Οστεοπόρωση = Οστούν (= κόκκαλο) + Πορώδης (= ο έχων πόρους).
Νόσος (σκελετική διαταραχή) χαρακτηριζόμενη από χαμηλή οστική Αντοχή + διαταραχή της
μικροαρχιτεκτονικής του οστού, που συνοδεύεται από αυξημένη ευθραυστότητα του σκελετού + αυξημένο κίνδυνο κατάγματος.
Ένα τεράστιο Επιδημιολογικό πρόβλημα και για τα 2 φύλα.
ΚΛΙΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ:
1. ΥΠΟΔΙΑΓΝΩΣΗ
33% αναγνωρίζονται έγκαιρα κλινικά
2. Ανάγκη για Δ/Δ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ / ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ άλλης αιτίας (Ca, Π.Μ., υπερπαραθυρεοειδισμός)
Περίπου 20% των Ελληνίδων άνω των 50 ετών έχουν εγκατεστημένη οστεοπόρωση, ενώ το 30% του αντίστοιχου πληθυσμού εμφανίζει χαμηλή οστική πυκνότητα.
Το ιστορικό ενός οποιουδήποτε κατάγματος χαμηλής ενέργειας αυξάνει τον κίνδυνο για επόμενο κάταγμα 4-5 φ. στο 1ο έτος, και ποτέ δεν μηδενίζεται. (1.Osteopotos.Inter. 2017; 28, 775-780). Οι ασθενείς με Αυτοάνοσες Παθήσεις – όπως η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα και ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος αναπτύσσουν δευτερογενή Οστεοπόρωση.
Παράγοντες κινδύνου στις Αυτοάνοσες ρευματικές ασθένειες
– η χρόνια φλεγμονή
– οι ανοσολογικοί παράγοντες
– οι παραδοσιακοί παράγοντες
– ο μεταβολισμός
– οι φαρμακευτικοί παράγοντες.
Παράγοντες σχετιζόμενοι με τον ασθενή
– Ηλικία
– Κληρονομικότητα
– Χαμηλό ΒΑΡΟΣ
– ΠΤΩΣΕΙΣ
– ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ
Παράγοντες σχετιζόμενοι με την νόσο
– Φλεγμονή
– Ακινησία
– Υψηλές δόσεις Κορτικοειδών
Άλλοι παράγοντες:
› Έλλειψη βιτ. D στα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα
› Εύθραστα οστά κυρίως λόγω Κορτικοειδών (Current Rheumatology Reports 14(3):224-30 · April 2012)
› Η φαρμακευτική αγωγή είναι πολύπλοκη σε ασθενείς με Οστεοπόρωση και Αυτοάνοση νόσο.
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ)
Χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία κλινικών εκδηλώσεων, ένα φάσμα αυτοαντισωμάτων και μια πολυσυστηματική προσβολή.
Όλες οι μελέτες (Cross – sectional studies) έχουν δείξει ότι η απώλεια οστικής μάζας είναι πιο συχνή σε ασθενείς με ΣΕΛ – από ό, τι στον υγιή άνθρωπο.
Η αναφερθείσα συχνότητα της οστεοπενίας είναι 25% – 74%, ενώ της Οστεοπόρωσης είναι 1,4% -68%. (Arthritis Care Res (Hoboken). 2012)
Ο επιπολασμός της ανεπάρκειας της βιταμίνης D στους ασθενείς με SLE κυμάνθηκε από 16% έως 96%. Η σχέση βιταμίνης D και ΣΕΛ είναι αμφίδρομη.
Αιτίες που δημιουργούν Οστεοπόρωση σε ασθενείς με ΣΕΛ
– Συστηματική φλεγμονή
– Παράγοντες ασθενούς
– Γενετικοί παράγοντες
– Φάρμακα
– Ορμονικοί παράγοντες
– Μεταβολικοί παράγοντες
– Αυτοαντισώματα
Η Αντιμετώπιση της ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ πρέπει να είναι ενσωματωμένη στην θεραπεία του Συστηματικού Ερυθηματώδους Λύκου.
Παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση στην Ρευματοειδή Αρθρίτιδα
– Ο χαμηλός ΔΜΣ
– Η κατάσταση της εμμηνόπαυσης
– Η ηλικία
– Η έλλειψη σωματικής άσκησης
– Χρήση αντιρευματικών φαρμάκων
– Παράγοντες που σχετίζονται με την ίδια τη νόσο
Η γενικευμένη Οστεοπόρωση είναι ένα χαρακτηριστικό της εγκατεστημένης Ρ.A. Η ακινησία που σχετίζεται με τον πόνο ή τη βλάβη των αρθρώσεων επιδεινώνει την οστική απώλεια. Η αυξημένη ενεργότητα και η διάρκεια της νόσου είναι παράγοντες κινδύνου για την απώλεια BMD στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Οι ασθενείς με υψηλά επίπεδα C-αντιδραστικής πρωτεΐνης (CRP) (> 20 mg / dL) είναι πιθανότερο να έχουν χαμηλή BMD στη σπονδυλική στήλη και τα ισχία 1. Όταν η ενεργός Ρ.Α. διαρκεί >2 χρόνια, η μέση οστική απώλεια είναι υψηλότερη.
Συμπερασματικά
Πρέπει να δοθεί προσοχή στην απώλεια οστικής μάζας στις Αυτοάνοσες ρευματικές νόσους. O Έλεγχος της υποκείμενης ρευματικής νόσου είναι το πρώτο βήμα προς την πρόληψη της Oστεοπόρωσης και των καταγμάτων. Ο ρυθμός καθίζησης των ερυθροκυττάρων (ΤΚΕ) και η C αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) πρέπει να διεξάγονται πάντοτε, αλλά η ένδειξη για το πότε πρέπει να διεξάγεται η πυκνομετρία (ΜΟΠ) θα πρέπει να αναλύεται για κάθε ασθένεια.
Εκτός από αυτό, ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι σημαντικός καθώς και συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D. Τα διφωσφονικά ή το denosumab ενδέχεται να είναι απαραίτητα για ασθενείς με χαμηλή BMD.
