Φαντάσου να περπατάς σε έναν κόσμο όπου γιγάντια μαμούθ περιφέρονται ξανά στις αχανείς στέπες. Σου φαίνεται σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας; Κι όμως, μπορεί να είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα απ’ όσο νομίζεις. Πρόσφατα, Ιάπωνες επιστήμονες κατάφεραν να εισάγουν DNA μαμούθ σε ζωντανά κύτταρα ποντικιών, κάνοντας ένα μικρό αλλά εντυπωσιακό βήμα προς την αναβίωση αυτών των προϊστορικών γιγάντων.
Όταν το DNA «ξυπνά» μετά από χιλιάδες χρόνια
Η ιστορία ξεκινά από ένα παγωμένο μαμούθ που βρέθηκε σχεδόν ανέπαφο στη Σιβηρία. Το DNA του, αν και φθαρμένο από τον χρόνο, έκρυβε ακόμα «σπίθες» ζωής. Οι επιστήμονες πήραν αυτά τα γενετικά απομεινάρια και τα τοποθέτησαν σε κύτταρα ποντικιών, ελπίζοντας ότι θα δουν κάποια αντίδραση. Και όντως, το αρχαίο DNA έδειξε σημάδια κυτταρικής δραστηριότητας – όχι αρκετά για να αρχίσει η διαίρεση των κυττάρων, αλλά αρκετά για να αποδείξει ότι το γενετικό υλικό των μαμούθ δεν είναι εντελώς ανενεργό.
Και τώρα τι; Θα γεμίσει ο κόσμος μαμούθ;
Μην περιμένεις να δεις μαμούθ να περιφέρονται στους ζωολογικούς κήπους αύριο το πρωί. Η αναβίωση ενός εξαφανισμένου είδους είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, έρευνα και, πάνω απ’ όλα, πολλές ηθικές απαντήσεις. Γιατί να το κάνουμε; Μπορούμε να φέρουμε πίσω ένα είδος που έχει εκλείψει χωρίς να διαταράξουμε την ισορροπία του πλανήτη;
Υπάρχει μια θεωρία που λέει ότι τα μαμούθ μπορεί να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αν επιστρέψουν στις στέπες της Σιβηρίας, θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διατήρηση του permafrost (του μόνιμα παγωμένου εδάφους), εμποδίζοντας την απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ακούγεται σαν επιστημονική ουτοπία, αλλά ποιος ξέρει;
Παίζοντας με τη φύση ή διορθώνοντας λάθη του παρελθόντος;
Υπάρχει, φυσικά, και η σκοτεινή πλευρά της ιστορίας. Πού σταματάει η επιστήμη και πού αρχίζει η ηθική ευθύνη; Αν μπορούμε να επαναφέρουμε τα μαμούθ, τι μας εμποδίζει από το να προσπαθήσουμε με άλλα εξαφανισμένα είδη; Και, ακόμη χειρότερα, αν φτάσουμε σε σημείο να παίζουμε τόσο ελεύθερα με τη γενετική, μήπως αρχίσουμε να «πειράζουμε» ακόμα και τον ίδιο τον άνθρωπο;
Η απάντηση δεν είναι απλή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η επιστήμη δεν σταματά. Το αν αυτή η εξέλιξη θα μας οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον ή σε ένα Jurassic Park σενάριο, μένει να το δούμε. Προς το παρόν, τα μαμούθ κοιμούνται ακόμα στον πάγο, αλλά οι επιστήμονες δουλεύουν πυρετωδώς για να τους ξυπνήσουν. Η ερώτηση είναι: πρέπει να το κάνουν;
