Καλημέρα SayYesser!!!
Μία φίλη μου από τη δουλειά πρόσφατα μου εκμυστηρεύτηκε για μία πρόταση που της έκαναν από ένα μεγάλο Όμιλο. Όταν ζήτησε τη συμβουλή μου, πήρα μια βαθιά ανάσα και είπα «νομίζω ότι αν δεν πας, θα το μετανιώσεις».
Η συμβουλή μου σίγουρα δεν βασίστηκε στις προτιμήσεις μου ως φίλη της, καθώς μου λείπει κάθε μέρα. Αντίθετα, βασίστηκε στις όποιες γνώσεις μου για την ψυχολογία της λύπης.
Μπορούμε όλοι να σκεφτούμε επιλογές που κάναμε που μπορεί να φαίνονταν σοφές εκείνη την εποχή, αλλά αργότερα το μετανιώσαμε.
Ερευνητές σε μια μελέτη εξέτασαν τους πιο συνηθισμένους τύπους τύψεων για τους ενήλικες. Τα ευρήματά τους αποκάλυψαν τις ακόλουθες έξι μεγαλύτερες τύψεις (με σειρά συχνότητας): εκπαίδευση («Θα έπρεπε να είχα σπουδάσει κάτι άλλο»), καριέρα («Θα έπρεπε να είχα ακολουθήσει άλλο επάγγελμα»), ειδύλλιο («Μακάρι να είχα παντρευτεί τον Γιώργο αντί για τον Γιάννη»), γονική μέριμνα («Μακάρι να είχα περάσει περισσότερο χρόνο με τα παιδιά μου»), αυτοβελτίωση («Θα έπρεπε να είχα αρχίσει να γυμνάζομαι νωρίτερα») και ελεύθερος χρόνος («Μακάρι να είχα ταξιδέψει περισσότερο»). Αυτές οι έξι κατηγορίες αντιπροσωπεύουν το 86% όλων των τύψεων που αναφέρονται παγκοσμίως.
Η έρευνα δείχνει επίσης σταθερά ότι νιώθουμε περισσότερη λύπη για πράγματα που επιλέγουμε να μην κάνουμε παρά πράγματα που επιλέγουμε να κάνουμε. Με άλλα λόγια, οι τύψεις για την αδράνεια μας στοιχειώνουν περισσότερο από τις τύψεις της πράξης.
Όταν οι άνθρωποι ρωτήθηκαν τι θα έκαναν διαφορετικά αν μπορούσαν να ζήσουν τη ζωή τους από την αρχή, περισσότερες από τις μισές τύψεις είχαν να κάνουν με την αδράνεια – αντίθετα, μόνο το 12% μετάνιωσε για κάποια δράση που τελικά έκανε.
Αυτά τα ευρήματα εξηγούν γιατί μας στοιχειώνουν συχνά μονοπάτια που δεν έχουμε ακολουθήσει – η επιλογή μας να απορρίψουμε μια ελκυστική αλλά λιγότερο βέβαιη ευκαιρία εργασίας ή να αποτύχουμε να εκφράσουμε το ρομαντικό μας ενδιαφέρον σε έναν φίλο λόγω του φόβου της απόρριψης.
Γιατί οι τύψεις για την αδράνεια μας στοιχειώνουν περισσότερο από αυτές για τη δράση;
Μια εξήγηση είναι ότι είναι πιο εύκολο να ξεπεραστούν οι τύψεις για δράση. Ας υποθέσουμε ότι άρπαξες την ευκαιρία για μια δουλειά που πίστευες ότι θα ήταν εξαιρετική, αλλά στην πορεία κατάλαβες ότι ήταν λάθος επιλογή. Μπορείς απλά να παραιτηθείς από αυτή τη δουλειά – ή τουλάχιστον να αναζητήσεις άλλη θέση. Οι τύψεις της δράσης ξεπερνιούνται εύκολα αφού μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε ως κακές επιλογές που έχουμε κάνει μαθαίνοντας από τα λάθη μας.
Είναι πολύ πιο δύσκολο να συνέλθεις από τις τύψεις της αδράνειας. Εάν δεν υποβάλεις αίτηση για εργασία ή απορρίψεις μια προσφορά εργασίας γιατί φοβήθηκες, σε αυτό το σημείο υπάρχουν λίγα πράγματα που μπορείς να κάνεις για να διορθώσεις αυτήν την επιλογή. Το πιθανότερο είναι η θέση να καλύφθηκε και εσύ να μη μάθεις ποτέ αν σου ταίριαζε ή όχι. Αλλά ακόμα και στην αγάπη, αν δεν κυνήγησες ποτέ τον έρωτα της ζωής σου ή αν δεν έδειξες τα αληθινά σου συναισθήματα, αυτό το άτομο μπορεί τώρα να είναι παντρεμένο και ποτέ δεν θα μάθεις πώς θα είχε καταλήξει αυτή η σχέση.
Μια άλλη εξήγηση είναι ότι επεξεργαζόμαστε τις τύψεις για δράση έναντι αδράνειας με διαφορετικούς τρόπους. Οι τύψεις για δράση συχνά προκαλούν μια ξεκάθαρη συναισθηματική αντίδραση, όπως ενοχές, θλίψη ή θυμό. Αναγνωρίζουμε ότι έγιναν λάθη και συμπεριφερόμαστε ανάλογα.
Αλλά είναι πιο δύσκολο να επεξεργαστείς – ή να συμβιβαστείς με – τις τύψεις της αδράνειας. Αυτή η αβεβαιότητα εξηγεί γιατί οι τύψεις για δράση τείνουν να εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου, ενώ οι τύψεις για αδράνεια εντείνονται όσο περνάει ο καιρός.
Tip of the Day: Πολλοί άνθρωποι – ίσως ακόμη και οι περισσότεροι άνθρωποι – περνούν τη ζωή τους φοβισμένοι να αναλάβουν δράση. Γιατί; Γιατί το να ρισκάρεις και να αρπάξεις μια ευκαιρία είναι επικίνδυνο. Μπορεί να οδηγήσει σε απογοήτευση, αποτυχία ή απόρριψη.
Όπως λένε «Τα εύσημα ανήκουν σε εκείνους που είναι πραγματικά στην αρένα, που αγωνίζονται γενναία. Που γνωρίζουν τους πιο μεγάλους ενθουσιασμούς, τις μεγάλες αφιερώσεις και “δαπανούν” τον εαυτό τους σε έναν αξιόλογο σκοπό. Που στην καλύτερη περίπτωση γνωρίζουν τον θρίαμβο του υψηλού επιτεύγματος. Και οι οποίοι, στη χειρότερη, αν αποτύχουν, αποτυγχάνουν ενώ τολμούν πολύ, έτσι ώστε η θέση τους να μην είναι ποτέ με εκείνες τις ψυχρές και συνεσταλμένες ψυχές που δεν γνωρίζουν ούτε νίκη ούτε ήττα».
Αυτός ο τύπος νοοτροπίας που αποστρέφεται τον κίνδυνο μπορεί επίσης να έχει μόνιμες συνέπειες. Μας ενθαρρύνει να αρκεστούμε στην ασφάλεια αντί να τολμήσουμε να πάμε στο άγνωστο. Μένουμε λοιπόν σε δουλειές που δεν βρίσκουμε ανταποδοτικές και σε σχέσεις που δεν μας κάνουν ευτυχισμένους.
Εσύ πόσο τολμηρός είσαι;
