Ο ρόλος της άσκησης στα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα

Η χρόνια φλεγμονή είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό πολλών Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις μυοπάθειες, η συστηματική σκλήρυνση και η αγκυλοποιητική
σπονδυλίτιδα κ.ά.

Επομένως, η αντιμετώπιση της φλεγμονής είναι μία από τις κύριες στρατηγικές θεραπείας
σε αυτές τις παθήσεις.
Μετά την θεραπευτική αγωγή και την αντιμετώπιση της φλεγμονής, το μυοσκελετικό σύστημα που συγκρατεί και στηρίζει τις αρθρώσεις έχει υποστεί φθορές – όπως αδυναμία και ατροφία, ανάλογα με την διάρκεια της φλεγμονής. Με την έλευση των βιολογικών θεραπειών, πρόσφατα σημειώθηκαν καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων νοσημάτων.
Η σωματική δραστηριότητα έχει λάβει αυξανόμενο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια ως επικουρικό κομμάτι της θεραπείας των Α.Ρ.Ν.
Πρόσφατη έρευνα υπογραμμίζει τον εξέχοντα ρόλο της φυσικής σωματικής κατάστασης σε διάφορες πτυχές του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η φυσική δραστηριότητα οδηγεί σε σημαντική αύξηση των ρυθμιστικών κυττάρων Τ, μειωμένη έκκριση ανοσοσφαιρίνης και προκαλεί μετατόπιση της ισορροπίας
Th1/Th2 σε μειωμένη παραγωγή κυττάρων Th1. Επιπλέον, η σωματική δραστηριότητα έχει αποδειχθεί ότι προάγει την απελευθέρωση της IL-6 από τους μύες.

Η IL-6 που απελευθερώνεται από τους μύες λειτουργεί ως μυοκίνη και έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί αντιφλεγμονώδη απόκριση μέσω της έκκρισης IL-10 και της αναστολής της
IL-1β. Η σωματική δραστηριότητα έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλής στις περισσότερες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (SLE), η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA), η σκλήρυνση κατά πλάκας (MS), οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (IBD), καθώς και άλλες.

Η φυσική άσκηση αυξάνει την ελαστικότητα και τη δύναμη των μυών καθώς και την αντοχή. Η επιλογή του κατάλληλου τύπου άσκησης εξαρτάται από το είδος του νοσήματος, τις αρθρώσεις που πάσχουν, την ενεργότητα του νοσήματος.
Αναπόσπαστο λοιπόν στοιχείο της θεραπείας των Α.Ρ.Ν. αποτελεί η προγραμματισμένη σωματική δραστηριότητα και η κατευθυνόμενη σωματική άσκηση.
Η έλλειψη άσκησης σε συνδιασμό με τις συννοσηρότητες που συνήθως συνοδεύουν τα Α.Ρ.Ν., επιδεινώνει μεταξύ άλλων τον Σ.Δ.ΙΙ , τις Καρδιαγγειακές παθήσεις, την
Οστεοπόρωση κ.ά.

Ως γενική τάση, οι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα τείνουν να είναι λιγότερο σωματικά δραστήριοι σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Αντίθετα σι σωματικά δραστήριοι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα βρέθηκαν να έχουν πιο ήπια πορεία νόσου, καλύτερο προφίλ
καρδιαγγειακής νόσου (CVD) και βελτιωμένη κινητικότητα των αρθρώσεων.
Το περπάτημα είναι ίσως η απλούστερη και ευκολότερη άσκηση. Είναι άσκηση χαμηλής έντασης που δεν καταπονεί τις αρθρώσεις.

Επίσης ένα σύνολο ισομετρικών ασκήσεων είναι επιβεβλημένο να συνιστάται σε κάθε ασθενή με Α.Ρ.Ν., και να ενθαρρύνεται ο ασθενής στην εκτέλεσή τους σε τακτική συχνότητα.

Συμπερασματικά
Τα άτομα με Α.Ρ.Ν. που ασκούνται έχει αποδειχτεί ότι έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής, καλύτερη και ταχύτερη αποθεραπεία.
Απαραίτητη προϋπόθεση στην εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος ασκήσεων αποτελεί η
σωστή επιλογή του χρόνου έναρξης των ασκήσεων και η γνώση του πλήρους ιατρικού προφίλ του ασθενούς.

Ελένη Κομνηνού
Ειδική Ρευματολόγος, Clinical Assistant Professor of University of Nicosia, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ρευματολογικού Τμήματος Metropolitan General, Διευθύντρια Κλινικής “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων" Metropolitan General, Υπεύθυνη Τμήματος “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησης" ΜΗΤΕΡΑ