Διατροφή & Αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Η διατροφή και η ανοσία συνδέονται στενά και το Ανοσοποιητικό Σύστημα αποτελείται από κύτταρα που απαιτούν για την λειτουργία τους πολλή ενέργεια.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Αυτοάνοσων Νοσημάτων είναι η χρόνια φλεγμονή και ο ρόλος που παίζει στην εμφάνισή τους.
Τα συστατικά των τροφίμων ή οι μεταβολίτες τους είναι οι σημαντικές πηγές που κατευθύνουν την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Μπορούν άμεσα ή έμμεσα να
μετατοπίσουν την ανοσολογική απόκριση προς την αντι/φλεγμονώδη κατεύθυνση.
Ορισμένα συστατικά τροφίμων μπορούν να λειτουργήσουν ως βοηθητικά της θεραπείας ενός Αυτοάνοσου Ρευματικού Νοσήματος, αλλά μπορεί να επηρεάσουν επίσης την λειτουργία των κυττάρων του Ανοσοποιητικού Συστήματος.
Μεγάλο μέρος του Ανοσοποιητικού Συστήματος βρίσκεται εντός του γαστρεντερικού σωλήνα, καθώς το εντερικό επιθήλιο πρέπει να αντιμετωπίσει το τεράστιο αντιγονικό
φορτίο που εισάγεται με την τροφή.

Συμπληρώματα διατροφής ή θρεπτικά συστατικά όπως λιπαρά οξέα, μπαχαρικά, προβιοτικά, πολυσακχαρίτες, βιταμίνες, μέταλλα, πρωτεΐνες, πεπτίδια, αμινοξέα κ.λπ. έχουν διερευνηθεί για το ρόλο τους σε διάφορες ασθένειες συμπεριλαμβανομένων των αυτοάνοσων νοσημάτων. Αυτά τα διατροφικά συστατικά μπορούν να χρησιμεύσουν ως θρεπτικά συστατικά του ανοσοποιητικού για τη στόχευση/την πρόληψη ή τη ρύθμιση της ανοσολογικής νόσου. Τα διαιτητικά θρεπτικά συστατικά (μικροθρεπτικά ή μακροθρεπτικά συστατικά) μπορούν να επηρεάσουν τόσο την έμφυτη άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως την ακεραιότητα του επιθηλιακού φραγμού, τα πεπτίδια και τιςπρο/αντιφλεγμονώδεις κυτοκίνες, καθώς και την προσαρμοστική λειτουργικότητα των ανοσοκυττάρων.

Οι πολυφαινόλες όπως τα φλαβονοειδή και οι ισοφλαβόνες και τα λιπαρά οξέα όπως τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα έχουν διερευνηθεί ευρέως για την ανοσορύθμιση της αυτοανοσίας.
Δύο μοντέλα διατροφής, έχουν μελετηθεί σε βάθος για τις επιδράσεις τους, προ- και αντιφλεγμονώδεις: δηλαδή το Μεσογειακό μοντέλο (MD) και το διατροφικό μοντέλο Δυτικού
κόσμου (WD).
Πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλές προϋποθέσεις, όσον αφορά τις πιθανές επιβλαβείς/προληπτικές επιδράσεις τους που τροποποιούν τον κίνδυνο για την ανάπτυξη ή επιδείνωση Αυτοάνοσων νοσημάτων.

Η σωστή ποιοτικά διατροφή με τα ανάλογα συστατικά, σε συνδυασμό με την απαραίτητη φαρμακευτική αντιμετώπιση – ανάλογα πάντα με την περίπτωση – είναι δυνατόν να
συντελέσει στην βελτίωση της πορείας της εκάστοτε Αυτοάνοσης Ρευματικής Νόσου.

Συμπερασματικά
Η διατροφική ανοσολογία είναι ένα σύνθετο πεδίο μελέτης, δεδομένης της έλλειψης ομοιομορφίας μιας «διατροφής». Ο υποκείμενος μηχανισμός και οι οδοί σηματοδότησης αυτών των συστατικών τροφίμων και των μεταβολιτών και των θρεπτικών συστατικών τους δεν έχουν διερευνηθεί πλήρως και αποτελούν ένα ανοικτό πεδίο έρευνας.

Ελένη Κομνηνού
Ειδική Ρευματολόγος, Clinical Assistant Professor of University of Nicosia, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ρευματολογικού Τμήματος Metropolitan General, Διευθύντρια Κλινικής “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων" Metropolitan General, Υπεύθυνη Τμήματος “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησης" ΜΗΤΕΡΑ