Η τέχνη βρίσκεται σε μια νέα ψηφιακή εποχή, όπου αλλάζει ο τρόπος που δημιουργούμε και απολαμβάνουμε τα έργα, αλλά και ο τρόπος που οι καλλιτέχνες προβάλλουν τη δουλειά τους. Στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής βρίσκονται τα NFTs, μια πρωτοποριακή τεχνολογία που έχει τραβήξει το ενδιαφέρον σε όλο τον κόσμο.
Τι είναι τα NFTs
NFT σημαίνει «Non-Fungible Token» — ή αλλιώς «μη ανταλλάξιμο ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο». Αυτό σημαίνει ότι κάθε NFT είναι μοναδικό και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιο άλλο ίδιο, σε αντίθεση με τα κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin, που είναι ανταλλάξιμα μεταξύ τους. Με απλά λόγια, ένα NFT λειτουργεί ως ψηφιακό «πιστοποιητικό ιδιοκτησίας» για ένα συγκεκριμένο ψηφιακό έργο, όπως μια εικόνα, ένα βίντεο, ένα κομμάτι μουσικής ή ακόμα και ένα ψηφιακό αντικείμενο μέσα σε ένα παιχνίδι.
Το πρώτο NFT στην ιστορία
Το πρώτο NFT που θεωρείται ευρέως ότι έθεσε τις βάσεις για την αγορά είναι το “Quantum”, δημιουργία του ψηφιακού καλλιτέχνη Kevin McCoy το 2014. Το “Quantum” είναι ένα ψηφιακό animation ενός πολύγωνου που αλλάζει σχήματα και χρώματα, και καταγράφηκε στο blockchain Namecoin ως το πρώτο γνωστό «non-fungible token».
Ωστόσο, το NFT που έκανε μεγάλη αίσθηση και έφερε την τεχνολογία στο ευρύ κοινό ήταν η σειρά έργων CryptoPunks, από την εταιρεία Larva Labs το 2017. Πρόκειται για 10.000 μοναδικά ψηφιακά πορτρέτα χαρακτήρων, που πωλήθηκαν ή πωλούνται για εκατομμύρια δολάρια.
Τον Μάρτιο του 2021, το πιο διάσημο NFT, το έργο “Everydays: The First 5000 Days” του Beeple, πωλήθηκε σε δημοπρασία του οίκου Christie’s για 69 εκατομμύρια δολάρια, φέρνοντας τα NFTs στο παγκόσμιο προσκήνιο της τέχνης.
Πώς αλλάζει η τέχνη με τα NFTs
Τα NFTs δίνουν τη δυνατότητα στους καλλιτέχνες να πωλούν τα ψηφιακά τους έργα ως μοναδικά κομμάτια, διατηρώντας τον έλεγχό τους. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να κερδίζουν απευθείας από το κοινό, χωρίς μεσάζοντες ή γκαλερί. Επιπλέον, οι δημιουργοί μπορούν να προγραμματίσουν τα NFTs ώστε να λαμβάνουν αυτόματα ποσοστά κάθε φορά που το έργο τους μεταπωλείται. Έτσι, αν το έργο τους αποκτήσει αξία, συνεχίζουν να επωφελούνται μακροπρόθεσμα.
Κριτικές και προκλήσεις
Παρά τον ενθουσιασμό που έχουν φέρει, υπάρχουν και κάποιες ανησυχίες γύρω από τα NFTs, όπως το περιβαλλοντικό κόστος που συνδέεται με την τεχνολογία blockchain που τα στηρίζει. Ωστόσο, σήμερα, πολλά NFTs δημιουργούνται σε φιλικά προς το περιβάλλον δίκτυα blockchain που έχουν πολύ μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα. Επίσης, η αγορά των NFTs είναι ακόμα νέα και αρκετά ασταθής, με μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές. Για αυτό το λόγο, η ενημέρωση και η προσοχή είναι απαραίτητες τόσο για τους καλλιτέχνες όσο και για τους αγοραστές.
Το μέλλον της ψηφιακής τέχνης
Τα NFTs ανοίγουν τον δρόμο για μια πιο άμεση και δίκαιη σχέση ανάμεσα σε δημιουργούς και κοινό. Με τη σωστή χρήση, μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία νέων μοντέλων χρηματοδότησης της τέχνης και να δώσουν φωνή σε νέες μορφές δημιουργίας. Η τεχνολογία και η ψηφιακή τέχνη εξελίσσονται συνεχώς, φέρνοντας νέες δυνατότητες που μόλις τώρα αρχίζουμε να κατανοούμε.
