Αν τελευταία σου φαίνεται αδύνατο να βρεις ένα καινούριο αυτοκίνητο σε λογική τιμή, δεν είναι ιδέα σου. Τα οικονομικά μοντέλα — αυτά που κάποτε απευθύνονταν σε νέους, οικογένειες και μεσαία τάξη — εξαφανίζονται σταδιακά από την αγορά. Ακόμα και αυτοκίνητα που ξεκινούν από 15.000€ με 18.000€, σχεδόν κανείς δεν τα επιλέγει αφού οι εκδόσεις τους είναι κάτι λιγότερο από βασικές, οπότε αναγκαστικά προσθέτεις έξτρα και τοκόστος προφανώς ανεβαίνει.
Η περίπτωση του Ford Maverick το αποδεικνύει. Όταν παρουσιάστηκε στα τέλη του 2021, αυτή η συμπαγής pickup κατέκτησε κοινό και ειδικούς. Ήταν η «αντίσταση» στην υπερβολή των πανάκριβων SUV. Με τιμή λιανικής κάτω από 20.000 δολάρια (για το βασικό μοντέλο), έγινε ανάρπαστο. Όμως… τόσο ανάρπαστο που μέσα στους πρώτους μήνες πουλιόταν με 25% πάνω από την αρχική τιμή, εξαιτίας υψηλής ζήτησης και περιορισμένης διαθεσιμότητας.
Σήμερα, μόλις τέσσερα χρόνια μετά, η βασική έκδοση κοστίζει 28.145 δολάρια — αύξηση 41%. Και δεν είναι η μόνη περίπτωση.
Τα φτηνά αυτοκίνητα απλώς… χάνονται
Σύμφωνα με την Edmunds, τον Φεβρουάριο του 2025, μόλις το 4,8% των νέων αυτοκινήτων που πωλήθηκαν στις ΗΠΑ κόστιζαν κάτω από 25.000 δολάρια. Το 2019, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 23%.
Η αύξηση τιμών δεν οφείλεται απλώς στον πληθωρισμό. Δεδομένα από την Kelley Blue Book δείχνουν ότι μάρκες που θεωρούνταν “οικονομικές” (Hyundai, Kia, Toyota, Dodge) έχουν αυξήσει τις τιμές τους πολύ πάνω από τον μέσο όρο της αγοράς. Αντιθέτως, πολυτελείς μάρκες όπως Audi, Porsche, Jaguar είδαν σχετικά μικρότερες αυξήσεις — και κάποιες, αναλογικά, είναι σήμερα φθηνότερες από το 2019 (αν λάβεις υπόψη τον πληθωρισμό).
Γιατί όμως εξαφανίζονται τα οικονομικά μοντέλα;
🔹 Κόστος παραγωγής ≠ κέρδος
Η κατασκευή ενός “φτηνότερου” αυτοκινήτου δεν είναι απαραίτητα πιο οικονομική για τον κατασκευαστή. Τα έξοδα για σχεδιασμό, ασφάλεια, υλικά και κανονισμούς είναι σχεδόν τα ίδια με εκείνα ενός ακριβού μοντέλου. Οπότε, οι εταιρείες προτιμούν να ρίχνουν τις ίδιες δαπάνες σε μοντέλα με μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους.
🔹 Μικρότερο περιθώριο = μικρότερο ενδιαφέρον
Ο Ford Maverick είχε πολύ μικρό περιθώριο κέρδους, σύμφωνα με τον Steven Symes του Auto Wire. Αντίθετα, το F-150 (το πιο δημοφιλές φορτηγό της Ford) έχει περιθώριο ~20% ανά όχημα και φέρνει σχεδόν το 90% των συνολικών κερδών της εταιρείας. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις ποιο μοντέλο θέλει να πουλάει ο κατασκευαστής.
🔹 Το κοινό άλλαξε προσδοκίες
Όπως εξηγεί ο Ivan Drury από την Edmunds, οι αγοραστές σήμερα δεν θέλουν “απλά” αυτοκίνητα. Έχουν συνηθίσει σε οθόνες αφής, κάμερες, θερμαινόμενα καθίσματα και ηχοσυστήματα — και είναι πρόθυμοι να πληρώσουν γι’ αυτά. Το φαινόμενο είναι αλυσιδωτό: όσο αυξάνονται οι απαιτήσεις, τόσο αυξάνονται και τα βασικά πακέτα, και μειώνονται οι “απλές” εκδόσεις.
🔹 Κερδισμένοι οι… dealers
Στην Ευρώπη, οι αγοραστές προπαραγγέλνουν αυτοκίνητα. Στις ΗΠΑ (και σε πολλές άλλες αγορές), μόνο το 20% προπαραγγέλλει. Οι περισσότεροι αγοράζουν απλώς από ό,τι υπάρχει στο στοκ. Οι αντιπροσωπείες το εκμεταλλεύονται: αποφεύγουν να κρατούν φτηνά μοντέλα και επενδύουν σε αυτά με καλύτερα περιθώρια κέρδους.
Υπάρχει ελπίδα;
Ίσως. Καθώς η οικονομική αβεβαιότητα παραμένει, κάποιοι αγοραστές επιστρέφουν στα οικονομικότερα μοντέλα. Το Nissan Sentra σημείωσε αύξηση 40% σε ετήσιες πωλήσεις το 2024, ωθώντας τις εταιρείες να ξανασκεφτούν τη στρατηγική τους. Η Ford μάλιστα αύξησε την παραγωγή μιας πιο βασικής έκδοσης του F-150.
Αν αναρωτιέσαι γιατί δεν βρίσκεις πλέον καινούριο αυτοκίνητο κάτω από 25.000 ευρώ, η απάντηση είναι απλή: κανείς δεν θέλει να το φτιάξει, κανείς δεν θέλει να το πουλήσει — και οι περισσότεροι από εμάς… μάλλον δεν θέλουμε πια να το αγοράσουμε.
🔹 Ήξερες ότι η Toyota Corolla, ένα από τα πιο οικονομικά και δημοφιλή μοντέλα όλων των εποχών, έχει πουλήσει πάνω από 50 εκατομμύρια μονάδες παγκοσμίως από το 1966;
🔹 Ήξερες ότι το 2022, το μέσο νέο αυτοκίνητο στις ΗΠΑ κόστιζε περισσότερο από 48.000 δολάρια — σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ τιμής;
🔹 Ήξερες ότι η Tesla δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε συμβατικές εκθέσεις αυτοκινήτων και πωλεί τα μοντέλα της απευθείας online, χωρίς μεσάζοντες;
🔹 Ήξερες ότι ο μέσος Αμερικανός κρατά το αυτοκίνητό του πάνω από 12 χρόνια, σε αντίθεση με μόλις 8 χρόνια πριν από δύο δεκαετίες;
🔹 Ήξερες ότι το πρώτο «λαϊκό» αυτοκίνητο στον κόσμο θεωρείται το Volkswagen Beetle, σχεδιασμένο τη δεκαετία του ’30 με βασική απαίτηση να μπορεί να μεταφέρει δύο ενήλικες και τρία παιδιά;
🔹 Ήξερες ότι οι οθόνες αφής και τα infotainment συστήματα έχουν αντικαταστήσει σχεδόν το 90% των φυσικών κουμπιών σε νέα μοντέλα, αυξάνοντας όμως την πιθανότητα απόσπασης προσοχής του οδηγού;
🔹 Ήξερες ότι στην Ιαπωνία κυκλοφορούν ειδικά «kei cars», μικροσκοπικά και οικονομικά αυτοκίνητα που έχουν φορολογικά κίνητρα και δεν ξεπερνούν τα 3,4 μέτρα μήκος;
🔹 Ήξερες ότι το κόστος ασφάλειας και τεχνολογίας στα νέα αυτοκίνητα (όπως αισθητήρες, κάμερες και συστήματα υποβοήθησης) συχνά υπερβαίνει το κόστος του κινητήρα στα μικρά μοντέλα;
🔹 Ήξερες ότι τα χρηματοδοτικά πακέτα νέων αυτοκινήτων στις ΗΠΑ φτάνουν πλέον μέχρι και τους 84 μήνες (7 χρόνια), με επιτόκια που ξεπερνούν το 10%;
🔹 Ήξερες ότι πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες πλέον βγάζουν περισσότερα κέρδη από after-sales υπηρεσίες (όπως αναβαθμίσεις software ή συνδρομητικές λειτουργίες), παρά από την ίδια την πώληση του αυτοκινήτου;