Έρπητας ζωστήρας: η επώδυνη νόσος που μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα.
Ο έρπης ζωστήρ ή έρπητας ζωστήρας είναι μία αρκετά κοινή ασθένεια στους μεσήλικες και τους ηλικιωμένους, που μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνη. Παρουσιάζεται σχεδόν απροειδοποίητα και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ζωής, όχι μόνο για όσο
διαρκεί η νόσος αλλά και για μεγάλο διάστημα μετά, και κάποιες φορές και για το υπόλοιπο της ζωής όσων νοσήσουν. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε πώς εκδηλώνεται και πώς μπορούμε να προστατευθούμε.
Πρόκειται για μια ιογενή νόσο που προκαλείται από τον ιό της ανεμευλογιάς (ανεμοβλογιάς – varicella zoster virus – VZV). Παρουσιάζεται με φυσαλιδώδες εξάνθημα, συχνά κατά γραμμές και συνήθως είναι εξαιρετικά επώδυνο. Συνήθως εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά του προσώπου ή του σώματος. Τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα δεν διαρκούν περισσότερο από 3 έως 5 εβδομάδες. Μετά όμως την εξαφάνιση του εξανθήματος, ο πόνος μπορεί να
παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ορισμένες φορές και για χρόνια.
Ο ιός VZV ευθύνεται αρχικά για τη νόσο της ανεμευλογιάς, που προσβάλλει συνήθως παιδιά και εφήβους. Παραμένει όμως στον οργανισμό, σε λανθάνουσα μορφή και μετά από πολλά χρόνια από την αρχική λοίμωξη, η επανενεργοποίηση του ιού μπορεί να προκαλέσει έρπητα ζωστήρα. Υπολογίζεται ότι στον δυτικό κόσμο, το 95% του πληθυσμού έχει τον ιό. Σε περίπου 10-20% των περιπτώσεων ο ιός θα αναζωπυρωθεί και θα εκδηλωθεί ως έρπητας
ζωστήρας. Νεότερες έρευνες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτιμούν ότι ο 1 στους 3 Αμερικανούς με ιστορικό ανεμευλογιάς θα παρουσιάσει έρπητα ζωστήρα κάποια στιγμή στη ζωής του. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μόνο ένα επεισόδιο της νόσου, ωστόσο, είναι πιθανό να εμφανισθεί στο ίδιο άτομο πάνω από μία φορά και όχι στο ίδιο σημείο.
Το εξάνθημα θεραπεύεται από μόνο του, μετά από 2 έως 4 εβδομάδες, ορισμένοι ασθενείς όμως παρουσιάζουν νευρολογικά συμπτώματα στην περιοχή, για μήνες ή και για χρόνια.
Θεραπεία
Η νόσος πρέπει να κάνει τον κύκλο της. Tα αντιϊικά φάρμακα θεωρούνται δηλαδή θεραπεία δεύτερης εκλογής, για ανακούφιση από τον πόνο. Ωστόσο μπορούν να μειώσουν τόσο τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων όσο και τη διάρκεια έξαρσης του ιού, αν χρησιμοποιηθούν για 7-10 ημέρες. Για να είναι αποτελεσματική η αντιϊική θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει μέσα σε 72 ώρες το αργότερο από την εμφάνιση του εξανθήματος.
Συστήνεται ο εμβολιασμός με μία εφάπαξ δόση του κυκλοφορούντος στην Ελλάδα εμβολίου έναντι του έρπητα ζωστήρα σε ασθενείς ≥ 50 ετών με ρευματικές παθήσεις, είτε πριν τη χορήγηση ανοσοκατασταλτικής αγωγής, είτε κατά τη διάρκεια της ανοσοκατασταλτικής αγωγής εκτός από ασθενείς που λαμβάνουν Κορτικοστεροειδή (≥20 mg πρεδνιζόνης ημερησίως), Βιολογικούς παράγοντες ή έχουν οποιαδήποτε κλινική ή εργαστηριακή ένδειξη
διαταραχής της κυτταρικής ανοσίας.
Οι ασθενείς με Αυτοάνοσα Ρευματικά νοσήματα, υπό θεραπεία με ανοσοτροποποιητικά φάρμακα θα πρέπει να συμβουλεύονται τον Ρευματολόγο τους προκειμένου να κάνουν το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα
Ειδικότερα:
Έρπητας ζωστήρας (VZV): Μία εφάπαξ δόση του κυκλοφορούντος στην Ελλάδα εμβολίου έναντι του έρπητα ζωστήρα σε ασθενείς ≥ 50 ετών με ρευματικές παθήσεις, εκτός από ασθενείς που λαμβάνουν Κορτικοστεροειδή (≥20 mg πρεδνιζόνης ημερησίως). Σε ασθενείς που πρόκειται να αρχίσουν αγωγή με βιολογικούς παράγοντες, το εμβόλιο συνιστάται να χορηγείται τουλάχιστον 2-4 εβδομάδες πριν την έναρξη της αγωγής. Το εμβόλιο μπορεί να
χορηγηθεί και σε ασθενείς με ιστορικό έρπητα ζωστήρα.
Σε ασθενείς που πρόκειται να αρχίσουν αγωγή με βιολογικούς παράγοντες, το εμβόλιο συνιστάται να χορηγείται τουλάχιστον 2-4 εβδομάδες πριν την έναρξη της αγωγής. Το εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί και σε ασθενείς με ιστορικό έρπητα ζωστήρα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ο έρπης ζωστήρ δεν είναι η ίδια ασθένεια με τον επιχείλιο έρπητα, προκαλείται από τον varicella zoster virus (VZV) ενώ ο επιχείλιος έρπητας από τον herpes simplex virus (HSV).
Η ανεμευλογιά είναι μία ασθένεια που μπορεί να προληφθεί μέσω του εμβολιασμού. Στην Ελλάδα, ο εμβολιασμός έναντι της ανεμευλογιάς, συμπεριλαμβάνεται, από το 2005, στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, καθιστώντας υποχρεωτικό τον μαζικό εμβολιασμό έναντι
της ασθένειας.
