Τα McDonald’s έχουν δοκιμάσει πολλά πράγματα κατά καιρούς: McRib, Chicken McNuggets, Filet-o’-Fish. Κάποια έγιναν θρύλος, άλλα εξαφανίστηκαν αθόρυβα. Όμως κανένα δεν συνοδεύτηκε με τόσο σάλο όσο το… McAfrika.
Ήταν 2002, όταν τα McDonald’s αποφάσισαν να λανσάρουν στη Νορβηγία ένα νέο limited edition burger. Στο πλαίσιο μιας καμπάνιας που «γιόρταζε» τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα McDonald’s παρουσίασαν μια σειρά από «τοπικά εμπνευσμένες» γεύσεις – κι έτσι γεννήθηκε το McAfrika. Ένα burger με πίτα αντί για ψωμάκι, μοσχαρίσιο κρέας, ντομάτα και τυρί, που διαφημίστηκε ως “αυθεντική αφρικανική συνταγή”.
Το πρόβλημα; Καταρχάς, δεν υπήρχε καμία σχέση με την αφρικανική γαστρονομία – τουλάχιστον όχι με κάτι που να εκπροσωπεί ολόκληρη την ήπειρο, όπως υπονοούσε η ονομασία. Η πίτα παραπέμπει περισσότερο σε κουζίνες της Μέσης Ανατολής ή της Βόρειας Αφρικής, και όχι στο σύνολο της υποσαχάριας Αφρικής. Με άλλα λόγια, τα McDonald’s επινόησαν ένα “εξωτικό” burger και του κόλλησαν την ταμπέλα “Αφρική”.
Και αν αυτό δεν ήταν αρκετά άκομψο, η χρονική συγκυρία το έκανε ακόμα χειρότερο. Εκείνη την περίοδο, η Αφρική – και κυρίως η νότια περιοχή – βίωνε μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών, με μαζικούς λιμούς να απειλούν εκατομμύρια ανθρώπους. Το λανσάρισμα ενός “αφρικανικού burger” σε μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, με αναφορές σε μια ήπειρο που πεινούσε, φάνηκε τουλάχιστον προσβλητικό.
Μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως ο νορβηγικός Ερυθρός Σταυρός αντέδρασαν έντονα. Εθελοντές μοίραζαν μπροστά στα καταστήματα “κρακεράκια λιμού”, τα ίδια που δίνονται σε αφρικανικές κοινότητες για την καταπολέμηση του υποσιτισμού. Ζήτησαν από τα McDonald’s να αποσύρουν το προϊόν. Η απάντηση; Καμία υποχώρηση – το McAfrika παρέμεινε στο μενού μέχρι το τέλος της καμπάνιας.
Αν νομίζετε ότι τα McDonald’s έμαθαν από την κατακραυγή, ξανασκεφτείτε το. Το 2008, το McAfrika έκανε comeback – αυτή τη φορά με ψωμάκι και μια “εξωτική αφρικανική σος” με κάρι, μαγιονέζα και τσίλι. Η αντίδραση ήταν παρόμοια. Το προϊόν εξαφανίστηκε ξανά. Και – ευτυχώς – δεν επανήλθε ποτέ.
Μερικές φορές, η γαστρονομική «έμπνευση» καλό είναι να περνάει κι από λίγη σκέψη. Και ενσυναίσθηση.
