Αμετακίνητοι στις απόψεις μας! Μπορεί να περάσουν δεκαετίες αλλά να μην αλλάζουμε γνώμη. Πώς εξηγείται η εμμονική μας σταθερότητα ή ίσως η ξεροκεφαλιά μας;
Ήρθε η ώρα να μάθουμε περισσότερα για τη βιολογία του εγκεφάλου μας!
Θα έλεγε κανείς πως κάτι νέο λειτουργεί ως πρόκληση στην κοσμοθεωρία και τα εδραιωμένα πιστεύω μας. Αυτό το νέο όμως εκλαμβάνεται από πολλούς ως απειλή ή ακόμα και ως επίθεση στην προσωπική τους ταυτότητα. Τι ακολουθεί; Να εμμείνουν ακόμα περισσότερο σε ό,τι πρεσβεύουν και να σκληρύνουν τη στάση τους.
Βέβαια, όταν οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με νέα στοιχεία που είναι αντίθετα με τις πεποιθήσεις τους, είναι λογικό να αξιολογήσουν τη νέα πραγματικότητα και ίσως να διαφοροποιήσουν τις απόψεις τους. Γιατί όμως αυτό δεν γίνεται συνήθως;
Ο ρόλος της γνωσιακής προκατάληψης
Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με νέα δεδομένα που δεν ενισχύουν όσα πιστεύουμε, εμφανίζεται συχνά η γνωσιακή προκατάληψη κι έτσι αντί να επανεκτιμούμε αυτό που πιστεύουμε, έχουμε την τάση να απορρίπτουμε τα “απειλητικά” για εμάς δεδομένα. Επίμονη πεποίθηση το αποκαλούν οι ψυχολόγοι! Και τι γίνεται μετά; Αρχίζουμε να βάζουμε στο τραπέζι της αντιπαράθεσης ό,τι μπορούμε να βρούμε που να ενισχύει τις παγιωμένες μας αντιλήψεις και φυσικά να αναιρεί ό,τι νέο υπάρχει. Πεδίο τέτοιας αντιπαράθεσης είναι πάρα πολύ συχνά η πολιτική αλλά και ο τομέας της υγείας!
Και πάλι ωστόσο αναρωτιόμαστε… γιατί να μας συμβαίνει αυτό;
Όταν ταυτίζουμε όσα πιστεύουμε π.χ. τις πολιτικές μας θέσεις με την ίδια μας την ύπαρξη τότε όλα τα παίρνουμε πολύ προσωπικά και δεν δεχόμαστε μύγα στο σπαθί μας! Αν ανατρέξουμε σε συζητήσεις και αντιπαραθέσεις όπου είτε συμμετείχαμε είτε ήμασταν παρόντες, θα δούμε ότι έχουμε πολλά παραδείγματα τέτοιων εμμονικών ή και ακραίων συμπεριφορών.
Τι είναι η προκατάληψη της επιβεβαίωσης
Πιστεύουμε κάτι και θέλουμε να επιβεβαιωνόμαστε! Να βρίσκουμε πληροφορίες που συμφωνούν με ό,τι πιστεύουμε και μόνο. Άρα; Αναζητούμε ανθρώπους που έχουν τις ίδιες απόψεις ώστε να μην ταράζει τίποτα την κοσμοθεωρία μας. Όταν βέβαια ενισχύσουμε και γιγαντώσουμε στο μυαλό μας κάτι που στην πραγματικότητα είναι λανθασμένο η κατάσταση δυστυχώς μπορεί να ξεφύγει…
Γνωρίζατε ότι…
Το να “νικήσουμε” σε μία αντιπαράθεση συνεπάγεται πλημμύρα ορμονών, συμπεριλαμβανομένης της ντοπαμίνης και της αδρεναλίνης, στον εγκέφαλό μας, που συμβάλλει στο αίσθημα ευχαρίστησης που νιώθουμε και είναι άλλη μία απόλαυση! Όμως σε καταστάσεις έντονου στρες το σώμα μας απελευθερώνει μια άλλη ορμόνη, την κορτιζόλη, η οποία μπορεί να παραβιάσει τις προηγμένες διαδικασίες σκέψης, τις εκτελεστικές λειτουργίες του εγκεφάλου μας.
