολλούς μπελάδες.
Στην πραγματικότητα, οτιδήποτε κάνουν οι γονείς για να μειώσουν την πρόσβαση στο αλκοόλ θα συμβάλλει στην προστασία των παιδιών. Ως γονιός, αυτό σημαίνει ότι καλό θα ήταν το αλκοόλ στο σπίτι σας να είναι κλειδωμένο, καταγεγραμμένο και να μην είναι εύκολα προσβάσιμο (διαφορετικά η «βότκα» σε αυτήν την κρυστάλλινη καράφα είναι πιθανό να είναι σε μεγάλο βαθμό νερό μέχρι το τέλος του γυμνασίου). Μιλήστε με τους γονείς των φίλων των εφήβων σας για να βεβαιωθείτε ότι είναι εξίσου προσεκτικοί (διαφορετικά τα παιδιά σας θα βρουν το σπίτι με τους πιο χαλαρούς ή ανυποψίαστους γονείς).
Tip of the Day: Μιλήστε στα παιδιά σας. Και όχι μόνο μια φορά. Δε θα κουραστώ να το λέω! Συζητήστε τα πάντα και εξηγήστε όσες φορές και αν χρειαστεί! Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά κάθε ηλικίας να γνωρίζουν πως μπορούν να βρουν όποια απάντηση ψάχνουν στους ανθρώπους που εμπιστεύονται περισσότερο, εσάς! Να είστε ανοιχτόμυαλοι για να μπορείτε να συζητήσετε ό,τι τα απασχολεί. Κάθε ηλικία έχει τα δικά της και πρέπει αυτή η σχέση εμπιστοσύνης να χτιστεί από πολύ πολύ νωρίς.
Το αλκοόλ και άλλα ναρκωτικά αποτελούν μέρος της κοινωνίας μας. Μιλήστε τους για τις προσδοκίες σας σχετικά με το αλκοόλ και άλλες ουσίες που θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές. Μιλήστε τους για τους κανόνες της οικογένειάς σας. Μιλήστε τους για τις δικές σας εμπειρίες στο σχολείο. Μην αγιοποιείστε, όλοι κάναμε χαζομάρες στην εφηβεία, αφήστε τα να ταυτιστούν μαζί σας και μιλήστε τους ειλικρινά. Μιλήστε τους για το πώς οι επιλογές τους για το αλκοόλ και άλλα ναρκωτικά δεν ταιριάζουν με τους μακροπρόθεσμους στόχους τους. Μπορεί να αναστενάζουν και να γουρλώνουν τα μάτια τους, αλλά ακούνε. Πάντα ακούνε. Καταγράφουν, επεξεργάζονται και επανέρχονται.
Και πάνω από όλα θυμηθείτε ότι οι εγκέφαλοι των εφήβων είναι αγωνιστικά αυτοκίνητα χωρίς φρένα. Το να είσαι το φρένο δεν είναι διασκεδαστικό. Αλλά είναι επίσης ένας από τους τρόπους με τους οποίους ως γονιός μπορείς να τους βοηθήσεις και να τους προστατεύσεις ώστε ο “όμορφος” εγκέφαλός τους να προλάβει να αναπτυχθεί και να μπορέσει να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του.
