Έχετε παρατηρήσει ότι κάποιοι άνθρωποι αγαπούν να πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας; Πολλοί υποστηρίζουν θεωρίες συνωμοσίας λόγω ενός πολύπλοκου συνδυασμού χαρακτηριστικών προσωπικότητας – κινήτρων.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε από την American Psychological Association, οι άνθρωποι μπορεί να είναι επιρρεπείς σε θεωρίες συνωμοσίας επειδή βασίζονται πολύ στη διαίσθησή τους ή ακόμα επειδή μπορεί να αισθάνονται ανώτεροι από τους άλλους και να αντιλαμβάνονται απειλές στο περιβάλλον τους.
Στερημένες ανάγκες και στρες
«Πολλοί στρέφονται σε αυτές για να εκπληρώσουν στερημένες ανάγκες για κίνητρα σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν δύσκολες καταστάσεις που προκαλούν αγωνία ή στρες» υπογραμμίζει η επικεφαλής συγγραφέας, δρ Σόνα Μπόους, διδακτορική φοιτήτρια κλινικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Emory.
Η έρευνα
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 170 μελέτες στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι από 158.000 συμμετέχοντες, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Πολωνία. Επικεντρώθηκαν σε μελέτες οι οποίες μέτρησαν τα κίνητρα των συμμετεχόντων ή τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους που σχετίζονται με τη συνωμοσιολογική σκέψη.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι συνολικά, οι άνθρωποι παρακινούνταν να πιστεύουν στις θεωρίες συνωμοσίας από την ανάγκη τους να κατανοήσουν το περιβάλλον τους και να αισθάνονται ασφάλεια. Ακόμη, από την ανάγκη να αισθάνονται ότι η κοινότητα με την οποία ταυτίζονται είναι ανώτερη από τις άλλες.
Θέλουν να αισθάνονται μοναδικοί και ανώτεροι
«Αυτά τα ευρήματα αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό ένα πρόσφατο θεωρητικό πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο τα κίνητρα κοινωνικής ταυτότητας θα μπορούσαν να εξηγήσουν το ενδιαφέρον προς τις θεωρίες συνωμοσίας.
Τα άτομα που παρακινούνται από την επιθυμία να αισθάνονται μοναδικοί είναι πιο πιθανό να πιστεύουν σε γενικές θεωρίες συνωμοσίας για το πώς λειτουργεί ο κόσμος» αναφέρουν οι ερευνητές.
Τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που συνδέονται με τις θεωρίες συνωμοσίας
Οι ανταγωνιστικοί
Τα άτομα με ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, όπως η έντονη αίσθηση του ανταγωνισμού προς τους άλλους ήταν πιο επιρρεπή να πιστέψουν σε θεωρίες συνωμοσίας.
Οι ανασφαλείς
Όσοι πίστευαν ακλόνητα στις θεωρίες συνωμοσίας ήταν πιο πιθανό να είναι ανασφαλείς, συναισθηματικά ασταθείς, παρορμητικοί, καχύποπτοι, χειριστικοί, εγωκεντρικοί αλλά και εκκεντρικοί.
Οι ερευνητές πάντως τονίζουν ότι μελλοντικές έρευνες πρέπει να λάβουν υπόψη ότι η συνωμοσιολογική σκέψη είναι περίπλοκη και ότι υπάρχουν σημαντικές και διαφορετικές μεταβλητές τις οποίες είναι απαραίτητο να διερευνήσουν ενδελεχώς.
