Έχεις προσέξει πως δεν προσπαθούμε πια να θυμόμαστε τόσα πολλά πράγματα; Αντί να μαθαίνουμε απ’ έξω έναν τηλεφωνικό αριθμό ή να θυμόμαστε πότε έχουμε ραντεβού, “αναλαμβάνει” το κινητό μας να μάς τα θυμίζει. Αυτό ακριβώς λέγεται “memory outsourcing”, δηλαδή, “βγάζουμε” λίγη από τη μνήμη μας και την εμπιστευόμαστε αλλού.
Για να μην πιέζουμε το μυαλό μας να θυμηθεί κάθε λεπτομέρεια, χρησιμοποιούμε το κινητό, το λάπτοπ, μια εφαρμογή για να κρατάμε τις πληροφορίες ασφαλείς και να τις βρίσκουμε εύκολα όποτε τις χρειαστούμε. Είναι σαν να έχουμε έναν βοηθό που θυμάται για εμάς!
Γιατί το κάνουμε αυτό;
Ο εγκέφαλός μας κουράζεται αν πρέπει να θυμάται τα πάντα. Αντίθετα, όταν αφήνουμε μερικές πληροφορίες σε εξωτερικά “εργαλεία”, ελευθερώνουμε χώρο και ενέργεια για να σκεφτόμαστε πιο δημιουργικά ή να ασχολούμαστε με πιο σημαντικά πράγματα. Για παράδειγμα, αντί να μαθαίνουμε απ’ έξω τη λίστα με τα ψώνια, την αποθηκεύουμε στο κινητό και απλώς την κοιτάμε όταν πάμε στο σούπερ μάρκετ.
Τα θετικά
Δεν χρειάζεται να αγχωνόμαστε μήπως ξεχάσουμε κάτι σημαντικό και είμαστε πάντα οργανωμένοι. Με λίστες, ημερολόγια και ειδοποιήσεις, η ζωή γίνεται πιο εύκολη. Επίσης, όλα τα σημαντικά μας δεδομένα είναι στο “χέρι” μας, έτοιμα να τα βρούμε ανά πάσα στιγμή.
Τι πρέπει να προσέχουμε
Η παγίδα είναι η εξάρτηση από την τεχνολογία: Τι γίνεται αν ξεχάσεις το κινητό ή τελειώσει η μπαταρία; Μπορεί να δυσκολευτείς να θυμηθείς όσα έχεις αποθηκεύσει εκεί. Πολλές φορές η μνήμη μας πέφτει σε… χειμερία νάρκη. Αν δεν γυμνάζουμε το μυαλό μας να θυμάται πράγματα, ίσως σιγά σιγά ξεχνάει πώς να το κάνει καλά.
Κάντο σωστά
Το μυστικό είναι να μην αφήνεις όλη τη μνήμη σου στο κινητό. Κράτα απλά τα πολύ δύσκολα ή περίπλοκα πράγματα εκεί, ενώ τις βασικές πληροφορίες προσπάθησε να τις θυμάσαι. Και μην ξεχνάς να κάνεις μικρές ασκήσεις μνήμης για να κρατάς το μυαλό σου σε φόρμα. Τέλος, πάντα να φροντίζεις τα δεδομένα σου — βάλε κωδικούς και μην αποθηκεύεις ευαίσθητες πληροφορίες απερίσκεπτα.
Ήξερες ότι…
-Μπορεί να θυμηθείς κάτι πιο εύκολα αν βρίσκεσαι στο ίδιο μέρος που το έμαθες.
Αυτό λέγεται “context-dependent memory”. Γι’ αυτό πολλές φορές μας έρχεται κάτι στο μυαλό μόνο όταν ξαναβρισκόμαστε στο περιβάλλον που το ζήσαμε.
-Υπάρχει μία εξαιρετικά σπάνια ικανότητα που λέγεται υπερθυμησία (hyperthymesia). Την έχουν ελάχιστοι άνθρωποι στον κόσμο και δεν ξεχνούν σχεδόν τίποτα από την προσωπική τους ζωή. Θυμούνται ημερομηνίες, γεγονότα, συνομιλίες, ακόμα και τι καιρό έκανε μια συγκεκριμένη μέρα πριν 20 χρόνια.
-Η “ψεύτικη” μνήμη (false memory) είναι πιο συχνή από όσο νoμίζεις. Μπορεί να “θυμάσαι” με σιγουριά κάτι που δεν συνέβη ποτέ, επειδή το άκουσες από άλλους ή το φαντάστηκες.
-Οι αναμνήσεις που έχουν πολύ συναίσθημα μένουν στο μυαλό μας περισσότερο. Γι’ αυτό θυμόμαστε με πολλές λεπτομέρειες έντονες στιγμές.