Επηρεάζει η κυνική πτυχή της ανθρώπινης φύσης τα κίνητρα ενός ατόμου για εξουσία και την τελική απόκτησή της;
Νέα έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ενώ ο κυνισμός μπορεί να εντείνει τα κίνητρα εξουσίας, ιδιαίτερα προς την κυριαρχία, παραδόξως εμποδίζει την πραγματική απόκτηση εξουσίας. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο British Journal of Psychology.
Ο κυνισμός χαρακτηρίζεται από την πεποίθηση ότι όλες οι ανθρώπινες ενέργειες υποκινούνται από εγωισμό, υποδηλώνοντας ότι τα άτομα είναι πρόθυμα να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να ικανοποιήσουν τις δικές τους επιθυμίες. Αυτή η προοπτική για την ανθρώπινη φύση παραδοσιακά συνδέεται με μια σειρά από αρνητικά αποτελέσματα, που κυμαίνονται από φτωχότερες κοινωνικές σχέσεις και οικονομικές δυσκολίες έως μεγαλύτερους κινδύνους προβλημάτων σωματικής και ψυχικής υγείας, ακόμη και αυξημένη πιθανότητα θνησιμότητας. Ωστόσο, η επιρροή του στην επιδίωξη και την απόκτηση εξουσίας -μια κεντρική πτυχή της κοινωνικής και επαγγελματικής ιεραρχίας- παραμένει λιγότερο διερευνημένη.
«Βρίσκω ενδιαφέρον να κατανοήσω τις σχέσεις μεταξύ της προσωπικότητας και του επιτεύγματος εξουσίας/ηγεσίας. Ποιος είναι πιο πιθανό να επιθυμεί την εξουσία και είναι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι που τείνουν να κατακτήσουν επίσης θέσεις εξουσίας;» αναφέρει η συγγραφέας της μελέτης Olga Stavrova, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Lübeck.
Η έρευνα εξέτασε τη σχέση μεταξύ κυνισμού και εξουσίας μέσω τεσσάρων ξεχωριστών μελετών, καθεμία σχεδιασμένη να εξετάσει διαφορετικές πτυχές του πώς οι κυνικές πεποιθήσεις για την ανθρώπινη φύση μπορεί να επηρεάσουν τα κίνητρα εξουσίας και την επίτευξη ηγετικών θέσεων.
Αυτές οι μελέτες δίνουν μια περίπλοκη εικόνα της σχέσης κυνισμού και εξουσίας. Ενώ ο κυνισμός φαίνεται να οδηγεί την επιθυμία για εξουσία, ιδιαίτερα μορφές εξουσίας που χαρακτηρίζονται από έλεγχο και κυριαρχία, ταυτόχρονα εμποδίζει τόσο την άτυπη ανάδειξη ηγέτη σε ομαδικά περιβάλλοντα όσο και την επίσημη κατάκτηση ηγετικών θέσεων εντός των εταιριών.
Αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν την ιδέα ότι ο κυνισμός είναι ένα καθαρά προστατευτικό ή πλεονεκτικό χαρακτηριστικό, υπογραμμίζοντας τα πιθανά μειονεκτήματά του σε κοινωνικά και επαγγελματικά πλαίσια προόδου.
Το ερώτημα εάν οι θέσεις εξουσίας θα μπορούσαν να επηρεάσουν το επίπεδο κυνισμού κάποιου παραμένει ανοιχτό για μελλοντική έρευνα. «Ακόμα δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς εμποδίζει τους κυνικούς να φτάσουν σε θέσεις εξουσίας. Είναι ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρονται στους άλλους ή η γενική τους αρνητικότητα ή κάτι άλλο;».
Μελλοντική έρευνα θα μπορούσε να διερευνήσει πώς ο κυνισμός αλληλεπιδρά με άλλα χαρακτηριστικά προσωπικότητας ή κοινωνικές δεξιότητες επηρεάζοντας τη δυναμική της εξουσίας και εάν οι εμπειρίες αδυναμίας ή ασέβειας τροφοδοτούν τον κυνισμό με την πάροδο του χρόνου.
