Υπάρχουν θέματα που τα αποφεύγουμε. Θέματα που βαραίνουν το δωμάτιο μόνο και μόνο στο άκουσμά τους. Η αυτοκτονία είναι ένα από αυτά. Και όμως, κάθε 10 Σεπτεμβρίου, η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυτοκτονίας έρχεται για να μας υπενθυμίσει ότι η σιωπή σκοτώνει. Ότι η ζωή, όσο εύθραυστη κι αν είναι, μπορεί να σωθεί όταν μιλήσουμε – όταν ακούσουμε.
Η αυτοκτονία δεν είναι αριθμοί. Είναι άνθρωποι. Είναι ιστορίες που κόπηκαν απότομα. Είναι φίλοι, αδέλφια, συνάδελφοι που ίσως δεν μίλησαν ποτέ ή δεν βρήκαν κάποιον να τους ακούσει. Κι όμως, μέσα από τη γνώση, τη στήριξη και την ανοιχτή συζήτηση, μπορούμε να αλλάξουμε αυτό το αφήγημα.
Τα δεδομένα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε
-
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 700.000 άνθρωποι αυτοκτονούν. Αυτό σημαίνει ότι κάθε 40 δευτερόλεπτα, ένας άνθρωπος χάνεται.
-
Για κάθε άνθρωπο που χάνει τη ζωή του από αυτοκτονία, εκτιμάται ότι περίπου 20 ακόμη επιχειρούν να βάλουν τέλος στη δική τους.
-
Στην Ελλάδα, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν περίπου 500–600 αυτοκτονίες ετησίως, με την πλειονότητα να αφορά άνδρες.
-
Η αυτοκτονία είναι η τέταρτη αιτία θανάτου για νέους 15–29 ετών παγκοσμίως.
Αυτά τα νούμερα δεν είναι απλώς στατιστικές. Είναι καμπανάκια που μας λένε ότι το πρόβλημα είναι εδώ – δίπλα μας.
Ήξερες ότι…
-
Οι άνθρωποι που μιλούν για αυτοκτονία δεν ψάχνουν προσοχή· ψάχνουν κατανόηση.
-
Ένα απλό «πώς είσαι πραγματικά;» μπορεί να ανοίξει μια χαραμάδα επικοινωνίας.
-
Το να ακούς χωρίς να διακόπτεις, χωρίς να κρίνεις, μπορεί να σώσει μια ζωή.
-
Η σύνδεση με την κοινότητα, η αίσθηση του «ανήκω», μειώνει δραματικά τον κίνδυνο αυτοκτονικής συμπεριφοράς.
-
Σύμφωνα με έρευνες, ακόμα και η πρόσβαση σε τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας μειώνει σημαντικά τις απόπειρες.
Σπάσε το ταμπού
Η αυτοκτονία κουβαλά ακόμα στίγμα. «Μη μιλάς για τέτοια», «δεν είναι σωστό να το θίγουμε», «αν το πεις, θα το προκαλέσεις». Αυτές οι φράσεις δεν σώζουν. Αντίθετα, διαιωνίζουν τη σιωπή. Και η σιωπή είναι ο χειρότερος εχθρός.
Το πρώτο βήμα είναι να παραδεχτούμε ότι η αυτοκτονία αφορά όλους. Δεν κάνει διακρίσεις. Μπορεί να αφορά τον άνθρωπο που βλέπεις κάθε μέρα στο γραφείο, τον φίλο σου που «πάντα γελούσε», το παιδί που μεγαλώνει δίπλα σου. Και ίσως, αφορά κι εμάς τους ίδιους σε κάποιες δύσκολες στιγμές.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
-
Μίλησε: Αν νιώθεις ότι δεν αντέχεις, δώσε μια ευκαιρία στη φωνή σου. Μίλα σε φίλο, σε συγγενή, σε γιατρό, σε μια γραμμή υποστήριξης.
-
Άκου: Αν είσαι ο δέκτης, άκου αληθινά. Μην δίνεις γρήγορες λύσεις. Δώσε χώρο, κατανόηση, αγκαλιά.
-
Δες τα σημάδια: Απότομη απόσυρση, αλλαγές στη διάθεση, λόγια απελπισίας – όλα είναι καμπανάκια που δεν πρέπει να αγνοήσεις.
-
Κράτα επαφή: Ένα μήνυμα, ένα τηλεφώνημα, μια πρόσκληση για καφέ μπορεί να σημαίνει περισσότερα απ’ όσα νομίζεις.
Η ζωή δεν τελειώνει εδώ
Η αυτοκτονία δεν είναι επιλογή. Είναι κραυγή απόγνωσης όταν ο πόνος ξεπερνά τη δύναμη. Αλλά η αλήθεια είναι ότι πάντα υπάρχει ελπίδα. Πάντα υπάρχει δρόμος, ακόμα κι αν δεν τον βλέπουμε εκείνη τη στιγμή.
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυτοκτονίας είναι μια ευκαιρία να το θυμηθούμε όλοι. Να σπάσουμε τη σιωπή. Να μιλήσουμε. Να ακούσουμε. Να απλώσουμε το χέρι στον άνθρωπο δίπλα μας.
Γιατί, στο τέλος, η ζωή είναι καλύτερη όταν τη μοιράζεσαι.
📌 Αν εσύ ή κάποιος που γνωρίζεις βρίσκεται σε κίνδυνο, επικοινώνησε με τη γραμμή 1018 (Κλίμακα) ή με το 116123 (Εθνική Γραμμή Βοήθειας).
Μίλα – δεν είσαι μόνος.
