Aντισύλληψη & Αυτοάνοσα Νοσήματα

Τα Αυτοάνοσα ρευµατικά νοσήµατα εκδηλώνονται κυρίως σε γυναίκες και συνήθως κατά την αναπαραγωγική ηλικία.

Βέβαια, η εγκυμοσύνη μπορεί να είναι ασφαλής με την καθοδήγηση του γιατρού, αλλά είναι καλύτερο να είναι προγραμματισμένη. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για αποτροπή της εγκυμοσύνης είναι η αντισύλληψη.
Οι μέθοδοι αντισύλληψης ταξινομούνται συνήθως ανάλογα με τη διάρκεια δράσης, την αναστρεψιμότητα και τον μηχανισμό δράσης τους σε 2 κατηγορίες: ως «ορμονικές» και «μη ορμονικές».
Τα αυτοάνοσα νοσήματα (AIDS) επηρεάζουν γυναίκες και άνδρες με αναλογία 2:1, γεγονός που υποδηλώνει ότι oι ορμόνες παίζουν ρόλο στην κλινική τους πορεία.
Ως εκ τούτου, κατά την αξιολόγηση τόσο της επιλογής της μεθόδου οικογενειακού προγραμματισμού για νεαρές γυναίκες με AIDS (που είναι συχνά γόνιμες και απαιτούν
προστασία από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες) όσο και των πιθανών παρενεργειών, πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των δύο κατηγοριών.

Ποιες μέθοδοι αντισύλληψης είναι πιο αποτελεσματικές για γυναίκες με αυτοάνοσες
ασθένειες;
Η επιλογή του πιο αποτελεσματικού τρόπου αντισύλληψης εξαρτάται από το αυτοάνοσο νόσημα και την πορεία του. Για παράδειγμα, κάποιες γυναίκες με Ερυθηματώδη λύκο, μπορούν να πάρουν με περιορισμένη ασφάλεια ορμονικά αντισυλληπτικά με οιστρογόνα, αλλά για τις γυναίκες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θρόμβων αίματος (π.χ. με
ύπαρξη αντιφωσφολιπιδαιμικού συνδρόμου), η χρήση οιστρογόνων είναι επικίνδυνη.

Τα αυτοάνοσα νοσήματα (AIDs) συχνά ανταποκρίνονται σε ορμονικά ερεθίσματα (συγκεκριμένα, σε στεροειδή ορμονών φύλου) και η πορεία τους μπορεί να τροποποιηθεί από την εγκυμοσύνη ή τη χρήση ορμονικών μεθόδων αντισύλληψης όπως χάπια από το στόμα, επιθέματα, ενέσεις, εμφυτεύματα ή συστήματα που στηρίζονται σε ενδομήτρια απελευθέρωση προγεστίνης.
Τα συνδυασμένα από του στόματος αντισυλληπτικά έχουν πολύπλοκες, μερικές φορές αντιφατικές, επιπτώσεις στα AIDS, και μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση του
νοσήματος της γυναίκας με Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο και με Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, καταστάσεις στις οποίες αντενδείκνυνται.
Οι πρώτες μελέτες έδειξαν θετική επίδραση στη ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ), ενώ πιο πρόσφατες δοκιμές απέτυχαν να το πράξουν, πιθανώς λόγω της μείωσης της περιεκτικότητας σε οιστρογόνα.
Οι ενδείξεις επιδράσεων στη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι αντικρουόμενες: ο κίνδυνος μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη προγεστίνη.
Μικρές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να υπάρχουν σε φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου και δεν βρέθηκε σημαντική επίδραση σε αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς.
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντισυλληπτικά μόνο με προγεστίνη, αν και οι συσκευές ενδομήτριας απελευθέρωσης χαλκού αποτελούν την καλύτερη επιλογή.

Συμπερασματικά
Οι πρώτες μελέτες έδειξαν θετική επίδραση στη ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ), ενώ πιο πρόσφατες δοκιμές απέτυχαν να το πράξουν, πιθανώς λόγω της μείωσης της περιεκτικότητας σε οιστρογόνα.
Οι ενδείξεις επιδράσεων στη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι αντικρουόμενες: ο κίνδυνος μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη προγεστίνη.
Μικρές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να υπάρχουν σε φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου και δεν βρέθηκε σημαντική επίδραση σε αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς. Οι γυναίκες μπορεί να ευαισθητοποιηθούν στις ορμόνες του φύλου.
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντισυλληπτικά μόνο με προγεστίνη, αν και απελευθερώνουν χαλκό. Οι ενδομήτριες συσκευές αντιπροσωπεύουν την καλύτερη επιλογή.

info
H 26η Σεπτεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης.

Ελένη Κομνηνού
Ειδική Ρευματολόγος, Clinical Assistant Professor of University of Nicosia, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ρευματολογικού Τμήματος Metropolitan General, Διευθύντρια Κλινικής “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων" Metropolitan General, Υπεύθυνη Τμήματος “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησης" ΜΗΤΕΡΑ