World Tessellation Day: Όταν η τέχνη, τα μαθηματικά και το design χορεύουν μαζί
Σκέψου αυτό: περπατάς στην πόλη, χαζεύεις το πλακόστρωτο, κοιτάς το κάγκελο ενός παραθύρου ή τα πλακάκια του μπάνιου σου. Και ξαφνικά συνειδητοποιείς: υπάρχουν μοτίβα παντού. Επαναλαμβανόμενα σχήματα που ταιριάζουν τέλεια το ένα δίπλα στο άλλο, χωρίς κενά και χωρίς επικαλύψεις. Όχι, δεν είναι σύμπτωση. Είναι… tessellation. Και κάθε χρόνο, στις 17 Ιουνίου, αυτά τα απλά σχήματα γιορτάζουν τη μεγάλη τους στιγμή: είναι η World Tessellation Day!
Μα τι είναι τέλος πάντων η tessellation;
Είναι αυτό που στην ελληνική λέμε τεσσελαρισμός (από το λατινικό tessella = μικρή πέτρα μωσαϊκού). Πρόκειται για γεωμετρικά σχήματα –τρίγωνα, τετράγωνα, εξάγωνα ή και πιο περίπλοκα– που «κουμπώνουν» μεταξύ τους τέλεια, χωρίς να αφήνουν κενά.
Κοινώς: ό,τι κάνουν οι μέλισσες στις κυψέλες τους, οι κεραμίδες στις σκεπές και… οι πλακάδες στα μπάνια μας!
Γιατί γιορτάζεται;
Η World Tessellation Day καθιερώθηκε το 2016 από τη συγγραφέα Emily Grosvenor (συγγραφέας του παιδικού βιβλίου Tessalation!) και γιορτάζεται κάθε 17 Ιουνίου – την ημέρα που γεννήθηκε ο M. C. Escher, ο κορυφαίος Ολλανδός καλλιτέχνης που έκανε τους τεσσελαρισμούς τέχνη και παράνοια μαζί.
Αν έχεις δει ποτέ εκείνους τους πίνακες όπου τα πουλιά γίνονται ψάρια και ο ουρανός γίνεται γη, ξέρεις τι εννοούμε. Ο Escher «έβλεπε» τον κόσμο σαν παζλ που δεν σταματά ποτέ – και έκανε το γεωμετρικό συναρπαστικό.
Το Tessellation είναι παντού!
Ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνεις, το βλέπεις κάθε μέρα.
-
Στα πλακάκια της κουζίνας σου
-
Στις στολές των super heroes (hello, Spiderman!)
-
Στα μοτίβα σε υφάσματα, ταπετσαρίες, ρούχα
-
Στη φύση – στις κυψέλες, στις φλούδες των φρούτων, στα λέπια των ψαριών
-
Στην παραδοσιακή τέχνη – στα αραβουργήματα της Αλάμπρας, στα ρωμαϊκά μωσαϊκά, στα βυζαντινά πατώματα
Είναι η πιο απόδειξη ότι τα μαθηματικά είναι παντού – και μπορεί να είναι και όμορφα.
Και γιατί να σε νοιάζει;
Γιατί το tessellation είναι εκπληκτικός τρόπος να εξασκείς το μυαλό σου και να βλέπεις τον κόσμο με πιο δημιουργική ματιά. Μιλάει σε μαθηματικούς, αλλά και σε designers, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, ακόμη και παιδιά που αγαπούν τα παζλ.
Μπορεί να γίνει μάθημα, παιχνίδι, διαλογισμός, διακόσμηση. Μπορεί να σε κάνει να δεις το μπαλκόνι σου αλλιώς. Και κυρίως: συνδέει την επιστήμη με την τέχνη. Το όνειρο κάθε δημιουργικού εγκεφάλου.
Πώς να γιορτάσεις;
Δεν χρειάζεται να είσαι αρχιτέκτονας ή μαθηματικός για να μπεις στο κλίμα. Μπορείς να:
-
Σχεδιάσεις το δικό σου tessellation στο χαρτί
-
Παρατηρήσεις γύρω σου μοτίβα και να τα φωτογραφίσεις (ιδανικά #tessellationday)
-
Δοκιμάσεις ένα online tessellation game ή app
-
Κάνεις ένα απλό εργαστήριο με τα παιδιά – ναι, ακόμα κι ένα χαρτόνι με σχήματα είναι αρχή
-
Βάλεις στόχο να δημιουργήσεις κάτι επαναλαμβανόμενο – ακόμα και στα λόγια σου, ή στις συνήθειές σου
Λίγο φιλοσοφία τώρα…
Η tessellation, εκτός από γεωμετρία, είναι και τρόπος ζωής. Μας υπενθυμίζει ότι κάθε τι μικρό, όταν τοποθετηθεί σωστά, φτιάχνει κάτι μεγάλο. Ότι ακόμα κι ένα μικρό κομμάτι μπορεί να γίνει μέρος μιας αρμονίας. Ότι η ομορφιά κρύβεται στις λεπτομέρειες – και στο πώς αυτές συνεργάζονται.
Και ίσως, στην εποχή του χάους, αυτό να είναι το πιο πολύτιμο μάθημα.
Δες τον κόσμο σήμερα σαν μοτίβο. Ξεκίνα να παρατηρείς τι επαναλαμβάνεται γύρω σου – και μέσα σου.
5 πράγματα που δεν ήξερες για το tessellation
(Και θα σε κάνουν να χαζεύεις το πάτωμα αλλιώς)
1. Ο Μ. C. Escher δεν ήξερε μαθηματικά – αλλά τα “ζωγράφιζε”!
Ο διάσημος Ολλανδός καλλιτέχνης που έκανε διάσημη την tessellation δεν είχε επίσημη μαθηματική εκπαίδευση. Οι μαθηματικοί τον μελέτησαν αφού είχε φτιάξει τα έργα του. Εκείνος απλώς ακολουθούσε την περιέργειά του. Κάτι σαν “μαθηματικά με την καρδιά”.
2. Οι μέλισσες είναι οι πιο αποτελεσματικοί tessellation masters της φύσης
Τα εξάγωνα στις κυψέλες δεν είναι απλώς όμορφα – είναι η πιο αποδοτική γεωμετρική λύση για να αποθηκεύεις πολύ μέλι με όσο το δυνατόν λιγότερο κερί. Η φύση κάνει design καλύτερα από όλους.
3. Υπάρχουν μόνο 17 είδη συμμετρικών μοτίβων στον κόσμο
Στη μαθηματική θεωρία των tessellations, έχουν καταγραφεί 17 πιθανοί τρόποι με τους οποίους ένα μοτίβο μπορεί να επαναλαμβάνεται στο επίπεδο. Αυτά λέγονται “wallpaper groups” και, ναι, υπάρχουν και σε πραγματικές ταπετσαρίες.
4. Ο Leonardo da Vinci πειραματιζόταν με tessellations πριν γίνουν trend
Σχέδιά του δείχνουν προσπάθειες επανάληψης γεωμετρικών σχημάτων – πριν από αιώνες. Προβλέψιμα… μπροστά από την εποχή του.
5. Το Minecraft βασίζεται στην tessellation!
Αυτό που παίζεις ή βλέπεις να παίζει το παιδί σου δεν είναι απλώς παιχνίδι: είναι γεωμετρική συμμετρία σε δράση, με κυβικά μοτίβα που κουμπώνουν και δημιουργούν ολόκληρους κόσμους. Η tessellation… σε 8-bit!
