4) και 5) Βαλκανατολία: Ανακαλύπτοντας μια χαμένη ήπειρο!

Έχετε ακούσει ξανά για τη Βαλκανοανατολία; Πρόκειται για μια χαμένη ήπειρο στην οποία ανήκε και η Ελλάδα!

Τα ερωτήματα πολλά… Πού βρισκόταν; Πότε και γιατί χάθηκε; Πώς φτάσαμε στα ίχνη της; Ας τα δούμε αναλυτικά…

Πριν 50 εκατομμύρια χρόνια υπήρχε η Βαλκανοανατολία και εκτεινόταν μεταξύ της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Η σημερινή Ελλάδα περιλαμβανόταν στη χαμένη ήπειρο, όπως επίσης τα υπόλοιπα Βαλκάνια και η Τουρκία. Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε τα ίχνη της! Η Βαλκανατολία έπαιξε σημαντικό «γεφυροποιητικό» ρόλο στην εξέλιξη των θηλαστικών στην Ευρασία. Για εκατομμύρια χρόνια – κατά την Ηώκαινο Εποχή – η Δυτική Ευρώπη και η Ανατολική Ασία αποτελούσαν δύο ξεχωριστές μάζες ξηράς με πολύ διαφορετικές πανίδες θηλαστικών ζώων.

Η ήπειρος που λειτουργούσε ως γέφυρα!

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, η Βαλκανατολία αποικήθηκε από ζώα της Ασίας πριν περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια. Πιθανολογείται ότι ακολούθησε μία σημαντική περίοδος παγετώνων -όταν σχηματίστηκαν και οι πάγοι της Ανταρκτικής- που οδήγησε σε σημαντική πτώση της στάθμης της θάλασσας, με αποτέλεσμα η Βαλκανατολία να συνδεθεί μέσω ξηράς με τη Δυτική Ευρώπη. Αυτό είχε ως συνέπεια τη μαζική μετανάστευση θηλαστικών ζώων προς την Ευρώπη. Οι επιστήμονες, λοιπόν, θεωρούν πως πρόκειται για μία ήπειρο-γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Η ανάλυση όλων των διαθέσιμων παλαιοντολογικών δεδομένων και ανακαλύψεων από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι για ένα μεγάλο διάστημα της Ηωκαίνου Εποχής, η περιοχή της σημερινής Βαλκανικής και της Ανατολίας φιλοξενούσε μία ομοιογενή, εξωτική πανίδα, πολύ διαφορετική από εκείνες της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας, η οποία περιλάμβανε μαρσιποφόρα ζώα και μεγάλα φυτοφάγα θηλαστικά που έμοιαζαν με ιπποπόταμους.

Αδρία, η… θαμμένη ήπειρος!

Πρόκειται για μια θαμμένη ήπειρο κάτω από τη Νότια Ευρώπη και φυσικά κάτω από την Ελλάδα. Η Αδρία είναι μία ξεχασμένη ηπείρος της περιοχής της Μεσογείου, η οποία είχε σχηματιστεί πριν τουλάχιστον 200 εκατομμύρια χρόνια. Η Ευρύτερη Αδρία ανήκε στην αφρικανική τεκτονική πλάκα, ωστόσο δεν είχε ενωθεί με την Αφρική, επειδή τις χώριζε ένας ωκεανός. Πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια, η Αδρία συγκρούστηκε με την Ευρώπη και το πάχος των πετρωμάτων διασκορπίστηκε σε σχεδόν τριάντα χώρες. Έτσι, τα θαλάσσια ιζήματα που είχαν συγκεντρωθεί, ανυψώθηκαν. Η Βαλκανατολία είναι πολύ πιθανό να αποτελεί απομεινάρι της Ευρύτερης Αδρίας.

 

info

To Ηώκαινο είναι γεωλογική εποχή που διήρκησε από 56 έως 33,9 εκατομμύρια χρόνια και βρίσκεται χρονικά ανάμεσα στο Παλαιόκαινο και το Ολιγόκαινο. Το όνομα Ηώκαινο προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ἠώς (αυγή) και «καινός» (νέος), δηλαδή είναι η αυγή της σύγχρονης (νέας) πανίδας η οποία εμφανίστηκε εκείνη την εποχή. Κατά τη διάρκεια του Ηώκαινου η Ανταρκτική διαχωρίστηκε από την Αυστραλία, με την Ανταρκτική να ψυχραίνει, όπως συνέβη και με το παγκόσμιο κλίμα.

Της Βένιας Αντωνίου