Ωκυτοκίνη: Η «ορμόνη της αγάπης» και η άλλη πλευρά της!

Η ωκυτοκίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στον εγκέφαλο, πιο συγκεκριμένα στον υποθάλαμο και στη συνέχεια μεταφέρεται και εκκρίνεται από την υπόφυση. Η κύρια λειτουργία της είναι η διευκόλυνση του τοκετού μέσω των συσπάσεων της μήτρας και η διατήρηση του μητρικού θηλασμού, μέσω των θηλαστικών κινήσεων.

Το σώμα μας παράγει ωκυτοκίνη όταν υπάρχει έντονη συναισθηματική διέγερση.

Πώς η ωκυτοκίνη ωφελεί την υγεία μας;
H ωκυτοκίνη έχει πολλαπλές δράσεις στη συμπεριφορά μας:

Συμβάλλει στη χαλάρωση, στην εμπιστοσύνη, στην ψυχολογική σταθερότητα και στην οικοδόμηση των σχέσεων. Επίσης, προκαλεί συναισθήματα αγάπης και προστασίας, τα οποία εμφανίζονται φυσικά όταν γονείς και παιδιά κοιτάζονται στα μάτια ή όταν αγκαλιάζονται. Χαμηλά επίπεδα ωκυτοκίνης έχουν συσχετιστεί με στοιχεία κατάθλιψης.

Πώς μπορούμε να αυξήσουμε την ωκυτοκίνη στον οργανισμό μας;
Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας φυσικός τρόπος για να αυξηθούν τα επίπεδα της ωκυτοκίνης είναι η άσκηση. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ταχεία άνοδος των επιπέδων της ωκυτοκίνης στο σάλιο των ατόμων μετά από εντατική προπόνηση σε πολεμικές τέχνες. Αξιοσημείωτο
είναι ότι η μουσική συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων, ιδιαίτερα σε άτομα που τραγουδούν σε ομάδες προσθέτοντας το στοιχείο του δεσμού. Ακόμα και το απλό άγγιγμα, η αγκαλιά, το μασάζ, ο έρωτας αυξάνουν τα επίπεδα της ωκυτοκίνης, ενισχύοντας χαρακτηριστικά της
προσωπικότητας σε κοινωνικές επαφές, όπως η ηεξωστρέφεια, η εμπιστοσύνη, η φιλικότητα, ο αλτρουισμός.

Καθώς κάνουμε οπτική επαφή με κάποιον άλλον άνθρωπο, απελευθερώνεται ωκυτοκίνη και οι κόρες των ματιών μας αποκτούν την τάση να αντιγράψουν αυτές του ανθρώπου που έχουμε απέναντί μας, ένα φαινόμενο που επηρεάζει το επίπεδο της εμπιστοσύνης.
Όταν οι κόρες ενός ατόμου διαστέλλονται, το άλλο άτομο έχει την τάση να το εμπιστεύεται περισσότερο, ενώ, όταν συστέλλονται, το αντίθετο. Αλλά η εμπιστοσύνη χτίζεται πιο έντονα, όταν τα μάτια συγχρονίζονται.

Ωστόσο, αυτή η διαδικασία είναι ελάχιστα κατανοητή. Όλες αυτές οι πολύ θετικές δράσεις της ωκυτοκίνης, οδήγησαν τους επιστήμονες, στην παραδοχή της, ως ενός από τα πιο ελπιδοφόρα συστήματα νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου για τη θεραπεία νόσων όπως ο αυτισμός, ο επίμονος φόβος, η επιλόχειος κατάθλιψη. Υπάρχει βέβαια αρκετός δρόμος για ασφαλή δεδομένα.

Η ωκυτοκίνη βρέθηκε να αποδυναμώνει το φαινόμενο μίμησης της διαστολής της κόρης και να ενισχύει τη συστολή της κόρης, αντανακλώντας μια προηγούμενη μελέτη που βρήκε ότι η ορμόνη οδηγεί τους ανθρώπους να «αντιγράψουν» τα θυμωμένα πρόσωπα, αλλά όχι τα
χαρούμενα. Αυτά τα συμπεράσματα συνάδουν με προηγούμενη έρευνα που έδειξε ότι η ωκυτοκίνη βελτιώνει την ικανότητά μας να διακρίνουμε τα αξιόπιστα από τα αναξιόπιστα πρόσωπα.
Οι συγγραφείς της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Λέιντεν εξηγούν στα συμπεράσματά τους που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B΄: «Η φύση δεν ανταμείβει την αφέλεια και από εξελικτική σκοπιά μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι
η ωκυτοκίνη δεν ενισχύει την εμπιστοσύνη άνευ όρων, αλλά αυξάνει την επαγρύπνηση και την όξυνση της αντίληψης κοινωνικών σημάτων».
Η σκοτεινή πλευρά της ωκυτοκίνης επισημαίνεται σε μια νέα μελέτη, η οποία την συνδέει με τη δυσπιστία.
Ερευνητές στην Ολλανδία έθεσαν ως στόχο να διερευνήσουν κατά πόσον η ωκυτοκίνη επηρεάζει τους ανθρώπους να δημιουργήσουν αισθήματα εμπιστοσύνης κατά την οπτική
επαφή, συναισθήματα, μεταξύ των οποίων η οικειότητα και ο κοινωνικός έλεγχος.

Η άποψη για την ωκυτοκίνη αλλάζει: Δεν είναι πλέον η “ορμόνη της αγάπης”, το κλειδί για εμπιστοσύνη χωρίς όρια, αλλά στην πραγματικότητα έχει μια σκοτεινή πλευρά. Σε
ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί ακόμη και να μειώσει την εμπιστοσύνη».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑTIKA
Το σίγουρο είναι ότι η ωκυτοκίνη αποτελεί μία από τις ορμόνες της «καλή διάθεσης» και μαζί με τις υπόλοιπες σεροτονίνη, ντοπαμίνη και ενδορφίνες που παράγονται όταν κάπoιος
αγκαλιάζει και αγκαλιάζεται, είναι υπεύθυνες για την εξωτερική αλλά κυρίως για την εσωτερική ηρεμία.

Ελένη Κομνηνού
Ειδική Ρευματολόγος, Clinical Assistant Professor of University of Nicosia, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ρευματολογικού Τμήματος Metropolitan General, Διευθύντρια Κλινικής “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων" Metropolitan General, Υπεύθυνη Τμήματος “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησης" ΜΗΤΕΡΑ