Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου, Outsider, o Χρήστος Κούκης μας μίλησε μεταξύ άλλων για ποίηση, για έμπνευση και για ένα υπέροχο όνειρο!
Από πού αντλείτε έμπνευση όταν γράφετε; Αισθάνεστε ότι έχετε κάποιο χρέος
απέναντι στην κοινωνία;
Τα χρόνια που ζούμε είναι μια μεταβατική περίοδος μεταξύ του τρομερού σε όλα του 20ού
αιώνα και των επερχόμενων αλλαγών λόγω τεχνολογίας και περιβάλλοντος. Δεν έχει
κοπάσει ο πόλεμος, το μίσος, οι προκαταλήψεις και η ανισότητα. Οπότε ένας ποιητής
οπουδήποτε κι αν ζει σε αυτόν τον πλανήτη, έχει σίγουρα πολλή δουλειά και πολλά να
γράψει.
Προσωπικά όμως εμπνέομαι από το παράδοξο που στην σημερινή εποχή δεν είναι άλλο
από την ευγένεια, τον δύσκολο δρόμο, τον ανεπιτήδευτο έρωτα, το θάρρος, την κριτική και
αυτοκριτική σκέψη σε οτιδήποτε ακούμε και διαβάζουμε. Όσοι αντιστέκονται στο κυρίαρχο
ρεύμα και στέκονται δίπλα στους αδύναμους και στα δικαιώματα κάθε μειοψηφίας
αποτελούν έμπνευση. Δεν μου αρκεί ως ποιητή να γράφω πάνω απ’ το χυμένο γάλα της
κοινωνίας αλλά θέλω να γράφω για αυτούς που φροντίζουν να διορθώνονται τα πράγματα
και να προοδεύουν.
Έχω καθήκον και ευθύνη απέναντι στον εαυτό μου άρα και απέναντι στην κοινωνία να
μιλάω, να προειδοποιώ και να συγκρούομαι ανεξαρτήτου κόστους και αποτελέσματος. Αν
θέλω να λέγομαι ποιητής, έχω χρέος να μένω απέναντι σε κάθε μορφή εξουσίας και
καριερίστικης συμπεριφοράς. Είναι ευδαιμονία να μάχεσαι και να δηλώνεις παρών.
Γιατί δεν πλησιάζουμε εύκολα την ποίηση; Πιστεύετε πως μας φοβίζει;
Η πιο δίκαιη ερώτηση του καιρού μας. Περάσαμε τόσα πολλά τα τελευταία χρόνια στην
Ελλάδα. Διανύσαμε μια δεκαετία γεμάτη κρίσεις οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και
ιδεολογικές κι όμως η ποίηση δεν ανέκτησε την παλιά της αίγλη. Σίγουρα συνηγορεί η
έλλειψη της βαθιάς σύνδεσης της ποίησης με το τραγούδι και το εσωστρεφές ακαδημαϊκό
ύφος ποίησης των τελευταίων δεκαετιών. Αναμφισβήτητα οι μεγάλοι ποιητές έφυγαν και
δεν ήρθαν καινούριοι με εξίσου σπουδαία ποιήματα και προτάσεις.
Επ’ ουδενί όμως δεν πιστεύω πως μας φοβίζει η ποίηση και για αυτό δεν την πλησιάζουμε,
ούτε φυσικά οι παραπάνω λόγοι δικαιολογούν πλήρως την απομάκρυνσή μας από τον
ποιητικό λόγο. Είναι κάτι πιο βαθύ που αφορά την γενικότερη αποστασιοποίησή μας από
οτιδήποτε απαιτεί χρόνο και δόσιμο ψυχής. Καθημερινά εκπαιδευόμαστε στην ευκολία, σε
γρήγορες εικόνες και εναλλαγές. Ο εαυτός μας μάς φοβίζει και η δύναμη που χρειάζεται να
αντλήσουμε για να ψάξουμε κάτι ψηλότερα απ’ το επιφανειακό. Καταναλώνουμε τις
στιγμές, καταναλώνουμε ακόμα και την ποίηση με αποτέλεσμα να μην βιώνουμε στ’
αλήθεια. Πόσοι και πόσοι άνθρωποι δεν ψάχνουν ένα στίχο να πιαστούν και ίσως να
σωθούν, αυτόν τον απέραντο ουρανό που δημιουργεί ένα ποίημα και χωράει μια ολόκληρη
ζωή.
Τούτη η συνθήκη ζωής που έχουμε αφεθεί συνδυαστικά με τις ελλείψεις που αναφέρθηκαν
παρερμηνεύουν την ποίηση στο νου των ανθρώπων.
Ένας στίχος που περιγράφει αυτή τη φάση της ζωής σας είναι…
Φύλαξα τη ζωή μου ως εδώ καθαρή
Φόβους έχω που λιγοστεύουν
Τόπος είμαι που πρασινίζει
Αν θέλατε να πείτε κάτι σε κάποιον που νιώθει ή είναι outsider μέσα από έναν
στίχο σας αυτός θα ήταν…
Ο σταυρός δεν είναι παρά η σκαλωσιά
για να χτιστεί ο ουρανός
«Γι’ αυτό έγινα ποιητής
για την καρδιά σου
να την υπερασπίζομαι
πέρα για πέρα να το εννοώ»: Γιατί γίνατε ποιητής;
Γράφω ποίηση για να μπορώ να ονειρεύομαι ανθρώπινα μέσα στην σκληρή
πραγματικότητα και να αγαπάω χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας κάποιο όνειρό σας ή κάποιον στόχο σας;
Πριν «ανατείλει» η εποχή του κορονοϊού, είχα ξεκινήσει ένα πρόγραμμα ποιητικών
επισκέψεων σε σχολεία καθώς και φυλακές το οποίο παρακίνησε πολλά παιδιά και
κρατούμενους να εκθέσουν τα γραπτά τους ή ακόμα και να εκφραστούν για πρώτη φορά σε
γραπτό λόγο με πολύ υποσχόμενα και αρκετές φορές θεαματικά αποτελέσματα. Επίσης
μέσω του διεθνούς φεστιβάλ που διοργανώσαμε στην Κρήτη επισκεφτήκαμε οργανωμένα
Πανεπιστημιακές σχολές, δομές προσφύγων και τοπικές κοινωνίες με σκοπό την ανάδειξη
της ποίησης.
Όνειρό μου είναι να συνεχίσω να κοινωνώ την ποίηση στους μαθητές όλων των βαθμίδων,
σε φοιτητές, κρατούμενους φυλακών καθώς και ανθρώπους που έχουν υποστεί
οποιοδήποτε αποκλεισμό. Όλοι έχουμε το ίδιο δικαίωμα και την ίδια ανάγκη για ουρανό.
