Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι απλώς άλλη μια εθνική γιορτή. Είναι ένα κομμάτι συλλογικής μνήμης που θυμίζει πως η ελευθερία δεν χαρίζεται – κερδίζεται.
Ήταν ξημέρωμα 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν ο Ιταλός πρέσβης Εμμανουέλε Γκράτσι παρέδωσε στον τότε πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά ένα τελεσίγραφο: να επιτρέψει τη διέλευση ιταλικών στρατευμάτων από την Ελλάδα. Η απάντηση ήταν λιτή αλλά ιστορική: «Alors, c’est la guerre!» (Λοιπόν, έχουμε πόλεμο).
Στα ελληνικά μεταφράστηκε ως ένα ξερό, περήφανο «ΟΧΙ».
Το ίδιο πρωί, η Ελλάδα μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γράφοντας μια από τις πιο ηρωικές σελίδες της ιστορίας της. Ολόκληρος ο λαός ενώθηκε – στρατιώτες, γυναίκες, παιδιά – σ’ έναν αγώνα που δεν βασίστηκε μόνο στη δύναμη των όπλων αλλά κυρίως στη δύναμη της ψυχής.
Τι σηματοδοτεί η 28η Οκτωβρίου σήμερα
Περισσότερο από 80 χρόνια μετά, η επέτειος του «Όχι» δεν είναι μόνο αναφορά σε ένα ιστορικό γεγονός. Είναι σύμβολο στάσης ζωής.
Μας θυμίζει ότι το να λες «όχι» σε ό,τι σε καταπιέζει – είτε αυτό είναι εξωτερικός εχθρός, είτε φόβος, είτε αδικία – είναι πράξη ελευθερίας.
Γι’ αυτό και η 28η Οκτωβρίου δεν είναι μια μέρα μνήμης. Είναι μια μέρα υπερηφάνειας και ευθύνης.
Ήξερες ότι…
-
Το «Όχι» δεν ειπώθηκε ποτέ ακριβώς έτσι; Η φράση του Μεταξά ήταν στα γαλλικά, όμως ο λαός τη μετέτρεψε αυθόρμητα στο δυνατό σύνθημα που ένωσε τη χώρα.
-
Η πρώτη πόλη που βομβαρδίστηκε ήταν η Πάτρα, μόλις λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του πολέμου.
-
Στα βουνά της Πίνδου, οι γυναίκες της Ηπείρου έγιναν «ζωντανοί ήρωες», μεταφέροντας τρόφιμα και πολεμοφόδια μέσα στο χιόνι.
-
Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που νίκησε τις δυνάμεις του Άξονα, προκαλώντας παγκόσμιο θαυμασμό.
-
Το τραγούδι «Παιδιά της Ελλάδος, παιδιά», με τη φωνή της Σοφίας Βέμπο, γράφτηκε μέσα στις πρώτες μέρες του πολέμου και έγινε το ανεπίσημο “soundtrack” της Αντίστασης.
Fun Facts
-
Στην Αυστραλία και τις ΗΠΑ, ελληνικές κοινότητες διοργανώνουν παρελάσεις και εκδηλώσεις, κρατώντας ζωντανή τη μνήμη του έπους.
-
Από το 1942, οι μαθητικές παρελάσεις καθιερώθηκαν ως φόρος τιμής στα παιδιά που έζησαν τον πόλεμο.
-
Η Σημαία υψώνεται παντού με τη μεγαλύτερη δυνατή τιμή: ακόμα και στα πιο μικρά νησιά, η 28η είναι μέρα εθνικής συγκίνησης και ενότητας.
Η επέτειος του Όχι δεν είναι απλώς ιστορία. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ελευθερία αρχίζει με μια επιλογή: να σταθείς όρθιος όταν όλοι περιμένουν να σκύψεις.
