Η 4η Απριλίου είναι αφιερωμένη στα πλάσματα που δεν μιλάνε, αλλά λένε τα πάντα με ένα βλέμμα. Είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων Ζώων, και δεν υπάρχει καλύτερη αφορμή για να αναρωτηθούμε: ζούμε σε μια χώρα που χωράει τα αδέσποτά της; Και πιο σημαντικό: μπορούμε να την κάνουμε να τα χωρέσει;
Η απάντηση –αν δεν το ξέρεις ήδη– είναι “ναι”. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Πόσα είναι τα αδέσποτα σήμερα;
Στην Ελλάδα, οι αριθμοί σοκάρουν: περίπου 3 εκατομμύρια αδέσποτα σκυλιά και γάτες κυκλοφορούν καθημερινά στους δρόμους μας. Και τα νούμερα δεν λένε να πέσουν – υπολογίζεται ότι τα επόμενα χρόνια θα φτάσουν ή και θα ξεπεράσουν τα 4 εκατομμύρια. Δηλαδή, σχεδόν το 27% του πληθυσμού μας αποτελείται από πλάσματα που δεν έχουν σπίτι, φροντίδα, σίτιση ή ασφάλεια.
Παγκοσμίως, η εικόνα είναι εξίσου σκληρή: πάνω από 200 εκατομμύρια αδέσποτα σκυλιά και ακόμη περισσότερες γάτες περιπλανιούνται στους δρόμους. Κάπου 3 στα 4 σκυλιά παγκοσμίως είναι αδέσποτα. Και το πρόβλημα δεν είναι απλώς αριθμητικό – είναι πολιτισμικό.
Μήπως όμως κάτι αλλάζει;
Ναι. Σε κάποιες χώρες, όχι μόνο αλλάζει, αλλά και φαίνεται να λύνεται οριστικά. Και είναι σημαντικό να το δούμε αυτό – γιατί η λύση δεν είναι ουτοπία, είναι εφικτή.
Η Ολλανδία, για παράδειγμα, κατάφερε κάτι που για άλλες χώρες μοιάζει όνειρο: μηδέν αδέσποτα σκυλιά. Πώς το έκανε;
• Εφάρμοσε εθνικό πρόγραμμα στειρώσεων και εμβολιασμών (CNVR).
• Προώθησε την υιοθεσία και όχι την αγορά ζώων.
• Επέβαλε φόρους στα pet shops για να αποθαρρύνει την εκτροφή.
• Δημιούργησε δομές φροντίδας και στήριξης σε κάθε δήμο.
• Εκπαίδευσε τον πληθυσμό ότι το αδέσποτο είναι επιλογή, όχι πρόβλημα.
Και ξέρεις τι είναι το πιο εντυπωσιακό; Ότι το κατάφερε χωρίς ευθανασίες. Με αγάπη και μέθοδο.
Και στην Ελλάδα; Υπάρχει ελπίδα;
Υπάρχει. Όχι παντού – αλλά όπου υπάρχει άνθρωπος, υπάρχει και φροντίδα. Υπάρχουν φιλοζωικές που παλεύουν κάθε μέρα χωρίς βοήθεια. Υπάρχουν εθελοντές που μαγειρεύουν καθημερινά για γατάκια και σκυλάκια στη γειτονιά τους. Υπάρχουν γιατροί που στειρώνουν δωρεάν, κτηνιατρεία που προσφέρουν εκπτώσεις, μαγαζιά που αφήνουν δοχεία με νερό έξω, οδηγοί που σταματούν για να σώσουν ένα κουτάβι από τη μέση του δρόμου.
Δεν είναι λίγοι – απλώς δεν φωνάζουν. Αλλά υπάρχουν. Και το μόνο που χρειάζονται είναι να γίνουμε περισσότεροι.
Και τώρα τι κάνουμε;
Αν σήμερα είναι η μέρα των αδέσποτων, ας τη γιορτάσουμε με πράξεις.
Ορίστε μερικές που είναι 100% εφικτές, ακόμα κι αν δεν έχεις ούτε κήπο ούτε χρόνο:
• Υιοθέτησε: Όχι γιατί «σου περισσεύει χώρος», αλλά γιατί σου περισσεύει καρδιά.
• Στείρωσε: Αν έχεις ζώο, ή αν φροντίζεις αδέσποτα, αυτό είναι το πιο σημαντικό δώρο που μπορείς να τους κάνεις.
• Μίλα: Πες στο παιδί σου ότι το αδέσποτο δεν είναι «βρώμικο», είναι μόνο του.
• Γίνε εθελοντής: Δώσε μία μέρα τον μήνα. Ή μία σακούλα ξηρά τροφή. Ή μία κοινοποίηση.
• Δίδαξε με το παράδειγμα: Όταν σταματάς για να ταΐσεις μια γάτα, ο κόσμος βλέπει. Και τα παιδιά θυμούνται.
Γιατί το θέμα δεν είναι απλώς “φιλοζωικό”. Είναι βαθιά ανθρώπινο.
Ο τρόπος που φερόμαστε στα ζώα λέει περισσότερα για εμάς απ’ ό,τι νομίζουμε. Αν δεν μπορούμε να προστατεύσουμε τα πλάσματα που εξαρτώνται αποκλειστικά από εμάς, τι λέει αυτό για το πώς βλέπουμε τη φροντίδα γενικά; Την ευθύνη; Την αλληλεγγύη;
Η Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων δεν είναι άλλη μια “μέρα”. Είναι μια υπενθύμιση. Ότι αν θέλουμε, μπορούμε. Ότι δεν χρειαζόμαστε ούτε τεράστιο budget ούτε θαύματα. Θέλουμε μόνο λίγο οργανωμένη αγάπη. Λίγη κοινή λογική. Λίγη πολιτική βούληση.
***Αν δεν μπορείς να υιοθετήσεις, μπορείς να χορηγήσεις. Ρώτα μια τοπική φιλοζωική αν μπορείς να καλύψεις τροφή ή περίθαλψη για ένα ζωάκι – έστω και για έναν μήνα.
