ΧΡΟΝΙΑ ΦΛΕΓΜΟΝΗ και η σημασία της

Η φλεγμονή είναι μέρος του αμυντικού μηχανισμού του οργανισμού. Είναι η διαδικασία με την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει και απομακρύνει επιβλαβή και ξένα ερεθίσματα και ξεκινά τη διαδικασία επούλωσης. Η φλεγμονή μπορεί να είναι είτε οξεία είτε χρόνια.

Οξεία φλεγμονή
Η βλάβη των ιστών λόγω τραύματος, μικροβιακής εισβολής ή επιβλαβών ενώσεων μπορεί να προκαλέσει οξεία φλεγμονή. Ξεκινά γρήγορα, γίνεται σοβαρή σε σύντομο χρονικό διάστημα και τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν για μερικές ημέρες, για παράδειγμα κυτταρίτιδα ή οξεία πνευμονία.
Η υποξεία φλεγμονή είναι η περίοδος μεταξύ οξείας και χρόνιας φλεγμονής και μπορεί να διαρκέσει 2 έως 6 εβδομάδες.
Η χρόνια φλεγμονή αναφέρεται επίσης ως αργή, μακροχρόνια φλεγμονή που διαρκεί αρκετούς μήνες έως χρόνια.
Γενικά, η έκταση και οι επιπτώσεις της χρόνιας φλεγμονής ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία του τραυματισμού και την ικανότητα του σώματος να επιδιορθώσει και να ξεπεράσει τη βλάβη.

Αιτιολογία
Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να προκληθεί από τα ακόλουθα:

1. Αποτυχία εξάλειψης του παράγοντα που προκαλεί οξεία φλεγμονή, όπως μολυσματικοί οργανισμοί να παραμείνουν στον ιστό για παρατεταμένη περίοδο.

2. Έκθεση σε χαμηλό επίπεδο συγκεκριμένου ερεθιστικού ή ξένου υλικού που δεν μπορεί να εξαλειφθεί με ενζυμική διάσπαση ή φαγοκυττάρωση στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων ουσιών ή βιομηχανικών χημικών ουσιών που μπορούν να εισπνευθούν για μεγάλο χρονικό
διάστημα, για παράδειγμα, σκόνη πυριτίου.

3. Μια αυτοάνοση διαταραχή στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει το φυσιολογικό συστατικό του σώματος ως ξένο αντιγόνο και επιτίθεται σε υγιή ιστό
προκαλώντας ασθένειες όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA), ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ).

4. Ένα ελάττωμα στα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για τη μεσολάβηση της φλεγμονής που οδηγεί σε επίμονη ή υποτροπιάζουσα φλεγμονή, όπως αυτοφλεγμονώδεις διαταραχές (Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός).

5. Επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας φλεγμονής. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρόνια φλεγμονή είναι μια ανεξάρτητη απόκριση και όχι μια συνέχεια οξείας φλεγμονής για παράδειγμα ασθένειες όπως η φυματίωση και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Οι φλεγμονώδεις και βιοχημικοί επαγωγείς προκαλούν οξειδωτικό στρες και μιτοχονδριακή δυσλειτουργία όπως αυξημένη παραγωγή μορίων ελεύθερων ριζών, προηγμένα τελικά προϊόντα γλυκοζυλίωσης (AGEs), κρύσταλλοι ουρικού οξέος (ουρικό), οξειδωμένες
λιποπρωτεΐνες, ομοκυστεΐνη και άλλα.

Διαφορική Διάγνωση
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η χρόνια φλεγμονή δεν είναι μια συγκεκριμένη ασθένεια αλλά μια μηχανιστική διαδικασία.
Οι ασθένειες που σχετίζονται με τη χρόνια φλεγμονή είναι πολλαπλές και περιλαμβάνουν καρδιαγγειακή νόσο, διαβήτη, κακοήθεια, αυτοάνοση νόσο, χρόνια ηπατική και
νεφρική νόσο κ.λπ.

Καλό ιστορικό, φυσική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις ρουτίνας (γλυκόζη, κρεατινίνη, ηπατική λειτουργία, πρωτεΐνη ορού ηλεκτροφόρηση, ρευματοειδής παράγοντας, πλήρης εξέταση αίματος, αντιπυρηνικά αντισώματα) μπορούν να επιβεβαιώσουν ή να αποκλείσουν τις περισσότερες από τις διαφορικές διαγνώσεις. Οι σχετικές διαγνωστικές και απεικονιστικές
μελέτες μπορεί να είναι χρήσιμες σε ορισμένες περιπτώσεις, π.χ. κολονοσκόπηση σε υποψία
φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.
Οι χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες είναι η πιο σημαντική αιτία θανάτου στον κόσμο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατατάσσει τις χρόνιες ασθένειες ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρώπινη υγεία.

Πρόγνωση
Η χρόνια φλεγμονή που δεν αντιμετωπίζεται γενικά έχει κακή πρόγνωση. Η νοσηρότητα και η θνησιμότητα που σχετίζονται με τη νόσο εξαρτώνται από την αιτιολογική μηχανιστική διαδικασία που οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να έχει επιβλαβή επίδραση στον οργανισμό και είναι βασικός παράγοντας που προκαλεί σχεδόν όλες τις χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες.

Ελένη Κομνηνού
Ειδική Ρευματολόγος, Clinical Assistant Professor of University of Nicosia, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ρευματολογικού Τμήματος Metropolitan General, Διευθύντρια Κλινικής “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων" Metropolitan General, Υπεύθυνη Τμήματος “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησης" ΜΗΤΕΡΑ