Τα περισσότερα συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζονται εκτός των άλλων, με συμπτώματα από το δέρμα.
Παραδείγματα τέτοιων νοσημάτων είναι τα ακόλουθα:
– Σκληρόδερμα
– Δερματομυοσίτιδα
– Ερυθηματώδης λύκος
– Ρευματοειδής αρθρίτιδα
– Αγγειίτιδες κ.ά.
Ποια δερματικά συμπτώματα «δείχνουν» αυτοάνοσες παθήσεις;
Η φωτοευαισθησία μπορεί να είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου (ΣΕΛ) ή της δερματομυοσίτιδας, μιας σπάνιας ασθένειας που μπορεί να προκαλέσει μυϊκή αδυναμία και δερματικά εξανθήματα. Η άμεση έκθεση στον ήλιο ή στην υπεριώδη
ακτινοβολία θα μπορούσε να βλάψει το δέρμα και να προκαλέσει εξανθήματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών που εμφανίζονται στη μύτη και στα ζυγωματικά σε άτομα
με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο. Σε κάποια άτομα με λύκο εμφανίζονται υποξείες
δακτυλιοειδείς αλλοιώσεις, καθώς επίσης ουλές και τριχόπτωση.
Στους πάσχοντες από δερματομυοσίτιδα μπορεί να εμφανιστεί ερυθρότητα και κνησμός στο τριχωτό της κεφαλής, το στήθος, τον λαιμό, τα βλέφαρα, τα χέρια και άλλες περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο. Είναι σημαντική η προστασία από τον ήλιο, ιδιαίτερα σε εξωτερικούς
χώρους, με καπέλο, μακρυμάνικα παντελόνια και πουκάμισα.
Στην ψωρίαση τα δερματικά κύτταρα, τα λεγόμενα κερατινοκύτταρα, δημιουργούν σκληρά στην αφή «μπαλώματα», τις ψωριασικές πλάκες, που αποβάλλονται από το σώμα μας με τη μορφή νιφάδων ή λεπιών και προκαλούν φαγούρα. Τα σημεία που προσβάλλονται συνηθέστερα είναι οι αγκώνες, τα γόνατα, το κρανίο, το κατώτερο σημείο της μέσης, οι παλάμες και τα πέλματα. Μπορεί όμως να εμφανιστούν και στο πρόσωπο, τις μασχάλες, την πλάτη, τον αφαλό, τη βουβωνική χώρα και τους γλουτούς. Το ξύσιμο προκαλεί περισσότερες βλάβες. Η έκθεση στο ηλιακό φως μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των βλαβών σε άτομα με
ψωρίαση.
Οι ασθενείς με μια πάθηση που ονομάζεται σύνδρομο Raynaud, τα δάκτυλα των ποδιών και των χεριών παρουσιάζουν μεταβολές του χρώματος του δέρματος μετά από έκθεση σε ψύχος ή συναισθηματική φόρτιση.
Οι μικρές αρτηρίες που αρδεύουν το δέρμα στενεύουν πολύ (αγγειόσπασμος), περιορίζοντας την παροχή αίματος στις προσβεβλημένες περιοχές του σώματος. Οι επώδυνοι, μεγάλοι, κόκκινοι όζοι στα πόδια θα μπορούσαν να είναι ένδειξη οζώδους ερυθήματος, το
οποίο οφείλεται σε φλεγμονή του λιπώδους στρώματος του δέρματος. Αυτό μπορεί να προκληθεί από λοίμωξη, φαρμακευτική αντίδραση, εγκυμοσύνη ή αυτοάνοσο
νόσημα.
Ποια είναι τα δερματικά αυτοάνοσα νοσήματα (αμιγώς αυτοάνοσα νοσήματα του δέρματος):
– Πέμφιγα
– Πεμφιγοειδές
– Πομφολυγώδης επιδερμόλυση
– Ερπητοειδής δερματίτιδα
– Ψωρίαση
– Λεύκη
– Γυροειδής Αλωπεκία
– Σκληροατροφικός Λειχήνας
Διάγνωση
Σε περίπτωση που η προσβολή του Δέρματος εμφανιστεί πριν από τις άλλες εκδηλώσεις του Αυτοάνοσου νοσήματος –Ρευματολογικού ή μη – ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης της διάγνωσης είναι η ιστολογική εξέταση της δερματικής βλάβης με βιοψία.
Θεραπεία
Δεδομένου ότι μια αυτοάνοση δερματική νόσος εμφανίζεται λόγω της επίθεσης του ανοσοποιητικού συστήματος στον εαυτό του, ο καλύτερος τρόπος για τη θεραπεία της διαταραχής είναι η αντιμετώπιση της φλεγμονής και η αποκατάσταση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού συστήματος.
Συνήθως χορηγείται κορτιζόνη συστηματικά σε συνδυασμό με άλλα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα και μπορεί να χρειάζεται η συνεργασία με άλλες ειδικότητες. Τα άτομα που πάσχουν από μια αυτοάνοση δερματοπάθεια θα πρέπει να είναι ακόμη πιο προσεκτικά όσον αφορά την προστασία τους από τον ήλιο, καθώς τα κύτταρα του δέρματός τους έχουν ήδη καταστραφεί.
Πρέπει να φορούν αντηλιακό τουλάχιστον SPF 30 ανά πάσα στιγμή και να ελαχιστοποιούν την έκθεση στον ήλιο.
Συμπερασματικά
Η θεραπεία μιας αυτοάνοσης δερματικής νόσου είναι απαραίτητη, καθώς τα εξανθήματα, οι φουσκάλες ή οι ανοιχτές πληγές χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσουν σε έντονο κνησμό και πόνο. Το πιο σημαντικό όμως είναι η έγκαιρη διάγνωση του υποκείμενου Αυτοάνοσου νοσήματος και η στοχευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση με ανοσοτροποποιητικά σκευάσματα.
