Ξέρεις ποιο είναι το πιο πολύτιμο δώρο που μπορείς να δώσεις χωρίς να σου κοστίσει τίποτα; Το αίμα σου. Μία μόνο αιμοδοσία, που διαρκεί λιγότερο από 10 λεπτά, μπορεί να σώσει έως και τρεις ανθρώπινες ζωές. Και όχι, δεν είναι υπερβολή. Κάπου εκεί έξω, ένα παιδί με λευχαιμία, ένας τραυματίας τροχαίου ή μια γυναίκα σε δύσκολο τοκετό περιμένει αυτό το δώρο.
Γιατί να γίνεις αιμοδότης;
• Γιατί το αίμα δεν παράγεται στο εργαστήριο. Το μοναδικό «εργοστάσιο» που μπορεί να το παράγει είναι το ανθρώπινο σώμα. Αν δεν το δώσεις εσύ, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να βρεθεί.
• Γιατί οι ανάγκες είναι τεράστιες. Στην Ελλάδα χρειαζόμαστε περίπου 600.000 μονάδες αίματος τον χρόνο, αλλά μόλις το 50% καλύπτεται από εθελοντική αιμοδοσία. Το υπόλοιπο προέρχεται από συγγενείς και φίλους ασθενών, που τρέχουν την τελευταία στιγμή.
• Γιατί μπορεί να το χρειαστείς κι εσύ. Ή κάποιος δικός σου άνθρωπος. Ο καθένας μας είναι δυνητικά ένας μελλοντικός λήπτης αίματος.
• Γιατί κάνει καλό και σε σένα. Η αιμοδοσία ανανεώνει τον οργανισμό, μειώνει τον κίνδυνο εμφραγμάτων και ενεργοποιεί τον μυελό των οστών.
Οι πιο συχνές δικαιολογίες
«Φοβάμαι τη βελόνα» – Σοβαρά τώρα; Πονάει λιγότερο από ένα τσίμπημα κουνουπιού και διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα.
«Δεν έχω χρόνο» – Ένα ραντεβού στο κομμωτήριο κρατάει περισσότερο. Η αιμοδοσία διαρκεί 10 λεπτά.
«Και αν δεν έχω αρκετό αίμα;» – Ο οργανισμός σου αναπληρώνει πλήρως το αίμα που δίνεις μέσα σε λίγες ώρες.
Δώσε αίμα, γίνε ήρωας
Δεν χρειάζεται να φοράς κάπα για να είσαι ήρωας. Δεν χρειάζεται καν να κάνεις κάτι υπεράνθρωπο. Χρειάζεται απλώς να σηκώσεις το μανίκι και να προσφέρεις το αίμα σου. Γιατί κάθε σταγόνα μετράει. Και γιατί αύριο μπορεί να είσαι εσύ αυτός που θα περιμένει μια φιάλη αίματος για να σωθεί.
Ποιοι δεν μπορούν να δώσουν αίμα και γιατί;
Η αιμοδοσία είναι μια απλή και ανεκτίμητη πράξη, αλλά δεν μπορούν όλοι να γίνουν αιμοδότες. Υπάρχουν συγκεκριμένα ιατρικά και υγειονομικά κριτήρια που αποκλείουν προσωρινά ή μόνιμα κάποιον από το να δώσει αίμα, ώστε να διασφαλιστεί η υγεία τόσο του δότη όσο και του λήπτη.
Ποιοι αποκλείονται προσωρινά από την αιμοδοσία;
• Άτομα με χαμηλό αιματοκρίτη ή χαμηλή αιμοσφαιρίνη – Ειδικά στις γυναίκες, αν βρεθεί χαμηλός αιματοκρίτης, η αιμοδοσία αναβάλλεται μέχρι να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα.
• Όσοι έχουν κάνει πρόσφατα κάποιο εμβόλιο – Ο αποκλεισμός διαρκεί από μερικές ημέρες έως εβδομάδες, ανάλογα με το εμβόλιο.
• Όσοι έχουν περάσει πρόσφατα κάποια λοίμωξη ή έχουν πάρει αντιβιοτικά – Για τη γρίπη, το κρυολόγημα ή άλλες λοιμώξεις, η αναβολή είναι 15-30 ημέρες από την πλήρη ανάρρωση.
• Όσοι έχουν κάνει τατουάζ ή piercing τους τελευταίους 4 μήνες – Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μικροβιακής μόλυνσης.
• Άτομα που έχουν ταξιδέψει σε περιοχές με κίνδυνο μολυσματικών ασθενειών – Όπως περιοχές με ελονοσία ή ιό Ζίκα, όπου η αναβολή μπορεί να φτάσει και τον έναν χρόνο.
• Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες – Δεν επιτρέπεται η αιμοδοσία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για 6 μήνες μετά τον τοκετό ή όσο διαρκεί ο θηλασμός.
• Όσοι έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση – Ο χρόνος αναμονής εξαρτάται από τη φύση της επέμβασης και την ανάρρωση.
Ποιοι αποκλείονται μόνιμα από την αιμοδοσία;
• Άτομα με σοβαρές χρόνιες παθήσεις – Όπως καρδιοπάθειες, βαριές πνευμονοπάθειες, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, κίρρωση ήπατος.
• Άτομα με μεταδοτικές ασθένειες που μεταδίδονται μέσω του αίματος – Όπως HIV/AIDS, ηπατίτιδα B ή C, σύφιλη.
• Όσοι έχουν κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών ενδοφλέβια – Λόγω υψηλού κινδύνου μετάδοσης ασθενειών.
• Άτομα με αιματολογικές διαταραχές – Όπως σοβαρές αναιμίες, αιμορροφιλία ή άλλες διαταραχές πήξης του αίματος.
• Όσοι έχουν νοσήσει από συγκεκριμένες νευρολογικές παθήσεις – Όπως σκλήρυνση κατά πλάκας ή επιληψία με κρίσεις.
Τι να κάνεις αν δεν ξέρεις αν μπορείς να δώσεις αίμα;
Αν δεν είσαι σίγουρος, μπορείς να απευθυνθείς σε μια μονάδα αιμοδοσίας, όπου θα σου κάνουν έναν βασικό έλεγχο (αιματοκρίτης, ερωτηματολόγιο) για να δουν αν πληροίς τα κριτήρια. Το πιο σημαντικό είναι ότι ακόμα κι αν δεν μπορείς να δώσεις αίμα, μπορείς να ενθαρρύνεις άλλους να το κάνουν!
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η αιμοδοσία σώζει ζωές. Και εσύ, με μια τόσο απλή πράξη, μπορείς να γίνεις η διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου για κάποιον συνάνθρωπό σου. Θα αφήσεις αυτή την ευκαιρία να πάει χαμένη;
